Phật dạy: Hết củi thì lửa tắt

Thứ sáu, 23/11/2018, 13:38 PM

Phật dạy: Hết củi thì lửa tắt

Hẳn ai cũng từng đốt củi để nấu nướng, đốt rơm rác khi dọn rẫy vườn, đốt lửa trại để vui chơi… và đã biết rất rõ rằng hết củi thì lửa tắt. Hình ảnh giản dị, thiết thân với đời sống này được Thế Tôn vận dụng tài tình để minh họa cho việc tu học, chuyển hóa và thăng hoa tâm linh.

Thế Tôn đã chỉ ra rằng, chính tham ái là củi và cỏ khô, chất liệu quan trọng để duy trì ngọn lửa khổ đau sinh tử. Vì dục tham ái nên sinh nắm giữ, vì bám víu quyết không buông nên tạo nghiệp. Và vòng luân hồi cứ thế tiếp nối luân chuyển vô cùng vô tận. Nếu ta không thêm củi và cỏ khô vào lửa nữa, đống lửa sẽ còn lại than nóng và tro tàn, nó sẽ lụi dần rồi tắt hẳn. Cũng vậy, nếu ngay hiện tại chúng ta bớt ái ngũ dục (tài-tiền bạc, sắc-sắc đẹp, danh-danh tiếng, thực-ăn uống, thùy-ngủ nghỉ), giảm tham ngũ trần (sắc-cảnh đẹp, thinh-tiếng hay, hương-mùi thơm, vị-ngọt ngon, xúc-chạm êm) cho đến một ngày đoạn ái, ly tham thì nhân của tái sinh sẽ không còn, khổ sinh tử sẽ chấm dứt.

> Những lời Phật dạy

“Một thời, Phật ở tại vườn Cấp Cô Độc, rừng cây Kỳ-đà, nước Xá-vệ. Bấy giờ, Thế Tôn nói với các tỳ kheo:

-…Ví như vác mười bó củi, hai mươi bó, ba mươi bó, bốn mươi bó, năm mươi bó, trăm bó, ngàn bó, trăm ngàn bó, gom chất lại thành một đống, đốt lên thành một đống lửa lớn. Nếu có người nào cho thêm củi và cỏ khô vào, thì các tỳ kheo, các ông nghĩ sao, lửa này có tiếp tục cháy mãi được không?

Các tỳ kheo bạch Phật:

- Bạch Thế Tôn, có như vậy.

- Như vậy, này các tỳ kheo, đối với pháp bị chấp thủ, mà tham đắm, tham luyến, tâm hệ lụy, thì ái dục tăng trưởng. Ái này lấy thủ làm duyên. Thủ duyên hữu và cho đến tụ tập thuần một khối khổ lớn.

- Này các tỳ kheo, nếu đống lửa đang cháy kia mà không thêm củi và cỏ khô vào, thì các tỳ kheo nghĩ sao, lửa kia có bị tắt không?

- Bạch Thế Tôn, có như vậy.

- Như vậy, này các tỳ kheo, đối với các pháp bị chấp thủ nên quán sát là vô thường, sinh diệt, ly dục, diệt tận, xả, tâm không tham luyến, tâm không hệ lụy, thì ái diệt. Ái diệt thì thủ diệt; nói đầy đủ như vậy cho đến, khối khổ lớn thuần nhất đã tụ tập kia cũng diệt.

Phật nói kinh này xong, các tỳ kheo nghe những gì đức Phật dạy, hoan hỷ phụng hành". (Kinh Tạp A-hàm, kinh số 286)

Xác định nguyên nhân của khổ là tham ái và quyết tâm đoạn tận ái.

Vấn đề ở đây là xác định nguyên nhân của khổ là tham ái và quyết tâm đoạn tận ái. Khi nhân sinh tử khổ đau chính là tham ái không còn thì dĩ nhiên ta sẽ gặt hái quả giải thoát, Niết bàn. Để đối trị và chuyển hóa tham ái, Thế Tôn dạy nên quán sát vô thường, sinh diệt của các pháp. Bản chất của mọi sự vật hiện tượng là vô thường, đổi thay, biến dịch. Sở dĩ chúng sinh đau khổ là cố nắm giữ những điều không thể, sự vật vô thường mà cứ mong nó thường còn.

Tuệ quán vô thường sẽ giúp thấy rõ tính chất duyên sinh, vô ngã của vạn pháp. Không có bất cứ cái gì trường cửu, bất biến mà chúng đang trôi chảy, xô đẩy nhau, tương tác với nhau như những hạt nước của dòng sông. Lúc này, dòng sông thì vẫn xanh nhưng vì hành giả thấy rất rõ nó được hình thành từ những yếu tố không phải dòng sông nên không nắm giữ, bám víu nữa. Chính tuệ giác vô thường, duyên sinh và vô ngã là công cụ sắc bén cắt đứt mọi bám víu, xả buông, tham luyến và hệ lụy.

Thế nên, ai thấy được vô thường, hiểu rõ đặc tính duyên khởi của các pháp thì người ấy sẽ tùy duyên tiếp vật mà không luyến ái và nắm giữ. Minh (tuệ) được khởi lên thì vô minh, tham ái vơi nhẹ dần đi. Khi vô minh và tham ái hết thì khổ đau luân hồi sinh tử cũng chấm dứt.

Quảng Tánh

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Bài kinh Bahiya - năm phút nhiệm mầu

Đức Phật nói về hiếu dưỡng của con cái trong Kinh Tạp A Hàm

Kinh Bách Dụ: Năm chủ một tớ

Kinh Thập thượng

Lửa từ chơn tâm biến hiện

Kinh Bách Dụ: Bắt chước vua nheo mắt

Kinh Bách Dụ: Thuê thợ gốm

Tư tưởng Kinh Duy Ma Cật

Bài kinh văn Đại thừa đầu tiên: Bát nhã Bát thiên tụng

Đừng bao giờ nghĩ “Ta có tu” mà tự mãn!

Bài kinh Bahiya - năm phút nhiệm mầu

Đức Phật nói về hiếu dưỡng của con cái trong Kinh Tạp A Hàm

Kinh Bách Dụ: Năm chủ một tớ

Kinh Thập thượng

Lửa từ chơn tâm biến hiện

Kinh Bách Dụ: Bắt chước vua nheo mắt

Tu ngay nơi nếm và ngửi

Lời Phật dạy

19:00 19/03/2025

Muốn tu cái mũi và cái lưỡi thì hãy bắt đầu bằng tuệ giác về ẩm thực, nên ăn uống những gì cơ thể cần hơn là thọ dụng những gì mà chúng ta thích để tiết chế tâm tham đắm mùi vị.

“Thí mạng, thí sắc, thí an, thí sức, thí biện” theo lời Phật dạy

Lời Phật dạy

17:00 18/03/2025

Sẻ chia, cho đi một phần mình đang có, là hạnh tu phổ biến của hàng Phật tử. Nhờ cho đi, không cố nắm giữ mà thành tựu phước báo đủ đầy, an vui trong hiện tại và vị lai. Hạnh thí xả của người con Phật luôn bắt đầu từ nơi tâm, rồi từ đó thể hiện ra bằng sự buông bỏ trong các phương diện của đời sống hàng ngày.

Đủ duyên thì đắc pháp

Lời Phật dạy

18:47 11/03/2025

Đến với đạo sớm hay muộn là nhân duyên, đi trước chưa chắc là sẽ đến trước và đi sau cũng chưa hẳn sẽ về sau. Một người phàm thì không biết được nhân duyên nên cẩn trọng, chớ xem thường người đi sau, kể cả người chưa vào đạo.

Lời Phật dạy về người phụ nữ thành công

Lời Phật dạy

15:49 10/03/2025

Một thời, Thế Tôn trú ở Sàvatthi, tại lâu đài của Migàrà. Rồi Visàkhà, mẹ của Migàrà đi đến, sau khi đảnh lễ và ngồi xuống một bên, Thế Tôn nói với Visàkhà: - Này Visàkhà, đầy đủ bốn pháp, nữ nhân thành tựu sự chiến thắng ở đời này. Đời này rơi vào trong tầm tay của nàng. Thế nào là bốn?

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc