Thứ bảy, 13/12/2025, 13:00 PM

Phước không mất, chỉ mất vì tâm không giữ

Sư Jinavīra Bhikkhu

Theo luật nhân quả (kamma), một khi nghiệp thiện đã được tạo ra, nó sẽ không tự mất đi. Phước giống như hạt giống được gieo trồng, khi hội đủ nhân duyên sẽ trổ quả.

Phước là gì?

Trong Phật giáo, phước (puñña) là kết quả của các hành động thiện lành qua thân, khẩu, ý, như bố thí, trì giới, tu tập thiền định. Phước tạo ra phước báo (quả lành) trong hiện tại và tương lai, giúp an lạc, hạnh phúc và tạo điều kiện thuận lợi cho việc tu tập.

Phước không mất - Vì sao?

Theo luật nhân quả (kamma), một khi nghiệp thiện đã được tạo ra, nó sẽ không tự mất đi. Phước giống như hạt giống được gieo trồng, khi hội đủ nhân duyên sẽ trổ quả. Kinh điển dạy:

· "Nhân nào quả nấy": Nghiệp thiện sẽ mang lại kết quả tốt, dù sớm hay muộn.

· Phước tồn tại trong dòng tâm thức: Khi một chúng sinh tạo phước, nghiệp thiện ấy được lưu trữ trong dòng tâm thức (luồng nghiệp) và theo họ qua các kiếp sống.

Ví dụ: Một người bố thí, phước ấy sẽ được tích lũy và có thể trổ quả trong tương lai dưới hình thức giàu sang, sung túc.

Tâm quyết định phước báu

Chỉ mất vì tâm không giữ

Tuy phước không tự mất, nhưng nó có thể bị che lấp hoặc không trổ quả do tâm không biết gìn giữ. Cụ thể:

Tâm bất thiện làm "chướng ngại" phước.

· Khi tâm sinh khởi tham, sân, si, tà kiến, những trạng thái bất thiện này tạo ra nghiệp xấu mới, làm chướng ngại việc phước cũ trổ quả.

· Ví dụ: Một người có phước bố thí, nhưng sau đó lại khởi tâm sân hận, bỏn xẻn, hoặc hủy báng Tam Bảo, thì tâm bất thiện ấy sẽ ngăn cản phước báo hiện ra.

Không biết nuôi dưỡng phước

· Phước cần được nuôi dưỡng liên tục bằng cách tạo thêm nghiệp lành. Nếu ngưng làm việc thiện, hoặc để tâm rơi vào buông lung, phước cũ sẽ dần cạn kiệt mà không được bổ sung.

· Kinh Ví Dụ Hòn Núi (Tương Ưng Bộ) có đề cập: Người tu tập cần liên tục gìn giữ tâm, như giữ hòn núi khỏi bị gió thổi.

Phước báo bị "tiêu dùng" mà không được bù đắp

· Khi hưởng thụ phước báo (ví dụ: giàu sang, sung túc) mà không biết tiếp tục tích lũy phước mới, thì phước cũ sẽ dần hết. Đây gọi là "hưởng hết phước".

· Như người có kho báu, nếu chỉ tiêu xài mà không kiếm thêm, kho báu ấy sẽ cạn.

Làm sao để "Giữ" phước?

Cách giữ phước hiệu quả nhất là giữ tâm:

1. Giữ giới (Sīla): Tránh các ác nghiệp nơi thân, khẩu.

2. Tu tập thiền định (Samādhi): Để tâm an tịnh, không bị chi phối bởi tham-sân-si.

3. Phát triển trí tuệ (Paññā): Hiểu rõ bản chất vô thường, khổ, vô ngã của phước báo, không đắm chấp vào quả báo tốt.

4. Tiếp tục tạo phước: Luôn thực hành bố thí, từ bi, hỷ xả.

Câu nói "Phước không mất, chỉ mất vì tâm không giữ" nhấn mạnh:

· Phước không tự tiêu tan, nhưng có thể bị che lấp bởi các nghiệp xấu mới.

· Tâm là chủ của mọi nghiệp lành dữ. Nếu tâm không gìn giữ, phước khó trổ quả.

· Người tu cần liên tục nuôi dưỡng tâm thiện, tránh xa tâm bất thiện, để phước đức được bảo toàn và tăng trưởng.

Đây là lời dạy thiết thực, nhắc nhở mỗi người ý thức giữ gìn tâm ý trong sạch, vì "tâm dẫn đầu các pháp" (Kinh Pháp Cú).

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Hỏi: Cho con hỏi khi ngồi thiền hay nhớ nghĩ đến chuyện khác thì cách khắc phục như thế nào ạ?

Hãy tạo phước trước khi quá muộn

Phật giáo thường thức

10:28 13/12/2025

Trong Phật giáo lời khuyên "Hãy tạo phước trước khi quá muộn" bắt nguồn từ những giáo lý cốt lõi về Nghiệp (Kamma), Vô thường (Anicca), và Tái sinh (Saṃsāra). Đây không phải là lời cảnh báo đe dọa, mà là lời chỉ dạy thực tiễn và trí tuệ từ Đức Phật, giúp chúng sinh tự cứu lấy mình khỏi khổ đau trong vòng luân hồi.

Ý nghĩa việc quán thân trong bài Kinh Đại Niệm Xứ - Mahàsatipatthàna Sutta

Phật giáo thường thức

10:00 13/12/2025

Mỗi chúng sinh có mặt trên cuộc đời đều nhận biết nhau thông qua hình dáng, sắc vóc hay còn gọi là sắc thân, sắc tướng. Phật giáo cho rằng, con người được cấu thành bởi hai yếu tố là danh và sắc (nàma-rùpa), hay cách gọi thông thường là thân và tâm. Khác với tâm, phần thân của mỗi người chính là sự hiện hữu bên ngoài và có thể nhận biết bằng mắt thường. Thân luôn phát triển song song theo vòng đời dài hay ngắn, do vậy nó trở nên gần gũi và quen thuộc, từ đó thân đã trở thành đối tượng của sự chấp trước, tham đắm của hầu hết chúng sinh.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc