Thứ năm, 04/12/2025, 11:19 AM

Rằm tháng Mười, để lòng dịu như ánh trăng...

Lưu Đình Long

Rằm tháng Mười về trong một buổi sáng rất khẽ. Trời không nắng gắt, mưa nhẹ, Sài Gòn dịu. Tôi ngồi yên, nghe tiếng nhạc thiền ca Làng Mai quen thuộc, chợt nhớ: tháng Mười đã đi được nửa chặng, và mặt trăng đêm nay sẽ tròn nhất trong vùng trời cuối thu, nơi không có mây phủ.

Trăng cũng như người, sẽ sáng khi không có mây giăng; tâm người bình an khi không chất chứa não phiền.

Rằm tháng Mười, để lòng dịu như ánh trăng... 1

Rằm tháng Mười trong ký ức người Việt vẫn thường được gọi là “Tết Trùng Thập”, hay “Tết cơm mới”, như lời nhắc nhẹ rằng mùa màng đã xong, đất trời bước vào thời khắc tĩnh lặng nhất trước khi năm cũ khép lại. Đó là một rằm không xôn xao như rằm tháng Giêng, không rộn ràng như rằm Trung Thu, nhưng lại có một sự yên bình rất riêng, như một cái thở dài khe khẽ của đất trời. Con người, sau những bộn bề tất bật, cũng được mời gọi dừng lại, để nhìn sâu vào mình.

Thiền sư Thích Nhất Hạnh gọi tên bước đi chánh niệm (thiền hành) một cách thật lãng mạn: “Đi như thể ta đang hôn mặt đất bằng bàn chân”. Rằm tháng Mười cũng vậy - là dịp để ta đi thật chậm, để thấy từng bước chân có một mặt trăng nhỏ đang toả sáng. Ta bận rộn quá lâu với những mong cầu, lo toan, hơn thua, khiến tâm hồn khô đi như một nhánh tre cuối mùa. Chỉ khi dừng lại, ta mới nghe được tiếng thì thầm của chính mình. Mới biết trong mỗi người vẫn còn một vùng sáng lặng lẽ, không bao giờ tắt.

Tôi thường tự hỏi: tại sao những ngày trăng tròn lại làm người ta muốn sống hiền hơn một chút, chậm rãi hơn một chút? Có lẽ vì khi trăng đầy, ta dễ nhìn ra sự vô thường. Một mặt trăng tròn rồi lại khuyết, một chiếc lá vàng rồi sẽ rơi, một nỗi buồn rồi sẽ hóa nhẹ như mây. Mọi điều, dù đẹp hay muộn phiền, cũng chỉ ghé ngang đời ta một khoảng. Biết như vậy, lòng tự nhiên mềm đi, chẳng muốn giữ, chẳng muốn đẩy, chỉ muốn sống tử tế hơn với mình và với người.

Rằm tháng Mười cũng nhắc ta nhớ đến ân nghĩa: ân cha mẹ, ân thầy tổ, ân chúng sanh, ân đất trời. Một bát cơm ăn trong đêm rằm, dù đơn sơ, vẫn chứa biết bao nhiêu điều cần biết ơn. Hạt gạo từ đồng sâu, người nông phu dầm mưa dãi nắng, đất đai nuôi dưỡng, mưa thuận gió hòa… Chỉ cần ngồi yên, đặt hai tay lên bát cơm, ta cũng có thể thấy hàng ngàn nhân duyên nối nhau để tạo nên sự sống trong ta.

Trong tinh thần Phật giáo, rằm tháng Mười là dịp quay về chính niệm, biết ơn mọi nhân duyên. Không cần làm gì lớn lao, chỉ cần thở thật sâu và nhận biết rằng ta còn có mặt trong giây phút này. Ta có thể thắp một nén hương lên bàn Phật, quán chiếu về những điều đã qua trong năm, và nhẹ nhàng buông xuống những mong cầu khiến tâm mình mệt mỏi. Ta cũng có thể ngồi với người thân, uống một tách trà, kể nhau nghe vài điều bé nhỏ, để thấy rằng bình an thật ra chưa bao giờ đi xa.

Đêm nay, mặt trăng sẽ lên, tròn như một lời nhắc hiền từ:

Hãy sống nhẹ một chút.

Hãy thương mình một chút.

Hãy thương người thêm một chút nữa.

Rằm tháng Mười không cần phải linh thiêng theo nghi lễ. Chỉ cần ta sống sâu từng hơi thở, ý thức từng bước chân, thì trăng tròn trên trời cũng chính là trăng tròn trong tâm.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Chiều 24/11/2025, trong Khóa tập huấn Hành chánh Giáo hội do Phật giáo Tây Ninh tổ chức tại chùa Pháp Minh, TT.Trí Chơn - Phó Văn phòng 2 Trung ương - đã trực tiếp chia sẻ với đại chúng chủ đề: “Phụng sự Đạo pháp là tối thượng”. Cổng thông tin Phật giáo trích lược nội dung chính bên dưới.

Tăng sĩ Sri Lanka cầu an cho miền Trung tại chùa Tam Bảo

Tâm linh Việt

11:10 18/11/2025

Đoàn Phật giáo Sri Lanka do Hòa thượng Gemunupura Soamawansa Thero - Hiệu trưởng Trường Phật học Viddyalankara Maha Pirivena - vừa đến thăm chùa Tam Bảo (Đà Nẵng).