Đông trùng hạ thảo (Chinese caterpillar fungus), còn gọi là trùng thảo, hạ thảo đông trùng hay Đông trùng thảo, là một loại đông dược quý có bản chất là dạng ký sinh của loài nấm Cordyceps sinensic (thuộc nhóm Ascomycetes) trên cơ thể sâu Hepialus fabricius. Cordycepin là hợp chất chuyển hóa có hoạt tính sinh học quan trọng nhất trong Đông trùng hạ thảo và chỉ có loại nấm Cordyceps mới tạo ra được chất này. Phần dược tính của Đông trùng hạ thảo đã được chứng minh là do các chất chiết xuất từ nấm Cordyceps sinensic.

Tên gọi "Đông trùng hạ thảo" là xuất phát từ quan sát thực tế khi thấy vào mùa hè nấm Cordyceps sinensic mọc chồi từ đầu con sâu nhô lên khỏi mặt đất. Vào mùa đông thì nhìn cặp cá thể này giống con sâu (côn trùng), còn đến mùa hè thì chúng trông giống một loài thực vật (thảo mộc) hơn. Riêng tên “Đông trùng hạ thảo” được ghi chép là vị thuốc xuất hiện lần đầu tiên trong cuốn “Bản thảo cương mục” vào đời nhà Minh của danh y Lý thời Trân (năm 1575), Đông trùng hạ thảo được xếp ngang với nhân sâm về công năng chữa bệnh – thuộc vào loại toàn diện nhất.

Đông trùng hạ thảo Bhutan - chế phẩm tự nhiên tuyệt vời của tạo hoá

Đông trùng hạ thảo theo y học hiện đại có những tác dụng vượt trội đối với sức khỏe con người. Chống oxy hoá, kháng tế bào ung thư, chống mệt mỏi và stress, tác dụng trên hệ hô hấp. Đông trùng hạ thảo được dùng để điều trị ho, viêm phế quản mạn tính, bệnh ở thận, tiểu đêm, suy nhược sinh dục nam, thiếu máu, tăng cholesterol, rối loạn chức năng gan, mệt mỏi, ù tai, sụt cân…Tăng chức năng hệ miễn dịch, tăng lực cho vận động viên, chống lão hoá sớm, cải thiện chức năng gan với người viêm gan siêu vi B. Một số người dùng đông trùng hạ thảo như một “adaptogen” để tăng thể lực và chống mệt mỏi. Trên hệ tim mạch: đông trùng hạ thảo tốt cho hoạt động của tim và mạch máu, điều hoà nhịp tim, hạ cholesterol máu, ức chế kết tụ tiểu cầu, có tác dụng chống viêm, cải thiện tuần hoàn bàng hệ.

Nhiều nghiên cứu khoa học đã chỉ ra đông trùng hạ thảo có tác dụng bồi bổ và chống suy nhược cơ thể với sự góp mặt của 17 loại acid amin, giúp kích thích hệ miễn dịch với hoạt chất selen; giúp kiểm soát tiểu đường, ổn định đường huyết; giảm Cholesterol trong máu, rất tốt cho những người bị mỡ máu cao. Việc sử dụng đông trùng hạ thảo cũng là một phương pháp tốt để bảo vệ sức khỏe của quý Phật tử.

Những năm gần đây, số lượng đông trùng hạ thảo ít đi đáng kể khiến giá cả càng leo thang. Vì đông trùng hạ thảo là một loại dược liệu quý, tốt cho sức khỏe dẫn đến việc khai thác quá mức khiến cho đông trùng hạ thảo bị cạn kiệt, gây đe dọa đến sự tồn tại của loài này. Đông trùng hạ thảo nuôi trồng hiện nay là một giải pháp tốt. Chúng có những thành phần, công hiệu và tính năng có thể chữa bệnh hiệu quả.