450
Tâm là gốc của hạnh phúc
Có những buổi sáng thức dậy, lòng ta nặng trĩu bởi một điều nhỏ nhặt hôm qua: một lời nói chưa dễ thương, một ánh nhìn thiếu cảm thông, một hành động nóng nảy. Rồi ta thấy dư âm ấy vẫn còn đeo bám mình, như chiếc xe cứ nghiến theo từng vòng quay của con vật kéo.
Đọc lại hai bài kệ đầu trong Kinh Pháp cú, tôi mới thấy rõ, khổ đau nào cũng bắt đầu từ tâm:
Tâm dẫn đầu các pháp
Tâm chủ, tâm tạo tác.
Nếu nói hay hành động
Với tâm tư ô nhiễm
Khổ não sẽ theo ta
Như xe theo vật kéo.
(Phẩm Song yếu, HT.Thích Minh Châu dịch)
Không phải hoàn cảnh làm ta khổ, mà chính là cách ta nghĩ, cách ta phản ứng trước hoàn cảnh ấy. Một lời nói bâng quơ của ai đó có thể không có gì, nhưng nếu trong ta đang chất chứa tự ái, nó sẽ trở thành mũi dao. Một khó khăn đến với đời sống có thể là thử thách, nhưng nếu ta nhìn bằng tâm lo sợ, nó sẽ biến thành bóng tối.
Nhưng cũng chính từ tâm, hạnh phúc được mở ra. Đức Phật dạy:
Tâm dẫn đầu các pháp
Tâm chủ, tâm tạo tác.
Nếu nói hay hành động
Với tâm tư thanh tịnh
Hạnh phúc sẽ theo ta
Như bóng không rời hình.
Thật kỳ diệu! Khi tâm hiền hòa, lời nói tự khắc nhẹ nhàng, hành động tự khắc bao dung. Và hạnh phúc chẳng cần tìm đâu xa, nó đi theo ta từng bước, từng hơi thở, như cái bóng gắn liền với thân. Ta không còn phải đợi một ngày nào đó mọi việc hoàn hảo mới thấy vui, mà ngay trong một nụ cười, một cái nhìn thương yêu, một ý nghĩ trong sáng… hạnh phúc đã hiện diện rồi.
Cuộc đời vốn không yên ả, nhưng tâm có thể là bến yên cho chính mình. Tâm biết thương thì giông bão cũng thành dịu lại. Tâm biết nhường nhịn thì tranh chấp cũng lắng xuống. Tâm biết đủ thì nghèo khổ cũng không còn đáng sợ. Tâm an, cảnh liền an.
Có khi ta nghĩ hạnh phúc đến từ bên ngoài: từ một công việc tốt, một mối tình đẹp, một gia đình êm ấm. Những điều ấy quan trọng, nhưng nếu tâm bất an, ta vẫn thấy thiếu thốn. Ngược lại, khi tâm đã sáng trong, ta có thể mỉm cười ngay cả khi cuộc đời chưa trọn vẹn.
Lời dạy của Đức Phật trong hai bài kệ ấy, với tôi, giống như một tấm gương soi. Mỗi khi thấy mình khổ, thay vì trách người hay oán đời, tôi tập dừng lại và nhìn thẳng vào tâm: mình đang nghĩ gì, đang ôm giữ điều gì mà tự làm mình nặng nề? Rồi tôi học cách buông ra, để tâm nhẹ lại.
Hóa ra, hạnh phúc hay khổ đau đều không nằm đâu xa. Chúng đi cùng ta, như bóng theo hình, như xe theo vật kéo. Và chiếc chìa khóa, Đức Phật đã trao từ ngàn năm: hãy chăm sóc tâm mình.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Đối diện cái chết không sợ hãi
Sống an vui
09:09 19/11/2025
Chết là sự kiện duy nhất chắc chắn sẽ xảy ra trong đời nhưng lại là việc mà con người ít được chuẩn bị nhất. Con người lập kế hoạch và sửa soạn cho vô số sự việc khác nhau – thi cử, hôn nhân, giao dịch kinh doanh, xây dựng nhà cửa… – mặc dù chẳng bao giờ người ta có thể biết chắc rằng những kế hoạch ấy có trở thành hiện thực đúng như mong muốn của họ hay không. Cái chết thì khác, nó có thể đến vào bất cứ giờ phút nào, sớm hay muộn.
Tập thở, tập an
Sống an vui
08:10 19/11/2025
Có những ngày ta bước ra khỏi nhà với đôi vai nặng trĩu, thấy phố xá đông mà lòng mình lại chật hẹp.
Lợi ích khi ăn lá đu đủ
Sống an vui
05:15 19/11/2025
Lá đu đủ có khả năng tăng cường miễn dịch, hỗ trợ tiêu hóa và điều hòa lượng đường trong máu.
Nhớ khói đốt đồng trong mùa mưa lạnh
Sống an vui
18:51 18/11/2025
Những ngày mưa dầm mưa dề như thế này, thành phố như khoác lên mình một lớp áo xám sũng nước. Mưa rơi không dứt, tưởng như trời cũng có nỗi buồn riêng, thả từng giọt xuống mà chẳng biết bao giờ chịu thôi.
Xem thêm
