Kể từ sau chuyến thăm nhà năm ngoái, con chăm gọi về nhà hơn trước. Gặp mẹ, mẹ thường kể con nghe rất nhiều chuyện, về gia đình, hàng xóm, họ hàng,… Có lúc con cũng thoáng lo lắng, bâng khuâng, không biết những chuyện đó có làm mẹ thêm muộn phiền. Chưa bao giờ mẹ ngồi kể con nghe tường tận cuộc đời mình, những gì mẹ đã đi qua, những nhọc nhằn mẹ đã gánh vác. Tuy vậy, chắp vá lại những mảnh ghép vô tình mẹ hé lộ lúc buồn vui hay nhìn kĩ gương mặt mẹ trong các bức hình cũ, nét buồn u uất luôn phảng phất mông lung, con biết cuộc sống của mẹ không hề dễ dàng. Hiện tại, điều con mong ước nhất là mẹ sống thanh thản hơn. Như nghe được tiếng lòng của con, giờ đây, tuy vẫn than phiền với con về nhiều thứ nhưng mẹ đã nói với gương mặt hòa hoãn, giọng điệu nhẹ nhàng, thi thoảng còn mỉm cười. Nụ cười ấy khiến con an tâm.

Con nhớ trong chuyến về thăm nhà năm ngoái, con từng hỏi mẹ rằng mẹ có buồn hay thất vọng khi không phải ai trong số chúng con cũng sống được như mẹ kì vọng. Câu trả lời của mẹ đã khiến con bất ngờ: “Trong một bàn tay luôn có ngón dài, ngón ngắn, làm sao mình yêu cầu tất cả các ngón phải đều nhau được”. Không cần sống trong tu viện, không cần ngồi thiền một ngày hai thời, mẹ cũng có những tuệ giác của riêng mình. Tuệ giác ấy đến từ sự chấp nhận và thương yêu. Câu hát ngày nào vang lên trong con: “Không ai thương con bằng mẹ…”.

Khoảng thời gian trước ngày về, sợ hãi và bất an xâm chiếm lòng con. Con sợ chào đón con là cơn giận dữ của mẹ. Con không mạnh mẽ như vẻ bề ngoài, sợ rằng mình sẽ rơi nước mắt, sẽ tổn thương, đau lòng. Kí ức không mấy vui vẻ khi xưa được con cất giấu kĩ càng giờ phút ấy trào dâng khiến con do dự, ngại ngần. Con lấy hết can đảm gọi về, thăm dò tâm trạng của mẹ. Con chuẩn bị tinh thần đón nhận giông bão nhưng chờ đợi con là một mảnh trời xanh yên bình. Tắt điện thoại rồi, con chưa hết ngỡ ngàng. Dường như những đau buồn, giận hờn, xa cách trong quá khứ chưa từng xảy ra. Nếu không trực tiếp đi qua, chắc con sẽ hoài nghi liệu những kí ức kia có thật sự tồn tại? Hiểu được phần nào tính cách của mẹ, con chưa từng mong ước xa xôi ngày này sẽ tới. Vì vậy khi nó tới một cách bất ngờ như vậy, con cứ ngỡ mình đang mơ. Điều con cảm nhận rõ ràng nhất là sự nhẹ nhõm. Tảng đá bao lâu nay khiến lòng nặng trĩu đã được tháo gỡ rồi.

Có câu nói rằng chưa từng biết đói sẽ không cảm nhận được hạnh phúc lúc no, chưa từng trải qua chiến tranh sẽ không thấy được giá trị của hòa bình. Những kí ức ngày xưa giờ đây là những mảng màu tối làm nổi bật lên ánh sáng con đang có. Ngồi nghe mẹ trò chuyện, cười nói với các anh chị trong gia đình tâm linh của con, con thấy ấm áp và hạnh phúc biết mấy. Chào đón, chấp nhận huynh đệ con ghé thăm, mẹ gián tiếp gửi đến con thông điệp rằng từ giờ phút này trở đi, mẹ sẽ chấp nhận và yểm trợ con đường con chọn.

Hai tháng ở nhà, không phải lúc nào mẹ và con cũng hòa hợp bởi cách nhận thức, suy nghĩ của mẹ và con rất khác biệt. Những lúc như vậy, mẹ không tránh khỏi có chút gay gắt trong lời nói. Còn con, dù qua bao năm rèn luyện, tính tình chưa hoàn toàn điềm đạm. Sau khi phản ứng lại một hai câu, biết rằng sẽ chẳng đi đến đâu cả con mới dừng lại, im lặng. Khi nhận ra con im lặng, mẹ cũng chuyển đề tài, không còn một mực nói tới nói lui như trước. Bên cạnh sự thay đổi của mẹ, con cũng nhận ra mình thay đổi. Dẫu cho tập khí phản ứng còn sâu dày, con của hiện tại thấy rằng đôi co, tranh cãi là điều không cần thiết. Những việc vụn vặt kia không đáng để mẹ và con mất vui. Ai đúng, ai sai dường như không còn quá quan trọng nữa.

Về nhà, con đem theo nhiều nhất là thời gian. Con có giờ chở mẹ đi bất cứ nơi nào mẹ muốn: ghé thăm nhà họ hàng, về đám giỗ, đi chợ,… Con sẵn lòng đi tới đi lui, ngắm nhìn cảnh vật trong lúc chờ mẹ trò chuyện với bà con. Qua năm tháng thực tập, con rèn luyện được ít nhiều sự trú tâm. An trú trong giây phút hiện tại, không chạy tới tương lai, con hoàn toàn tự do, có dư dả thời gian để chờ đợi và cũng không hề thấy thời gian chờ đợi ấy là lãng phí. Nhìn mẹ nói cười, được lắng nghe, chia sẻ, con thật sự nghĩ rằng có chờ bao lâu cũng đáng giá. Sự kiên nhẫn của con cũng tăng lên nhiều. Ngồi bên mẹ, con sẵn lòng lắng nghe, con biết mẹ chỉ cần một người để sẻ chia thôi. Nói ra được mẹ sẽ nhẹ lòng hơn, những muộn phiền cũng theo gió trôi đi. Những năm tháng xưa kia, khi con còn chưa chào đời, làm dâu xa quê, xa vòng tay chở che của ông bà ngoại, xa láng giềng, bạn bè thân quen, bao buồn vui, tủi hờn, ngọt bùi đắng cay mẹ phải lặng lẽ ôm vào lòng? Nghĩ đến đây, nước mắt con cũng lặng lẽ rơi.

Có phút giây trong đời sống, khi bản thân đi qua khó khăn, thương mình, con thấy thương mẹ nhiều hơn. Có pháp môn thực tập, có hơi thở để nương tựa mà nhiều lúc, khi khổ thọ ghé thăm, con vẫn chật vật, trồi sụp giữa những cơn sóng cảm xúc, mỏi mệt với những suy nghĩ tiêu cực không ngừng tràn lên trên vùng đất ý thức. Con không biết trong quá khứ làm thế nào mẹ đi qua được những cơn bão giông trong lòng để tiếp tục dành tình thương, săn sóc và chăm lo cho chị em chúng con. Thi thoảng, nhìn sâu vào những khổ thọ, con cảm và hiểu được niềm đau, những thương tích đã hằn sâu trong lòng mẹ. Ngày hôm nay, con có tuổi trẻ, có lý tưởng, có con đường thực tập. Những gì mẹ chưa ôm ấp và chuyển hóa được, con sẽ làm giúp mẹ. Con sẽ tập mỉm cười với những khổ thọ biểu hiện lên trong con. Nhận diện, thở từng hơi thở thật sâu, có mặt và rồi buông xuống, để những cảm thọ ấy trôi đi. Không nắm giữ, chúng sẽ như mây trời theo gió, không lưu lại vết tích gì nơi bầu trời tâm thức con. 

Sáng nay, ngước nhìn lên tán lá dâu xanh mướt, con bất chợt nhận ra mùa thu đang dần biểu hiện qua sự có mặt của vài chiếc lá vàng ươm màu nắng. Dường như hàng ngàn tia nắng sớm đã được thu lại trong những chiếc lá ấy. Thì ra thu đến không phải là khi cả cánh rừng bạch dương chuyển màu, không phải đến khi hàng phong cạnh bờ mương hoàn toàn nhuộm sắc đỏ thắm, mà thu, đã chậm rãi báo hiệu sự hiện hữu của mình ngay giữa mùa hè còn xanh ngát cỏ hoa. Không nhận ra chỉ vì mình không đủ chú tâm mà thôi. Con nhớ đến mái tóc càng ngày càng điểm bạc của mẹ. Lúc mẹ cười, hàm răng cũng không còn đều tăm tắp và trắng sáng như xưa. Vô thường đã chậm rãi ghi dấu ấn ngay giữa dòng chảy sự sống. Con biết mình cần chuẩn bị tinh thần cho ngày hình hài của mẹ ẩn tàng. Sinh và diệt là quy luật tất yếu của vạn hữu. Điều duy nhất con có thể làm là trân quý sự có mặt của mẹ trong hiện tại. Thương mẹ, con sẽ sống đời sống con một cách yên ổn nhất để mẹ không phải khóc vì con thêm một lần nào nữa.

Con đường con chọn, hành trình con bước, ngọn lửa nhiệt huyết trong con không phải lúc nào cũng cháy bùng mạnh mẽ. Có lúc mỏi mệt, muốn dừng lại, trong một thoáng quay đầu, con thấy ân tình, niềm tin bao người gửi gắm, thấy chặng đường con đi qua thấm đẫm nước mắt của mẹ. Đời sống này là của con, con hoàn toàn tự do quyết định, không ai có thể bắt ép con làm điều con không muốn. Thế nhưng chung quy vẫn gói gọn trong hai chữ: không nỡ. Không nỡ cô phụ ân tình bao người đã gửi trao, không nỡ khiến những giọt nước mắt mẹ đã rơi vì con trở thành vô nghĩa. Những lúc mệt mỏi, con sẽ cho phép mình dừng lại nghỉ ngơi, ngắm cỏ cây, hoa lá, không phải để từ bỏ mà để hồi phục năng lượng, chuẩn bị cho chặng đường kế tiếp. Con sẽ luôn mang theo mẹ trong chuyến hành trình của mình. Mẹ là nguồn động lực để con vững bước tiến về phía trước….

Thích nữ ôm ấp dạ trượng phu

Chí nguyện dâng cao mấy tầng trời

Một tay cắt đứt ngàn phiền não

Đường về hoa nở rợp trời đông.