450
Thế nào là bố thí Ba la mật?
Khi bố thí, nếu nghĩ “ta là người cho” là bị tà kiến chi phối, nếu nghĩ “đây là sự bố thí của ta” là bị tham chi phối, nếu nghĩ “đối tượng này nhận vật thí của ta” thì bị ngã mạn chi phối.
Sự bố thí bị tà kiến (diṭṭhi), ái (taṅhā), ngã mạn (māna) chi phối, không gọi là bố thí Ba-la-mật, chỉ là bố thí theo thường tình.
Chỉ có những hành động bố thí không có ái, ngã mạn và tà kiến tham dự, được gọi là bố thí Ba-la-mật.
Ba pháp: ái, mạn, kiến lôi kéo chúng sinh trôi lăn trong luân hồi, không thể thoát ra khỏi sinh tử, khiến chúng sinh quanh quẩn ở bờ này, không thể sang bờ kia.
Khác với bố thí thường tình là mong cầu thụ hưởng những tài sản, an lạc trong thế gian, mục đích của bố thí Ba-la-mật là ra khỏi sanh tử luân hồi. Ba-la-mật là sang bờ kia (lokuttara – xuất ra khỏi thế gian), nên những gì thuộc bờ bên này (loka – thế gian) đều phải bỏ lại.
Như vậy: “bố thí có mong cầu hưởng quả phước an lạc trong thế gian, không gọi là bố thí Ba-la-mật”.
Để được xem là Ba-la-mật thì các hành động phước báu như bố thí, trì giới … chẳng những không bị ái, mạn hay tà kiến chi phối, mà những hành động này còn phải được đặt nền tảng trên “bi mẫn (karuṇā)” và trí thiện xảo phương tiện (upāya-kosalla ñāṇa). Tức là trong hoàn cảnh nào, với phương tiện nào (có vật chất hay không có vật chất) đều có thể thực hành.
Năm cách bố thí của bậc chân nhân
Đức Phật có dạy gia chủ Anāthapiṇḍika (Cấp cô Độc) rằng:
“Này gia chủ! ngươi đã cung cấp cho chúng tỳ khưu các vật dụng cần thiết như y, đồ ăn khất thực, sàng tọa, dược phẩm trị bịnh. Nhưng ngươi chớ bằng lòng với ý nghĩ “chúng ta đã cung cấp cho chúng tỳ khưu các vật dụng cần thiết như y….. Do vậy, này gia chủ, ngươi cần phải học tập như sau: Với phương tiện nào (kena nāma upāyena) chúng ta thỉnh thoảng đạt được và an trú hỷ do viễn ly sanh.”
Điều này cho thấy Đức Phật dạy chúng ta khi hành pháp Bố thí đừng dính mắc vào “dục lạc thế gian”.
Đức Xá-lợi-phất có giảng rộng về an trú hỷ do viễn ly sanh như sau:
Trong thời gian ấy, năm sự việc này không xảy ra:
– Khổ và ưu liên hệ đến dục (kāma), trong thời gian ấy không khởi lên.
– Lạc và hỷ liên hệ với dục, trong thời gian ấy không khởi lên.
– Khổ và ưu liên hệ đến bất thiện, trong thời gian ấy không khởi lên.
– Lạc và hỷ liên hệ đến bất thiện, trong thời gian ấy không khởi lên.
– Khổ và ưu liên hệ đến thiện, trong thời gian ấy không khởi lên.
“Thiện còn liên hệ với khổ ưu” ám chỉ thiện còn đưa đến khổ luân hồi, “thiện mà không liên hệ khổ, ưu” là tâm Đạo (maggacitta). Loại tâm thiện này trừ diệt nghiệp dẫn đến luân hồi.
Trong một ý nghĩa nào đó, khi thực hiện một pháp thiện còn vướng mắc: ái (taṅhā), mạn (māna) và kiến (diṭṭhi), pháp thiện ấy được xem là bậc hạ.
Pháp thiện được thực hành không bị dính mắc vào ái – mạn – kiến, nhưng thiếu tuệ quán được xem là bậc trung.
Pháp thiện được thực hành, không bị dính mắc vào ái – mạn – kiến lại có trí quán xét tam tướng: vô thường, khổ, vô ngã được xem là bậc thượng.
Trích lược trong: Bố thí Ba La Mật.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Làm thế nào để niệm Phật có cảm ứng?
Phật giáo thường thức
09:43 20/11/2025
Mỗi niệm chân thành mỗi niệm thông/ Tịch lặng cảm ứng tịch lặng trong/ Cho đến non cao nước cùng tận/ Rong chơi pháp giới khắp Tây Đông
Tạo nghiệp trong vô minh, quả báo đến khổ vô cùng
Phật giáo thường thức
09:20 20/11/2025
Có một người giàu có đã cao tuổi, để lại tất cả tài sản cho đứa con duy nhất và dự định sống với nó cho đến khi chết. Nhưng sau một thời gian chung sống, người con dâu chán không muốn thấy bố chồng ở mãi trong nhà nên bảo chồng phải đưa bố đi nơi khác ở. Người con không muốn mất cảm tình với vợ, nên đã quyết định đưa cha vào viện dưỡng lão, nơi rẻ tiền nhất.
Mỗi chúng sanh trong đời đều luôn có sẵn bên mình hai thứ phước và tội
Phật giáo thường thức
09:11 20/11/2025
Khi cái nào đến thời phát tác thì người ta sẽ theo đó mà buồn vui sướng khổ.
Làm sao để sống gần hơn với sự thật đang là?
Phật giáo thường thức
20:00 19/11/2025
Trong đời sống thường ngày, chúng ta quen nhìn mọi thứ qua tên gọi, hình tướng và khái niệm.
Xem thêm
