450
Thế nào là chánh tri kiến đi hàng đầu?
Trong Đại kinh 40, số 117, Trung Bộ III, Đức Phật trình bày cho chúng ta rõ sự diễn tiến của Tám chánh đạo đưa đến Bốn mươi pháp, và nhấn mạnh vai trò của Chánh tri kiến trong Tám Chánh Đạo lúc nào cũng đi đầu, và tầm quan trọng của pháp này đối với Tám Chánh Đạo và đối với Bốn mươi pháp.
Trước hết, Đức Phật nêu rõ trong Tám Chánh Đạo, Chánh tri kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm, tất cả bảy pháp này là những cận duyên, những pháp tư trợ cho Chánh định. Và Đức Phật xác nhận: “Phàm có nhứt tâm nào (ekaggata) được tư trợ với bảy chi phần này, như vậy gọi là Thánh chánh định cùng với các cận duyên và các tư trợ”. Và ở đây, chúng ta cũng thấy chánh tri kiến đi hàng đầu.
Tiếp đến Đức Phật trình bày các định nghĩa của các pháp từ chánh tri kiến đến chánh mạng và trong khi đề cập đến các định nghĩa này, Đức Phật bao giờ cũng nhấn mạnh là chánh tri kiến đi hàng đầu, để nêu rõ khả năng dẫn đầu của chánh tri kiến.
Trí tuệ trong Phật giáo: 5 loại chánh kiến
Thế nào là chánh tri kiến đi hàng đầu? Tuệ tri tà kiến là tà kiến. Tuệ tri chánh kiến là chánh kiến. Như vậy là chánh kiến của vị ấy. Và Đức Phật định nghĩa tà kiến, tức là:
“Không có bố thí, không có lễ cúng dường, không có tế tự, không có quả báo của việc thiện ác, không có đời này, không có đời khác, không có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh. Ở đời, không có các vị Sa môn, Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi với thượng trí chứng ngộ, chứng đạt thế giới này và tuyên bố lên”.
Tiếp đến là định nghĩa của chánh kiến. Chánh kiến có hai loại. Một là chánh kiến hữu lậu thuộc phước báo, đưa đến sanh y. Hai là chánh kiến thuộc bậc Thánh, vô lậu, siêu thế, thuộc đạo chi. Định nghĩa chánh kiến hữu lậu, thuộc phước báo đưa đến sanh y, tức là: “Có bố thí, có cúng dường, có tế tự, có quả báo các nghiệp thiện ác, có đời này, có đời khác, có cha, có mẹ, có các loại hóa sanh. Ở đời có các vị Sa môn, Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi tự mình với thượng trí chứng ngộ, chứng đạt đời này với đời khác, lại tuyên bố lên”.
Định nghĩa chánh kiến vô lậu, thuộc bậc Thánh, siêu thế, thuộc đạo chi, tức là: “Phàm cái gì thuộc trí tuệ, tuệ căn, tuệ lực, trạch pháp giác chi, chánh kiến, đạo chi của một vị tu tập thánh đạo, thành thục trong thánh đạo có vô lậu tâm, có thánh tâm.”
Ai tinh tấn đoạn trừ tà kiến, thành tựu chánh kiến, như vậy là chánh tinh tấn của vị ấy. Ai chánh niệm đoạn trừ tà kiến, chánh niệm thành tựu chánh kiến, như vậy là chánh niệm của vị ấy. Như vậy ba chánh pháp, chánh kiến, chánh tinh tấn, chánh niệm, chạy vòng theo chánh kiến.
Trích "Tự mình thắp đuốc lên mà đi".
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Họp lớp và đi quá giới hạn với người yêu cũ, tôi và anh ấy có phạm tội tà dâm không?
Phật giáo thường thức
19:03 22/12/2025
Cái lỗi sâu nhất trong câu chuyện này không chỉ là với người bạn đời, mà là lỗi với chính mình...
Thế nào là thiền đi tới giải thoát?
Phật giáo thường thức
18:00 22/12/2025
Hỏi: Thưa Hòa thượng, có người cúng dường Phật và các vị Thánh Tăng, khi mất người đó được sanh thiên. Có người tu tập thiền khi mất được sanh thiên hưởng phước báu, còn có người tu Thiền định đắc từ sơ thiền trở lên khi mất sau cũng được sanh Thiên và được phước báo thù thắng hơn?
Bệnh khổ
Phật giáo thường thức
17:35 22/12/2025
Nhiều người than sao tôi bệnh hoạn lê thê, kéo dài năm này qua năm nọ, chán quá! Nên vị đó thấy bệnh là khổ. Nhưng với con mắt nhà Phật, bệnh cũng không khổ. Vì sao không khổ?
Gắng tu thiện pháp làm của để dành
Phật giáo thường thức
17:32 22/12/2025
Mỗi người phải biết dừng lại các pháp ác đúng lúc, không để cho quá muộn. Phải tích lũy công đức mọi lúc mọi nơi nhằm làm của để dành.
Xem thêm
