450
Thế nào là chánh tri kiến đi hàng đầu?
Trong Đại kinh 40, số 117, Trung Bộ III, Đức Phật trình bày cho chúng ta rõ sự diễn tiến của Tám chánh đạo đưa đến Bốn mươi pháp, và nhấn mạnh vai trò của Chánh tri kiến trong Tám Chánh Đạo lúc nào cũng đi đầu, và tầm quan trọng của pháp này đối với Tám Chánh Đạo và đối với Bốn mươi pháp.
Trước hết, Đức Phật nêu rõ trong Tám Chánh Đạo, Chánh tri kiến, Chánh tư duy, Chánh ngữ, Chánh nghiệp, Chánh mạng, Chánh tinh tấn, Chánh niệm, tất cả bảy pháp này là những cận duyên, những pháp tư trợ cho Chánh định. Và Đức Phật xác nhận: “Phàm có nhứt tâm nào (ekaggata) được tư trợ với bảy chi phần này, như vậy gọi là Thánh chánh định cùng với các cận duyên và các tư trợ”. Và ở đây, chúng ta cũng thấy chánh tri kiến đi hàng đầu.
Tiếp đến Đức Phật trình bày các định nghĩa của các pháp từ chánh tri kiến đến chánh mạng và trong khi đề cập đến các định nghĩa này, Đức Phật bao giờ cũng nhấn mạnh là chánh tri kiến đi hàng đầu, để nêu rõ khả năng dẫn đầu của chánh tri kiến.
Trí tuệ trong Phật giáo: 5 loại chánh kiến
Thế nào là chánh tri kiến đi hàng đầu? Tuệ tri tà kiến là tà kiến. Tuệ tri chánh kiến là chánh kiến. Như vậy là chánh kiến của vị ấy. Và Đức Phật định nghĩa tà kiến, tức là:
“Không có bố thí, không có lễ cúng dường, không có tế tự, không có quả báo của việc thiện ác, không có đời này, không có đời khác, không có mẹ, không có cha, không có các loại hóa sanh. Ở đời, không có các vị Sa môn, Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi với thượng trí chứng ngộ, chứng đạt thế giới này và tuyên bố lên”.
Tiếp đến là định nghĩa của chánh kiến. Chánh kiến có hai loại. Một là chánh kiến hữu lậu thuộc phước báo, đưa đến sanh y. Hai là chánh kiến thuộc bậc Thánh, vô lậu, siêu thế, thuộc đạo chi. Định nghĩa chánh kiến hữu lậu, thuộc phước báo đưa đến sanh y, tức là: “Có bố thí, có cúng dường, có tế tự, có quả báo các nghiệp thiện ác, có đời này, có đời khác, có cha, có mẹ, có các loại hóa sanh. Ở đời có các vị Sa môn, Bà-la-môn chánh hướng, chánh hạnh, sau khi tự mình với thượng trí chứng ngộ, chứng đạt đời này với đời khác, lại tuyên bố lên”.
Định nghĩa chánh kiến vô lậu, thuộc bậc Thánh, siêu thế, thuộc đạo chi, tức là: “Phàm cái gì thuộc trí tuệ, tuệ căn, tuệ lực, trạch pháp giác chi, chánh kiến, đạo chi của một vị tu tập thánh đạo, thành thục trong thánh đạo có vô lậu tâm, có thánh tâm.”
Ai tinh tấn đoạn trừ tà kiến, thành tựu chánh kiến, như vậy là chánh tinh tấn của vị ấy. Ai chánh niệm đoạn trừ tà kiến, chánh niệm thành tựu chánh kiến, như vậy là chánh niệm của vị ấy. Như vậy ba chánh pháp, chánh kiến, chánh tinh tấn, chánh niệm, chạy vòng theo chánh kiến.
Trích "Tự mình thắp đuốc lên mà đi".
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
“Thay đổi nhận thức, thay đổi cuộc đời”
Phật giáo thường thức
16:00 18/11/2025
“Đau khổ không phải là kết thúc, mà là tiếng chuông báo hiệu rằng bạn cần nhìn đời từ một góc khác.”
Súc sanh có vãng sanh được không?
Phật giáo thường thức
13:20 18/11/2025
Hỏi: Súc sanh có được vãng sanh không? Hộ niệm cho súc sanh có được không?
Phật dạy lục hòa là gốc của Tăng
Phật giáo thường thức
13:08 18/11/2025
Chữ Tăng tiếng Phạn là Sanga, dịch là hòa hợp chúng, tứ chúng hòa hợp lại là Tăng. Như vậy, sống hòa hợp với nhau gọi là Tăng. Tụi con nhìn lại các nơi có được sự hòa hợp không?
Mỗi phiền não mỗi cách trị
Phật giáo thường thức
10:30 18/11/2025
Phiền não là vô số. Mà vô số thì không thể trị bằng một thứ duy nhất...
Xem thêm
