Thiền và tu

Có người bạn nói với tôi rằng anh muốn đi thật xa đến một nơi nào đó để tâm được yên. Tôi khuyên anh không phải đi đâu hết mà chỉ cần thực hành thiền ngay tại nhà. Anh nói anh không thiền được vì tâm anh lúc nào cũng chạy lung tung. Tôi nói nếu tâm anh chạy lung tung thì càng cần phải thiền vì thiền là để giúp tâm an định, chứ nếu tâm đã an định rồi thì chẳng cần thiền làm gì?

Mục đích của thiền là để lắng đọng, quán chiếu lại tâm mình. Dù tâm có chạy lung tung thì ta cũng không cần quá lo lắng, không cần ngăn cản mà chỉ cần quan sát nó. Nó chạy mãi rồi cũng phải dừng. Lúc đó, chỉ cần kéo nhẹ tâm về với thực tại là được. Qua trải nghiệm, ta sẽ dần nhận ra sự vô thường, vô nghĩa và vô lý của những dòng tâm thức để rồi không còn chạy theo chúng nữa. Giống như ly nước khi mới rót ra thì cặn còn lơ lửng, khi để yên một lúc thì cặn cũng sẽ lắng dần. Tâm người cũng vậy. Khi bình thường thì hiếu động, sân si, khi ngồi yên cũng sẽ lắng dần. Khi sân si đã lắng, tâm trong sáng lại hiện lên, ta sẽ thấy sự an lạc mênh mang mà thiền mang lại.

Ngày nay, không chỉ người tu mới thực hành thiền mà tất cả những ai muốn tâm mình sáng suốt, bớt đau khổ đều thực hành thiền hàng ngày. Thiền có khả năng chữa lành đau khổ, tiếp thêm năng lượng cho mỗi ngày ta sống. Nhưng cũng cần lưu ý rằng thiền chỉ là công cụ chứ không phải là đích đến. Tu hành là để phát triển thêm trí tuệ và tâm từ bi chứ không phải chỉ để cho tâm an lạc mà thôi.