450
Tình yêu của Phật
Phật giáo mang đến cho ta những bài học sơ đẳng nhưng lâu bền và phổ quát. Một câu hỏi căn bản đặt ra cho người học Phật là: Phật dạy điều gì? Có quá nhiều thứ, nhiều tới nỗi dễ khiến ta lạc đường, dễ khiến ta không biết đâu là đường đi lối về.
Bảy bước chân đi tiêu biểu bảy yếu tố giác ngộ
Phật giáo quan niệm rằng đời sống là khổ, mà nguyên nhân của khổ là do ngu dốt (vô minh), hết ngu dốt thì hết khổ - gọi là đạt được trí tuệ giải thoát, bước ra khỏi tất cả những ưu não bị gây nên bởi mê lầm. Chính vì một cái nhìn như thế, Phật giáo dồn toàn bộ giáo pháp vào việc “phá mê khai ngộ” – đập tan những tà kiến lầm lạc để đạt tới sự thấy biết chân thật, gọi là giác ngộ chân lý.
Từ sự quán xuyến này, tình yêu trong Phật giáo (từ bi) không bao giờ được hiểu và thực hành bằng những sự dung túng, ủy mị, hay thương cảm kiểu “nữ nhi thường tình”. Phật dồn toàn bộ cuộc đời mình vào việc chỉ ra những tà tri tà kiến đã huân tập đời đời kiếp kiếp trong mỗi cá nhân để dẫn dắt họ đến với ánh sang của chánh kiến.
Phật giáo quan niệm rằng đời sống là khổ... Ảnh minh họa.
Trong “Lục độ ba la mật”, tức sáu pháp tu hành để đạt tới hạnh phúc thì “bố thí” đứng đầu. Trong bố thí thì bố thí pháp là nhất. Bố thí pháp tức “cho đi sự hiểu biết”, chia sẻ tri thức, và hướng dẫn con đường đạt tới sự hiểu biết chân chính. Phật giáo lấy hiểu biết làm tông chỉ, “duy tuệ thị nghiệp”. Mọi hạnh nguyện trong cửa Phật chỉ có một điều ấy: hiểu biết. Tất cả “tám vạn bốn ngàn pháp môn” cũng chỉ nhằm để đưa tới cái trí tuệ này mà thôi.
Giàu cũng khổ, địa vị cũng khổ, tình ái cũng khổ, chỉ có nhìn ra bản chất của vạn hữu là đạt được hạnh phúc. Vì thế, Phật giáo không dạy kiếm tiền, không dạy tìm danh, không dạy sở hữu, không dạy về bất tử. Nhát búa sấm sét đầu tiên mà Phật giáng xuống nhân gian là “chúng mày ngu lắm”: Vô minh sinh ra tất cả. Cả một chuỗi “12 nhân duyên” được khởi động bởi “vô mình”, từ vô minh mà kiến lập trùng trùng những giả ảo. Phật không vỗ về, không nỉ non, không sướt mướt; Phật tấn công trực diện vào thành trì kiên cố nhất của chúng sinh – sự ngu dốt, bằng một thứ ngôn ngữ từ tốn nhưng đanh thép và không khoan nhượng. Bài pháp đầu tiên đức Phật thuyết sau khi giác ngộ là Tứ diệu đế (Bốn sự thật cao quý): Khổ, tập, diệt, đạo (khổ, nguyên nhân của khổ, trạng thái hết khổ, và con đường thực hành để ra khỏi khổ đau).
Phật giáo là cuộc cách mạng nhận thức đầu tiên của nhân loại làm lật nhào tri kiến của con người đã đóng đinh suốt ngàn năm trong óc não. Nó khai phát để đưa con người về trước một trạng huống nhân sinh mới, làm chấn động tâm can, làm lay chuyển những ảo tưởng, làm sụp đổ những giả lập. Trong “Lăng nghiêm” và nhiều kinh điển khác, các học trò của Phật đã nhiều lần khóc như những đứa trẻ vì tình trạng trớ trêu của họ: vô sản. Lần đầu họ thấy ra mình chẳng có gì ngoài những ảo tưởng. Họ sợ hãi và hoang mang. Có gì đau đớn hơn khi một đời “tích cóp” bỗng chốc tan thành mây khói hư vô. Bao nhiêu tư lương tri kiến bị đánh sập trong chốc lát, họ rơi vào trạng thái chân không đầy hoang mang sợ hãi. Nhưng Phật không vì thế mà né tránh. Cần phải phơi trần ra “tấn trò đời” đáng thương ấy. Chính vì thế, Phật giáo không phải nơi dành cho những tâm hồn yếu đuối; Phật giáo chỉ thuộc về những người dung mãnh can trường. Những ai không chịu được mũi nhọn của sự thật trần trụi đau đớn thì không thể bước vào.
Tám điều giác ngộ của một bậc thượng nhân
Cái mà Phật hủy diệt trong chúng sinh có thể hình dung như việc phá bỏ bệnh thành tích trong giáo dục vậy. Thành tích là một thứ hư danh, nhưng người ta lại đói khát chúng. Không có thành tích thì người ta không biết sống bằng gì và sống ra sao. Người ta cần thức ăn cho linh hồn bằng những ảo tưởng và dối lừa, dối lừa chính mình và dối lừa tất cả. Cả một hệ thống dối trá để nuôi nhau trong một ảo ảnh vô biên vô tận. Đó là một loại “thực phẩm bẩn” của giáo dục và xã hội. Nó có cơn cớ sâu xa trong tham dục – thứ được khởi đi bởi sự ngu si.
Ai có đủ dũng khí để từ bỏ? Rất hiếm, ngay cả ở những người chống bệnh thành tích quyết liệt nhất. Con người bị nô lệ bởi ánh mắt của kẻ khác. “Tha nhân là địa ngục của tôi” – Sartre.
Một tình yêu chân thật bao giờ cũng cần dũng khí. Những ai dám “nhìn thẳng, nói thật” là đang thực hành lòng từ bi một cách chân chính. Tình yêu không phải thuốc giảm đau, càng không phải thuốc tê. Những ai tới chùa để “nương nhờ” trốn chạy, chính là kẻ phản đồ. Trong tình yêu của Phật giáo không có chỗ cho khoan nhượng và dung túng đối với sự dốt nát.
Tất cả những điều ấy, chỉ nhằm một mục đích: xây dựng một cuộc đời tốt lành cho tất cả dựa trên trí tuệ. Và đến đây, nó chính là tình yêu rộng lớn trong nhà Phật.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tuỳ bút: Bão ở quê xa
Góc nhìn Phật tử
10:00 19/11/2025
Nghe tin đài phát thanh báo quê mình có bão, cơn bão gần bờ. Bất chợt trong lòng cứ chộn rộn mãi. Cuộc điện thoại về nhà vừa dứt nhưng không khỏi lo âu, tôi lặng nhìn kim đồng hồ đang dịch chuyển dần về đêm. Bây giờ là cuối tháng Tám âm lịch, miền Trung quê tôi lại tiếp tục gánh chịu sự hoành hành của những cơn bão.
Nghĩ về những người Thầy
Góc nhìn Phật tử
07:27 19/11/2025
Xin thành kính dâng tặng những người Thầy đã cho con từng con chữ. Xin trọn đời tri ân những người Thầy đã khai tâm mở trí cho con trên đường tìm về Đạo Pháp! “Người Thầy là ngọn nến, đốt cháy mình để thắp sáng nhân gian” (Ngạn ngữ Ixraen).
Phụ nữ làm gì để mang lại phúc báo cho gia đình?
Góc nhìn Phật tử
10:08 21/10/2025
Ngoài các thiện hạnh bố thí, phóng sinh, người phụ nữ có thể bắt đầu tích lũy công đức cho mình và gia đình từ việc tụng kinh, niệm Phật. Tụng đọc kinh Phật chính là khởi đầu đúng đắn trong cuộc đời, giúp người phụ nữ học cách làm người mẹ tốt, con dâu tốt, người vợ tốt.
Tâm sen giữa đời
Góc nhìn Phật tử
15:10 01/10/2025
Đời người như một giấc chiêm bao, sinh-lão-bệnh-tử là điều hiển nhiên không ai tránh khỏi, cuối con đường bóng xế ngả chiều ta rời bỏ nơi đây với bàn tay không. Thế sự đời lại lắm uẩn khúc khó lường trước, thọ báo luân hồi liên miên bất tận như cái ách đã quàng sẵn trên thân.
Xem thêm
