Sau khi xuất gia, Tôn giả Xa Câu Lê được những bậc Trưởng lão chỉ dạy về thiền định và các oai nghi tế hạnh của một Tỳ kheo. Ngài tu hành tinh tấn và rất nghiêm mật.

Không bao lâu sau, vào một đêm cô tịch, Tôn giả an trú dần vào trong các tầng thiền định. Đến nửa đêm, trí tuệ bừng tỏ phá tan màn vô minh, Ngài chứng đắc Thánh quả A La Hán, viên mãn giải thoát giác ngộ.

Do nhân duyên nhiều đời, Thiên nhãn của Ngài đạt được năng lực thù thắng, chiếu rọi cùng khắp đến vô lượng vô biên thế giới.

Giây phút đó, Ngài hướng tâm về khoảng không gian vô tận trên bầu trời. Trong tức khắc hiện ra vô số những tinh vân, thiên hà, hàng tỷ tỷ ngôi sao sáng lấp lánh… cả vũ trụ như nằm trọn trong một tia nhìn sâu thẳm. Ngài thấy nơi đâu cũng có sự hiện diện của chúng sinh. Từ các hành tinh xa xôi, biển cả bao la, đồi núi điệp trùng đến những sa mạc hoang vu nắng cháy… Đến cả một giọt nước li ti cũng chứa đựng cả thế giới của ngàn vạn sinh vật nhỏ bé. Sự sống vô cùng đa dạng, phong phú, ngập tràn trong pháp giới. Thế nhưng, nỗi khổ đau cũng tràn ngập bủa vây lấy cuộc đời chúng sinh.

Tôn giả Ưu Ba Ly - Đệ nhất giới luật, một biểu tượng của giới đức thiêng liêng

Ngài hướng về sự lưu chuyển của chúng sinh trong luân hồi sinh tử. Từ các tầng trời, cõi quỷ thần, cõi người đến súc sinh, ngạ quỷ, địa ngục, tất cả đều theo nghiệp duyên thiện ác mà chiêu cảm. Ai biết tu hành, làm việc thiện thì được quả báo lành, sinh về nơi hạnh phúc an vui. Ai làm ác thì phải chịu khổ đau, thậm chí phải đoạ đày trong địa ngục chịu sự tra tấn khủng khiếp để đền tội. Luật Nhân quả quyết định tất cả, công bằng tuyệt đối, không chừa một ai.

Bằng Thiên nhãn siêu tuyệt, Tôn giả nhìn sâu trong tâm của chúng sinh, thấy được tới những nhân quả vi tế sâu xa. Cùng một hành động nhưng chỉ sai khác nhau trong đường tơ kẽ tóc, một ý niệm thầm kín cũng dẫn đến những quả báo cách nhau một trời một vực. Có người bố thí, cúng dường nhưng khởi tâm tiếc rẻ nên được quả báo giàu sang nhưng đời sống cực kì hà tiện, kham khổ. Có kẻ làm điều thiện nhưng không xuất phát từ đạo đức, nên khi phước báo thành tựu thì bản ngã cũng lớn lên, đầy mưu toan ích kỉ rồi phải chịu đau khổ ở kiếp sống sau. Cũng có người làm việc tốt nhưng không kiên trì, trong một lúc nóng nảy rũ bỏ tất cả thì đời sau đang thành công bỗng chốc bị đổ vỡ… Mọi cảnh đời sai biệt đều do các nhân đã gieo mà thành.

Thế nhưng, dù chúng sinh có được hưởng phước báu nơi cõi trời vinh quang tột bậc rồi cũng chỉ là vô thường, mong manh, tạm bợ. Cuối cùng, vẫn lại là khổ đau. Vô lượng kiếp, hết kiếp này đến kiếp khác, chúng sinh đã chết đi rồi lại tái sinh không biết bao nhiêu lần, cứ thế lẩn quẩn trong các cõi. Chúng sinh trôi lăn trong sinh tử, ngụp lặn giữa dòng nghiệp quả mà không biết lối ra. Chỉ những ai may mắn được chỉ dạy và tu hành theo chánh Pháp của Đức Phật mới có con đường cao thượng để hướng về và cuối cùng sẽ đến được bến bờ hạnh phúc.

Trích "Thánh Độ Mệnh - Tôn Giả Ni Xa Câu Lê".