Trung Quốc: Khách du lịch tăng vọt có thể đe dọa nghệ thuật cổ PG hang đá Mạc Cao

Những tôn tượng trong hang động Mạc Cao, Đức Phật Thích Ca Mâu Ni và Thánh chúng đệ tử, có niên đại từ triều đại nhà Đường (618 - 907) (Ảnh: Gilles Sabrié).

Hang đá Mạc Cao (莫高窟) là một hệ thống 492 ngôi Cổ tự Phật giáo cách trung tâm thành phố Đôn Hoàng, tỉnh Cam Túc, Trung Quốc 25 km về phía Đông Nam. Đây cũng được gọi là Thiên Phật Động (千佛洞) hay hang Đôn Hoàng. Các hang đá này thực sự không phải là hang mà là các công trình chạm khắc trong đá, thuộc dạng kiến trúc chạm khắc đá.

Hang Mạc Cao là một ngôi nhà đá có quy mô lớn nhất, nội dung phong phú nhất và có giá trị nghệ thuật cao nhất Trung Quốc còn tồn tại cho đến ngày nay. Các tác phẩm nghệ thuật chủ yếu trong ngôi nhà đá này là các tượng điêu khắc và các bức bích họa. Hiện nay nơi này còn có 492 hang động, 45.000m² bích họa và 2415 pho tượng, 5 ngôi nhà gỗ từ đời Đường, Tống. Năm 1987 hang Mạc Cao đã được UNESCO công nhận là "Di sản văn hóa thế giới".

Hang Mạc Cao, Danh lam thánh tích Phật giáo nổi tiếng, đã tồn tại qua những thăng trầm trong nhiều thế kỷ. Những hang động trơ gan cùng tuế nguyệt bao thế kỷ của các thảm họa tự nhiên, kẻ cướp, nhà thám hiểm và xung đột vũ trang, bây giờ nó phải chịu sự tàn phá bởi mối đe dọa xảo quyệt hơn: Du lịch hiện đại.

Trong 7 tháng đầu năm nay, lưu lượng du khách hành hương đã tăng 31%, có đến 598.000 người (theo thống kê của Viện Nghiên cứu Đôn Hoàng), có trách nhiệm trong việc bảo tồn, quản lý và nghiên cứu di tích lịch sử. Bây giờ đang giữa các mùa cao điểm du lịch tháng 07 - tháng 10, du khách hành hương chiêm bái Danh lam thánh tích Phật giáo nổi tiếng Hang Mạc Cao, đạt kỷ lục trong ngày của năm vào tuần thứ tư cuối cùng của 19.301 người (theo Tân Hoa xã Trung Quốc), trong đó cũng ghi nhận sự gia tăng về số lượng du khách ngoại quốc. Vé được bán ra một lần nữa vào thứ ba tuần này, Tân Hoa xã báo cáo, với 6.000 vé hàng ngày và 12.000 vé “khẩn cấp” được bán vào lúc 10 giờ.

Khối lượng khách du lịch đến chiêm bái các hang động, hậu quả của khí khí carbon dioxide phủ kín không gian, đe dọa sự toàn vẹn của các tác phẩm điêu khắc và các bích họa cổ kính. Theo Viện Nghiên cứu Đôn Hoàng, mật độ carbon dioxide trong một hang động có thể tăng gấp năm lần nếu 40 du khách ở lại bên trong 30 phút.

Việc hợp tác với một khu vực lớn cũng nằm trong danh sách mục tiêu xây dựng dự án "One Belt, One Road" (tạm dịch là Một vành đai, một con đường) đầy tham vọng của Trung Quốc, trong đó có cả việc sẽ tìm đến nguồn tài chính từ châu Âu.

Trong 100 năm qua, hầu hết các thiệt hại một cách tự nhiên, nhưng sự viếng thăm ồ ạt của khách du lịch sẽ phá vỡ sự cân bằng ban đầu bên trong các hang động, Vương Húc Đông (王旭東- Wang Xudong), Giám đốc Học viện Đôn Hoàng nói: “Sự ra vào liên tục và cảnh thay đổi nhiệt độ và độ ẩm bên trong các hang động. Cơ thể con người cũng mang theo vi sinh vật và nếu họ bắt đầu phát triển bên trong các hang động, nó rất đáng sợ”.  

Con đường tơ lụa (絲綢之路) là một hệ thống các con đường buôn bán nổi tiếng đã từ hàng nghìn năm nối châu Á với châu Âu (cách hay nói là giữa Đông và Tây). Từ việc buôn bán sinh lời trong các sản phẩm tơ lụa Trung Quốc đã được tiến hành dọc theo chiều dài, bắt đầu từ thời nhà Hán (207 TCN - 220 CE). Con đường tơ lụa là chìa khóa văn hóa, sự tương tác thương mại trên khắp châu Á và xa về phía tây như biển Địa Trung hải. Thương mại trên Con đường tơ lụa là một yếu tố quan trọng trong sự phát triển của nền văn minh Trung Quốc, Ấn Độ, Ba Tư, châu Âu, châu Phi và Ả Rập, dẫn đến giao lưu văn hóa và sự lan tỏa triết lý và tư tưởng tôn giáo, trong đó có Phật giáo, Thiên Chúa giáo và Hồi giáo.

Vân Tuyền (Nguồn: The Washington Post)