Chùa Việt

Phỏng vấn

Kinh Phật

Phật giáo thường thức

Phật pháp và cuộc sống

Tâm linh Việt

Nghiên cứu

Giáo hội

Sách Phật giáo

Đức Phật

Sống an vui

Lời Phật dạy

Môi trường

Media

Xiển dương Đạo pháp

Góc quán niệm

Tin tức

Xuân Muôn Nơi

Tăng sĩ

Chân dung từ bi

Video

Hành trình Đất Phật

Phong tục tập quán
Chủ nhật, 09/09/2018, 14:47 PM

Tục thờ Bà Thiên Hậu ở Nam Bộ

Trần Trấn Giang gg follow

Trong cộng đồng dân cư người Hoa ở Nam Bộ, một trong những tục thờ “nhân thần” được duy trì, lưu giữ qua nhiều thế hệ là tục thờ bà Thiên Hậu. 

Ông Huỳnh Văn Nguyệt, nhà nghiên cứu văn hóa dân gian (VHDG) tại Cần Thơ cho biết: “Sỡ dĩ gọi là “nhân thần” bởi nhân vật này hoàn toàn có thật nhưng được thêm thắt nhiều chi tiết thần thánh hóa mang tính tâm linh đã trở thành “thần” trong tâm thức người dân”.
 
Về nhân vật bà Thiên Hậu, nhiều tư liệu lịch sử thể hiện: Bà Thiên Hậu có tên thật là Lâm Mặc Nương, sinh ngày 23/3/1044, tại đảo Mi Châu, Phúc Kiến. Bà được mẹ mang thai đến 14 tháng mới sinh bà ra đời (?). Điều lạ là câu chuyện khá hoang đường nhưng rất được nhiều người tin tưởng. Tương truyền khi còn nhỏ, Lâm Mặc Nương bộc lộ khả năng thiên bẩm của mình ở lĩnh vực thiên văn khi thường xuyên nhìn sao trời đoán thời tiết, giúp đỡ dân chúng ngư phủ trong vùng không ra khơi đánh bắt để tránh giông bão. 

Trong một lần cha và hai anh trên thuyền để đi bán muối ở tỉnh Giang Tây, nửa đêm đó thuyền của bà Nương gặp nạn, cha bà và hai anh bị sóng biển cuốn trôi. Lúc này bà liền xuất thần để cứu được hai anh, còn cha thì bị cuốn đi mất dạng. Từ đó, nhiều ngư dân thường xuyên khấn vái bà và 2 người anh trong những lúc tàu thuyền gặp nguy nan, sóng gió.
Tuy nhiên đến nay có nhiều tư liệu cho rằng bà Lâm Mặc Nương sinh năm 960. Năm 16 tuổi, Lâm Mặc Nương lượm được 2 miếng "Đồng phù" ở dưới giếng nước và tập luyện theo, nên trở thành có phép lạ và nổi danh từ đó qua những sự việc cứu được người vượt biển, thu phục và cảm hóa các vị ác thần là Thuận Phong Nhĩ và Lí Thiên Nhãn. Ngoài ra bà còn thường dùng năng lực thần thánh của mình để cứu giúp dân, dạy dân dùng rau rong biển cứu đói, cầu mưa, treo chiếu làm buồm, giải trừ thủy tai – quái phong…( ?) Theo tư liệu này, bà mất ngày 9 tháng 9 năm 987 ở tuổi 28.

Triều đình nhà Tống cũng nghe danh về sự linh ứng và quyền năng thần tiên của bà liền sắc phong cho bà là "Thần nữ", "Nam Hải thần nữ". Đến đời Tống Cao Tông, Hoàng đế đã sắc phong bà là "Sùng Linh Huệ Chiêu Ứng Phu nhân". Đời Nguyên Thế Tổ phong bà là "Hộ Quốc Linh Trước Thiên Phi". Sau gia phong "Thiên Hậu" vào đời Khang Hy (nhà Thanh).

Cũng chính vì được triều đình sắc phong như thế nên từ đó muôn dân càng thêm tin tưởng về sự huyền diệu của Thiên Hậu. Ai ai cũng sùng bái bà và lập nhiều miếu thờ. Họ còn tổ chức nhiều lễ hội thường niên để cảm tạ công ơn của bà. Lâu dần, thờ phụng Thiên Hậu trở thành tín ngưỡng dân gian nổi tiếng nhất Trung Hoa. Nó đã tồn tại trong mối dung hòa với Đạo giáo, Phật giáo và quan hệ với Nho giáo. 

Thời nhà Minh – Thanh, tín ngưỡng thờ Bà Thiên Hậu đã theo chân những người Hoa đầu tiên di dân xuống phương Nam theo đường biển và du nhập vào miền Nam Việt Nam. Hiện nay hầu hết các địa phương đều có đền thờ bà Thiên Hậu với qui mô lớn như: TP.HCM, Tiền Giang, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cần Thơ… 
 
Về tên gọi cũng có nhiều tên khác nhau như: Chùa Bà, Chùa Thiên Hậu, Thiên Hậu Cung hay miếu Thiên Hậu. Riêng vùng Bạc Liêu, Cà Mau còn gọi Thiên Hậu là Mã Châu (Mazu), do vậy miếu Thiên Hậu còn gọi là chùa Bà Mã Châu. Vùng Sóc Trăng thì gọi Thiên Hậu theo cái tên nguyên thủy là Ma Tổ. Tượng thờ bà ở đây cũng mang đậm nét ảnh hưởng từ Macau và Đài Loan với gương mặt đen, tay cầm lệnh bài đưa ngang vai.
 
Ngày vía của bà vào tháng 3 âm lịch với nhiều công đoạn cầu kỳ như tục tắm tượng, thay xiêm y cho Thiên Hậu, rước kiệu Bà, múa lân, múa rồng, hát Triều, hát Quảng, biểu diễn côn khúc. Riêng miếu Tuệ Thành ở Sài Gòn tổ chức thêm lễ khai ấn để cầu quốc thái dân an trong năm mới. Hay tại miếu Thiên Hậu ở Bình Dương, người Hoa Phúc Kiến có tổ chức múa hẩu. Có nhiều người duy trì tục vay tiền “bà” để mua may, bán đắt.

Trải qua năm tháng thăng trầm đến nay, tục thờ cúng bà “Thiên Hậu” vẫn được xem là một trong những nghi lễ long trọng nhất của cộng đồng người Hoa ở Nam Bộ, được lớp cháu con luôn tôn tạo, giữ gìn nét văn hóa truyền thống của người Hoa.

Trần Trấn Giang    

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Ý kiến của bạn

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Chuyện kỳ bí từ một cây sao

Phong tục tập quán 21:37 06/10/2018

Hướng dẫn chúng tôi đến tận gốc cây sao to lớn đang ẩn chứa nhiều câu chuyện huyền hoặc, tâm linh, ông Lý Thum, ngụ ấp Đại Thọ nói khẽ: “Cây sao này nghe nói đã trên 700 năm rồi mà vẫn tươi tốt quanh năm. Nhiều người tới đây thắp nhang cầu nguyện lắm vì cây rất “thiêng”. Đã có những câu chuyện tâm linh xảy ra với người đã dám cưa cây để lấy gỗ. Từ đó ban đêm không ai dám bén mảng đến đây”.

Rộn ràng làng nghề làm lồng đèn giấy

Phong tục tập quán 09:20 23/09/2018

Điều đáng phấn khởi là công việc này rất đơn giản, dễ làm, không cần vốn, người cao tuổi lẫn trẻ em đều có thể thực hiện do không phụ thuộc thời gian, sức khỏe, trình độ học vấn.

Trung thu sắp về nơi xóm nhỏ…

Phong tục tập quán 14:03 14/09/2018

Ánh trăng vằng vặc ngày rằm chia sẻ niềm vui trong trẻo, hạnh phúc cho con trẻ mọi nhà dù nơi giàu có, hay còn nghèo khó như ở xóm  Ao Đình ngày nay... Trăng Trung Thu sẽ rất tuyệt vời! Muôn đời vẫn vậy…

Hương cốm gọi thu về

Phong tục tập quán 12:07 13/09/2018

Cứ mỗi độ gió heo may về, giăng giăng ngập tràn lối phố thì cũng là thời khắc báo hiệu một mùa thu bắt đầu tới! Mùa thu ở mỗi vùng miền lại mang đến cho con người ở đó những khoảng khắc, nét thi vị riêng biệt mà khi đi xa người ta thường không dễ gì quên được. Với thủ đô Hà Nội, mùa thu được mọi người biết tới không chỉ có cái hanh hao của nắng vàng, chút gió heo may se se lạnh, lá vàng rụng rơi ngập phố, mà ở đó còn có còn có mùi hương hoa sữa nồng nàn, những trái sấu chín vàng rụng hoài trên ngõ vắng, và mùi của hương cốm…

Xem thêm

Tin đọc nhiều nhất

Tin chọn lọc

Từ điển Phật giáo

Dữ liệu Phật giáo