Vì sao không nên ăn thịt chó, mèo?

Thực chất, vấn đề này không hề mới bởi việc cấm buôn bán và ăn thịt chó đã từng được người Pháp áp dụng ở Hà Nội những năm cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20. Theo lệnh cấm này, tất cả những ai ăn, bán thịt chó nếu bắt được sẽ bị xử nghiêm theo luật. “Cũng thời gian đó, người Pháp còn xây hẳn một nghĩa trang để chôn những con chó chết ở Hà Nội. Nghĩa trang đó nằm ở khu vực bến Phà Đen - Cảng Hà Nội bây giờ”, ông Nguyễn Ngọc Tiến - nhà nghiên cứu Hà Nội chia sẻ. (1)

Với câu hỏi “Vì sao không nên ăn thịt chó, mèo?”, trên các trang báo mạng và diễn đàn lớn, độc giả đang thảo luận rất sôi nổi. Riêng ở trên trang facebook cá nhân của tôi, cũng có đôi bạn đang tranh cãi vô cùng gay gắt. Một bên bảo vệ quan điểm chó, mèo là bạn, không phải là thức ăn. Phía còn lại thì khẳng định ăn uống là quyền tự do của mỗi cá nhân, nên việc cấm bán để người dân hạn chế ăn thịt là điều vô lý. Ai cũng có những lập luận cho riêng mình và câu chuyện này đến giờ vẫn chưa có hồi kết. Chỉ biết hai người ấy trước là bạn thân nay quay ra đối đầu, quyết “từ mặt” nhau vì khác quan điểm sống.

Ranh giới mong manh giữa sự sống và cái chết (Ảnh: Lê Quốc Việt)

Ngày còn nhỏ, tôi có đến nhà một người họ hàng để ăn cỗ. Vừa bước chân vào cửa, tôi đã nghe thấy tiếng chó sủa ầm ĩ. Đập vào mắt tôi là hình ảnh con chó đang nằm quằn quại đau đớn vì bị 3,4 người đàn ông cao to kẹp cổ. Đó là con chó tôi vẫn thường hay chơi và vuốt ve mỗi khi đến đây mà? Nó đã từng là một con chó có đôi mắt rất đẹp, tinh khôn; sao bây giờ trong đôi mắt nó chỉ thấy nỗi sợ hãi, hoảng loạn thôi vậy? Nó vừa sủa vừa mở to mắt dáo dác nhìn xung quanh như tìm kiếm sự cứu giúp trong vô vọng. Bắt gặp ánh mắt của tôi, nó khựng lại vài giây. Nước mắt tôi trào ra, chỉ kịp thốt lên: “Đừng mà…”. “Bụp” - một đòn giáng mạnh xuống đầu nó. Nó chết rồi.

Trái tim tôi như bị ai bóp nghẹt. Tôi thấy đau quá! Nó là một con chó ngoan ngoãn, dễ thương và vô cùng thông minh. Dù mới đến có vài lần mà nó đã nhớ tôi, lúc nào cũng vẫy đuôi mừng rỡ. Sao người ta lại nỡ giết nó? Nó có tội tình gì đâu? Cảnh tượng người ta dìm nó vào chậu nước sôi rồi lột lông, hun nó trong biển lửa với tôi như một cơn ác mộng. Tôi chưa bao giờ nhìn thấy hình ảnh nào dã man và ám ảnh đến thế. Với cái nhìn của một đứa trẻ, lúc ấy tôi chỉ thấy căm ghét mọi người khi đã giết hại con chó đáng thương.

Bức ảnh "Cô bé Việt khóc nức nở bên chú chó nhà bị làm thịt" từng được đăng tải trên kênh truyền hình Thái Lan

Từ nhỏ đến giờ, tôi chưa bao giờ ăn một miếng thịt chó, dù có bị ép đi chăng nữa. Nhiều người còn kích bác không ăn là không biết thưởng thức “tinh hoa ẩm thực” của người Việt. Tôi không quan tâm tới những lời nói đó bởi mỗi khi nhìn vào miếng thịt chó tôi chỉ thấy lòng xót xa, chứ không thấy nó có gì ngon hay hấp dẫn cả.

Nếu nghĩ sâu hơn một chút, tưởng tượng ra cảnh con chó đã ăn những gì trước khi bị giết thì có lẽ những ai nghiện món ăn giàu đạm này cũng chẳng thấy ngon miệng được nữa. Khác với gà, lợn, trâu, bò vốn được nuôi ăn bằng cám, cỏ, rau thì chó thường đi nhặt nhạnh những thứ người ta bỏ thừa trên đất. Nhiều khi nó còn liếm láp bãi nôn rồi nếm một chút chất thải của con người hay của chính nó. Hầu hết chó được làm thịt đều là chó hoang bị bắt trộm hay nuôi nhốt bất hợp pháp nên chắc chắn chẳng ai biết được nó đã ăn và uống những thứ dơ bẩn gì rồi. 

Rửa rau, vo gạo, nấu nướng trong nhà vệ sinh dù phòng có sạch đến mấy chúng ta cũng không dám ăn. Nhưng có những thứ dơ bẩn, nhầy nhụa, thối rữa hơn gấp nhiều lần, vào bụng chó thì người ta lại biện minh với đủ lý do để đưa vào miệng.

Từ lò mổ... tới bàn nhậu (Nguồn: Internet)

Chó ăn chất bẩn do con người nhổ, thải ra rồi chúng ta lại ăn thịt chó. Thế chẳng phải là vòng luẩn quẩn khi con người lại ăn chính thứ mình thải ra hay sao? Thật sự khó hiểu khi người ta vẫn ăn nó một cách ngon lành. Phải chăng là do nó đã được tẩm ướp, bày biện đẹp mắt nên nhiều người mới thấy nghiện món này đến vậy. Chứ nếu thật sự dành ra vài phút nghĩ lại quy trình để có miếng dồi chó, xiên chả chó, bát rượu mận mỡ màng trên bàn nhậu kia thì nhiều người sẽ thấy rùng mình.

Đối với người theo đạo Phật thì không bao giờ nên ăn thịt chó. Vì chó là người bạn thân thiết của con người, sống nặng ân tình, là con vật có tính linh cao. Không phải tự nhiên có câu: “Con không chê cha mẹ khó, chó không chê chủ nghèo”. Nếu đã từng nuôi chó, chúng ta sẽ cảm nhận được chúng trung thành và dành tình yêu cho chủ sâu sắc đến nhường nào. Chúng vui chung niềm vui của chủ, buồn với nỗi buồn của chủ, dù có bị đánh đập bạc đãi, chúng vẫn luôn cam chịu, không đem lòng oán thù. Sự trung thành và tình cảm sâu sắc đó, con người không phải ai cũng có.

Chó, mèo là người bạn thân thiết của con người

Trong văn hóa phương Đông và Việt Nam, chó được coi là con vật trung thành với chủ, thậm chí ở một số đền miếu người ta còn thờ chó đá để giữ cửa. Ở phương Tây, chó được coi là người bạn thân cận, khi chết người ta thường đem chôn trong sân vườn, đối xử như người thân. Do đó, khi thấy người dân chúng ta ăn thịt chó hầu hết họ đều thấy rất phản cảm.

Biết bao tấm gương sáng đẹp, đầy tự hào về những chú chó đã được ghi khắc rạng danh ở khắp nơi trên thế giới. Từ chú chó Hachiko 9 năm đợi người chủ quá cố ở sân ga rồi ra đi trong niềm tiếc thương của cả nước Nhật; đến chú chó Alaska đã xả thân cứu cả gia đình chủ thoát nạn khỏi vụ cháy chung cư Carina Plaza xảy ra vào tháng 3 năm nay ở Tp.HCM. (2)

Chú chó Hachiko - biểu tượng về lòng trung thành của Nhật Bản (Nguồn: Internet) Chú chó Alaska bị thương và bỏng nhẹ sau khi thoát khỏi đám cháy dữ (Nguồn: Biên Hòa Young)

Mới đây, vào ngày 12/9/2018, Hạ viện Mỹ đã thông qua một dự luật lưỡng đảng do hai hạ nghị sĩ Vern Buchanan và Alcee Hastings đề xuất nhằm cấm việc giết mổ chó, mèo để tiêu thụ ở Mỹ. Theo dự luật, việc giết mổ, vận chuyển, sở hữu, mua bán hoặc quyên góp chó và mèo cũng như các bộ phận của chúng vì mục đích làm thực phẩm cho con người là bất hợp pháp. Những người vi phạm sẽ bị phạt tối đa 5000 USD. (3)

“Chó và mèo mang lại tình yêu, tình bạn cho hàng triệu người. Chúng không nên bị giết mổ và bán như một loại thực phẩm”, hạ nghị sĩ Buchanan chia sẻ.

Hạ viện cũng đã thông qua một nghị quyết không bắt buộc kêu gọi các nước khác chấm dứt việc buôn bán thịt chó và mèo. Một số quốc gia được đề cập là Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines, Indonesia, Campuchia, Lào và Ấn Độ.

“Dự luật này phản ánh những giá trị của chúng ta và đem lại vị thế lớn hơn trong việc thúc giục tất cả quốc gia khác chấm dứt hành động khủng khiếp này một lần và mãi mãi”, hạ nghị sĩ Đảng Dân chủ Hastings phát biểu.

Như vậy, quyết định của UBND Tp.Hà Nội về việc tuyên truyền người dân từ bỏ thói quen ăn thịt chó, mèo là hoàn toàn đúng đắn, hợp với thời đại, hướng tới xã hội văn minh và nhân văn. Bởi việc săn bắt, giết mổ và ăn thịt chó, mèo không đơn thuần là hành động gây phản cảm mà con người còn có nguy cơ bị lây nhiễm nhiều căn bệnh nguy hiểm. 

Ấu trùng sán chó ở mắt người (Nguồn: Internet)

PGS.TS Bùi Vũ Huy - Giảng viên khoa Truyền nhiễm (Đại học Y Hà Nội) trả lời báo chí: Những người có thói quen ăn tiết canh chó, thịt chưa nấu chín kĩ, vệ sinh dao thớt giết thịt chó không sạch sẽ và còn dính dãi của chó mang bệnh, hoàn toàn có thể mắc bệnh dại. Bên cạnh đó, người ăn thịt chó cũng có nguy cơ bị lây nhiễm các loại vi khuẩn đường tiêu hóa, nguy hiểm hơn là nhiễm liên cầu lợn gây viêm màng não hay ăn thịt chó trúng bả sẽ dẫn tới rối loạn đông máu, xơ gan, suy thận… (4)

Trong y học, nếu bị nhiễm sán dãi chó hay ấu trùng sán dãi chó thì sức khỏe người nhiễm sẽ vô cùng nguy hiểm. Sán dãi chó có thể gây mù mắt, chèn ép dây thần kinh ở não gây điên loạn, tạo nhiều u nang ở thận, phổi, lách, làm các cơ quan trên dần suy yếu. Nếu không được chữa trị kịp thời người bệnh sẽ thiệt mạng.

Chó, mèo phần lớn đều bị bắt trộm, nuôi nhốt và giết hại vô cùng dã man

Chắc chắn những cuộc tranh luận về chủ đề “Vì sao không nên ăn thịt chó, mèo?” sẽ âm ỉ kéo dài, không có hồi kết. Ai ăn thì họ cũng vẫn ăn, dù có cấm cũng vẫn mua được nếu có nhu cầu hoặc gia đình tự giết mổ tại nhà. Nhà nước không thể quản lý hết được vì đây là vấn đề thuộc về nhận thức của mỗi cá nhân. Chỉ khi nhận thức được vấn đề, suy nghĩ thông suốt, sáng tường thì mỗi người mới có cho mình những quyết định đúng đắn.

Dù vậy, tôi vẫn tin rằng trong vài năm tới mọi người sẽ từ bỏ thói quen ăn thịt chó, mèo. Bởi hiện nay chỉ còn tồn đọng một bộ phận nhỏ người dân thích món ăn này. Người trẻ hầu như không ai thích ăn món "cầy hương" hay "tiểu hổ" nữa vì cho rằng nó mất vệ sinh và quan trọng là vì tình yêu thương động vật. Với những bạn đang nuôi chó, mèo cần chú ý tiêm phòng đều đặn, đeo rọ mõm cho chúng trước khi dắt ra đường và hướng dẫn đi vệ sinh đúng nơi quy định. Hình ảnh đất nước Việt Nam sẽ ngày càng đẹp hơn trong mắt mỗi người dân và bạn bè quốc tế nếu chúng ta tự nâng cao ý thức của bản thân mình.

Làng Nhật Tân vốn nổi tiếng với món thịt chó năm nào nay đã hoang tàn, vắng vẻ, không còn tấp nập người ra kẻ vào như xưa nữa. Qua đây cũng thấy được quy luật đào thải của xã hội. Thứ gì không hợp lòng người, không giúp đất nước phát triển thì qua thời gian sẽ suy tàn và biến mất. Mong sao trong tương lai sẽ không còn những tấm biển bày bán thịt chó công khai hay tin tức về những vụ cẩu tặc làm phiền lòng dư luận thêm nữa.

Ngạn ngữ Pháp có câu: "Hãy nói cho tôi biết bạn ăn gì, tôi sẽ trả lời bạn là ai” hay "Bạn là là những gì bạn ăn” (You are what you eat). Do đó, trước khi ăn, hãy tự đặt cho mình hai câu hỏi: Thực phẩm này từ đâu tới? Và ăn rồi ta sẽ làm gì? Việc trăn trở với hai câu hỏi này sẽ giúp chúng ta thận trọng hơn trong việc lựa chọn thực phẩm, biết cách ăn uống khoa học để không bị bệnh tật.

Năm Mậu Tuất với một sự khởi đầu mới. Hãy nói KHÔNG với thịt chó, mèo bạn nhé!

Thống kê của UBND Hà Nội cho biết: Hiện nay trên địa bàn Hà Nội có khoảng 493.000 con chó, mèo. Có trên 1000 điểm kinh doanh chó, mèo thương phẩm, giết mổ chó mèo. 15 cơ sở kinh doanh chó, mèo cảnh. Từ đầu năm đến nay đã có 3 trường hợp tử vong vì bệnh dại tại các huyện Phúc Thọ, Phú Xuyên và Sóc Sơn; 2 mẫu bệnh phẩm có kết quả dương tính với bệnh dại tại quận Hoàng Mai và Bắc Từ Liêm. Theo số liệu được Liên minh bảo vệ chó châu Á (ACPA) công bố vào năm 2016: Người Việt Nam ăn thịt chó nhiều thứ 2 trên thế giới, trung bình mỗi năm có khoảng 5 triệu con chó bị tiêu thụ. (5)

-
Chú thích:

(1)https://laodong.vn/xa-hoi/nha-nghien-cuu-nguyen-ngoc-tien-nguoi-phap-tung-cam-an-thit-cho-o-ha-noi-630815.ldo

(2)http://kenh14.vn/cau-chuyen-cam-dong-ve-chu-cho-alaska-thong-minh-cuu-ca-gia-dinh-chu-trong-dam-chay-kinh-hoang-tai-chung-cu-o-sai-gon-20180323134247691.chn
(3)https://vnexpress.net/tin-tuc/the-gioi/ha-vien-my-thong-qua-du-luat-cam-an-thit-cho-meo-3808954.html
(4)https://vtc.vn/an-thit-cho-suong-mom-hai-than-om-benh-vao-nguoi-d425772.html
(5)https://thanhnien.vn/doi-song/nguoi-viet-nam-an-thit-cho-thu-2-the-gioi-voi-5-trieu-con-moi-nam-754789.html