450
Vun trồng cội rễ thiện lành
Tâm Cung dịch
Nếu chúng ta coi việc tu tập như quá trình lớn lên của một cái cây, thì tín - niềm tin (saddha) như hạt giống, vì tín căn khởi đầu cho việc thúc đẩy sự tu tập tiến bộ và thêm nữa, tín căn sẽ vun bồi cho tự thân thiện pháp mỗi khi phát triển.
Bài pháp thoại do ngài trưởng lão Tỳ-kheo Bodhi giảng năm 1978. In lần đầu năm 1978, tái bản năm 1990 bởi Buddhist Pubication Society (BPS) - Kandy, Sri Lanka
Những bài pháp được thuyết bởi Đức Phật về sự hành trì tu tập đều thể hiện trên 2 khía cạnh: tự mình chuyển hóa và tự mình liễu tri, thông qua việc giải phóng triệt để khổ đau.
Tự mình chuyển hóa là để hết tâm trí vào việc gạn lọc những điên đảo vọng tưởng và thay vào đó các tâm tưởng thuần tịnh để tự lợi, lợi tha.
Tự mình liễu tri là sự vượt khỏi khái niệm ngữ ngôn, bằng cách minh sát sâu sắc về bản chất trống rỗng, không thực có của Danh - Sắc, cái mà chúng ta thường bồi đắp chúng trở thành "ta" và "của ta" (Hán: "ngã" và "ngã sở").
Khi cả hai khía cạnh trên đạt tới đỉnh cao, thì khổ đau được tách bạch hoàn toàn nhờ sự tuệ tri và liễu tri về căn nguyên của sự đau khổ - vô minh và ái dục. Chúng sẽ từ từ rơi rụng và không bao giờ trở lui lại nữa.
Đó là vì những tâm sở bất thiện và tập khí xấu ác vốn được phát xuất từ những hạt giống đã bị chôn vùi sâu dưới tận cùng của tâm thức. Để dọn dẹp gốc rễ phiền não, đồng thời vun bồi sự giải thoát và giải thoát tri kiến, đức Phật đã nêu ra quá trình tu tập từng bước một (Hán: "tiệm tu"). Các pháp môn trong nhà Phật bao gồm sự thực tập theo trình tự và chứng ngộ theo trình tự. Nó không "hoát nhiên đại ngộ" tại một thời điểm như một sự may mắn. Ta có thể thấy, một cái cây hoặc bất kỳ một loài hữu tình nào, nó đâm chồi theo trình tự phải thế: gồm một chuỗi các giai đoạn mà trong đó, như điều tất yếu không thể thiếu, mỗi giai đoạn thừa kế giai đoạn trước và đồng thời nó cũng là tiền đề cho giai đoạn sau, tựa như một hệ quả hiển nhiên. Các giai đoạn chính yếu của quá trình tu tập này là: tu "giới" (sīla), tu "định" (samādhi) và tu "tuệ" (paññā).
Nếu chúng ta coi việc tu tập như quá trình lớn lên của một cái cây, thì tín - niềm tin (saddha) như hạt giống, vì tín căn khởi đầu cho việc thúc đẩy sự tu tập tiến bộ và thêm nữa, tín căn sẽ vun bồi cho tự thân thiện pháp mỗi khi phát triển.
Gốc rễ của sự thực tập là giới (sīla) - những nguyên tắc đạo đức. Đây là thềm thang cho định, từ đó phát triển trí tuệ và thành tựu thánh đạo. Ảnh minh hoạ.
Giới như là gốc rễ, vì giới sẽ chế tác nền tảng vững chãi cho sự tinh cần, cũng như rễ có chức năng tạo sự vững vàng cho cây.
Định như là thân cây, biểu trưng cho sức mạnh kiên cố, không gì có thể giao động được, cứ như thế mà tĩnh tại.
Và tuệ như là cành nhánh, mang đến những hoa thơm giác ngộ và trái ngọt giải thoát.
Sự vững chãi trong đời sống tâm linh giống như sức sống của một cái cây, phụ thuộc vào bộ rễ có khỏe mạnh hay không. Nếu chỉ là một cái cây với bộ rễ yếu ớt và nông cạn thì cây không thể vươn cao, dù có lớn lên cũng èo uột và cằn cỗi. Đời sống tâm linh mà không có nền tảng vững chãi thì tăng trưởng vô tội vạ, sẽ không ra được hoa trái cho sự tu tập.
Nhằm trau dồi đạo hạnh trên lộ trình giải thoát, ngay từ ban đầu phải nuôi dưỡng, vun xới cho gốc rễ tâm linh thật tốt, không thế thì hệ quả chỉ có thể là thất bại, ảo tưởng và thậm chí còn là sự nguy hiểm. Gốc rễ của sự thực tập là giới (sīla) - những nguyên tắc đạo đức. Đây là thềm thang cho định, từ đó phát triển trí tuệ và thành tựu thánh đạo.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Với người đang trả quả báo, nên giúp hay không?
Kiến thức
07:25 31/12/2024
Có người đặt vấn đề, nếu ai đó trong quá khứ lỡ làm ác, tạo nghiệp xấu, không biết tu tập để chuyển hóa, đến khi quả báo chín muồi thì phải nhận lấy báo ứng không lành. Trong nhân gian có nhiều người cho rằng, nên để người đó chịu khổ để trả quả báo, nếu cứu họ thì quả báo xấu ấy sẽ về mình. Vậy chúng ta phải ứng xử như thế nào cho đúng?
Phước cao nhất là vượt qua mọi thăng trầm của cuộc sống
Kiến thức
05:57 30/12/2024
Không phải mình tu học hay làm phước với hy vọng sẽ được gặp toàn chuyện tốt đẹp, hay để trở thành con người hoàn hảo, mà là để mình có đủ sức mạnh, đủ trí tuệ, đủ đạo đức để vượt qua mọi thăng trầm của cuộc sống.
Bảy ý nghĩa ngày Phật thành đạo
Kiến thức
12:40 29/12/2024
Sự kiện Phật Thành đạo có ý nghĩa lớn lao, là ngày trọng đại trong niềm hân hoan của Phật tử nói riêng và đạo Phật nói chung: Ngài chính thức Chuyển pháp luân bánh xe Chánh pháp, đem đạo từ bi, trí tuệ và giải thoát để dẫn dắt chúng sanh hướng về nẻo giác.
Mỗi ngày ăn cái gì?
Kiến thức
14:02 28/12/2024
Ăn được cũng chưa phải là thực ăn, vì có ăn hay không ăn đều là vấn đề sanh diệt. Nếu không ăn mà ăn, ăn mà không ăn, đó là từ hữu vi đạt đến vô vi, từ có tướng đạt đến vô tướng, từ sanh diệt đạt đến không sanh diệt.
Xem thêm
