Chánh nghiệp là hành nghề có lương tâm
Chánh nghiệp là việc làm chân chính, đúng đắn, phù hợp với lẽ phải, đúng với chân lý; ở đây cũng có nghĩa là việc làm phù hợp nguyên lý duyên sinh, nên lúc nào cũng được lợi ích cho mình và người. Ai biết thận trọng, giữ gìn mọi hành động thuận theo lý duyên sinh, chắc chắn sẽ đem lại kết quả tốt, không làm tổn hại đến quyền lợi, hạnh phúc của người khác.
Hầu như những bản kinh thuộc về Phật giáo Nguyên thủy có nội dung đề cập đến nghề nghiệp là phương tiện làm việc để sinh sống, nhằm mục đích nuôi sống bản thân và gia đình của người cư sĩ tại gia. Chánh nghiệp là nghề nghiệp và hành động chân chính. Nghề nghiệp chân chính sẽ đem lại lợi ích chính đáng cho mình và người.
![]() |
| Ảnh minh họa (Nguồn: Internet) |
Nghề thứ hai mà đức Phật cấm người phật tử không được làm là buôn bán con người. Nghề này có lẽ ở xã hội phong kiến xa xưa, khi chưa có chính sách luật pháp bảo vệ nhân quyền, nên tình trạng buôn người phổ biến, nhất là phụ nữ và trẻ em. Ngày nay, tình trạng này vẫn còn, việc mua bán phụ nữ và trẻ em vẫn đang diễn ra hằng ngày, nhưng không công khai mà chỉ bằng nhiều hình thức dụ dỗ, lừa đảo, lời dụng lòng tham của con người.
Nghề thứ ba đức Phật cấm là buôn bán rượu. Trong năm giới, nó không phải là giới chính, vì nó là nhân làm cho con người say sưa, mê mờ, không có lý trí, nếu quá trớn sẽ dẫn đến nhiều vụ án dã man do rượu gây ra. Nó là cái nhân sinh ra các quả si mê, tâm thần, ám độn, không sáng suốt và có thể gây ra nhiều tội lỗi tày trời. Chính sự tác hại của rượu quá lớn, nên Như Lai Thế Tôn khuyên người phật tử không nên uống và cũng không khuyến khích người khác uống, đó là lý do tại sao Ngài cấm không cho người phật tử buôn bán rượu.
Ngoài năm trường hợp trên, đức Phật vì lòng từ bi, thương xót chúng sinh, muốn chúng sinh được an vui, bình yên, hạnh phúc, nên khuyên ta nên tránh xa năm nghề đó. Xã hội ngày nay còn có nhiều ngành nghề khác không được lành mạnh, như phim ảnh đồi trụy, sách báo khiêu dâm, game bạo động. Người phật tử chân chính cần phải tránh xa những nghề này.
Người nông dân biết canh tác theo tinh thần nhân quả là một người nông dân hiểu biết, thông minh, thấm nhuần lời Phật dạy, nên việc làm nhằm để phục vụ lợi ích cho gia đình và xã hội; nhờ vậy, kết quả gặt hái được nhiều hơn những người nông dân không hiểu lý duyên sinh. Biết được hết mọi dữ kiện về hạt giống, phân bón, thời tiết, thị trường, người nông dân sẽ có nhiều cơ hội thành công. Trong gia đình và xã hội, biết hành động theo nguyên lý duyên sinh, người phật tử tạo được hòa khí và thương yêu, xây dựng được đời sống an lạc của mình mà không phương hại sự hạnh phúc của kẻ khác.
Đức Phật vì lòng từ bi, thương xót tất cả chúng sinh, nên dạy ta tu tập để thoát khỏi cảnh khổ đau bằng việc làm chân chính trong nghề nghiệp; kế đến Ngài dạy ăn uống để nuôi thân bằng những thực phẩm không làm tổn hại, nên bố thí, giúp đỡ, sẻ chia cho mọi người, và cung kính cúng dường đến người tu hành chân chính.
Ta sống bằng nghề nghiệp chân chính, làm bằng sức lao động chân tay, hoặc bằng trí óc, để tạo ra những thực phẩm lương thiện nuôi mạng sống, trong đó không có sự gian ác và đau khổ. Một người hành nghề giết hại chúng sinh, làm đau khổ người khác, thì nghề nghiệp ấy đạo Phật gọi là tà nghiệp. Tà nghiệp còn có nghĩa là ý nghĩ xấu ác, lời nói ác, và hành động giết hại chúng sinh, làm đau khổ cho người khác, hay mắng chửi người khác, nói xấu người khác, vu khống người khác. Cho nên, nhân quả không thể trốn tránh, dù có trốn lên trời hay chui xuống đất cũng không thoát khỏi được.
Tóm lại, là người phật tử chân chính, ta không nên làm những nghề nghiệp có tính cách tổn hại người vật, mà hãy làm các nghề thiện ích như bác sĩ, dạy học, trồng trọt, kinh doanh, mua bán thức ăn, thức uống tinh khiết, nghề luật sư chuyên bảo vệ cho người bị hại, đem lại công bằng trong cuộc sống. Nếu ta không có lương tâm đạo đức thì sẽ lợi dụng quyền hạn của mình mà hối lộ cả hai đầu, kẻ bị hại và lẫn cả người hại. Cho nên, Phật dạy, muốn làm người tốt trong hiện tại và mai sau, ta phải biết chọn lựa nghề nghiệp chân chính, trước tiên là để nuôi sống bản thân và gia đình, kế đến là phục vụ tốt cho xã hội.
Thích Đạt Ma Phổ Giác
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Nếu bạn stress nặng, hãy tìm Thiền buông thư
Đời sốngChúng ta đã tích tụ những căng thẳng lâu ngày trong thân thể qua cách sống hằng ngày của mình trong việc ăn, uống, sinh hoạt. Vì thế sức khỏe của chúng dần dần bị hao mòn. Thiền buông thư là cơ hội để cho thân tâm được nghỉ ngơi, được chữa trị và hồi phục. Chúng ta để cho toàn thân được buông lỏng, đưa sự chú tâm và gởi tình thương lần lượt đến từng tế bào, từng bộ phận của cơ thể. Hãy cùng sư cô Chân Không tập Thiền buông thư.
Thông minh và đạo đức…
Đời sống
Thông minh thiếu đạo đức là mối họa cho bản thân lẫn xã hội. Nhân loại ngày nay trọng dụng trí thông minh mà bỏ quên đạo đức sẽ đưa đến hỗn loạn và họa diệt vong. Thông minh và đạo đức là tố chất tối cần cho cuộc sống.
Thăm Thầy Thích Nhất Hạnh chúc mừng Tết thầy trò ngày cuối tuần
Đời sống
Ngày 20 tháng 11 là ngày hội lớn của các thầy cô giáo. Ngày này chúng ta đã luôn đón một cách hào hứng và đầy hạnh phúc với tên gọi là Tết thầy trò theo ý tưởng của Tiến sĩ Nguyễn Mạnh Hùng - Chủ tịch công ty sách Thái Hà.
Nói và làm
Đời sống
“Lời nói chẳng mất tiền mua, lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”. Nói là thế đấy, lời nói đáng giá nghìn vàng. Và nó sẽ càng đáng trân trọng hơn khi được đem ra thực hành. Bởi thế “Nói và làm trong cuộc sống” đang là một trong những vấn đề được mọi người quan tâm, đặt ra trong lòng mọi người những dấu chấm hỏi.
Xem thêm















