450
Chọn làm người tử tế dù biết có thể bị lừa
Người tử tế không phải là người không bao giờ bị lừa. Trái lại, rất nhiều người tử tế từng bị lừa, nhưng họ không để một lần bị lợi dụng biến mình thành người lạnh lùng.
Bữa đó, tôi dừng xe giữa trưa nắng. Một bác đứng bên lề đường, chiếc xe máy cũ cọc cạch, gương vỡ, dáng người gầy gò. Bác nói xe hết xăng, nhờ cho ít tiền đổ xăng để về nhà. Tôi nhìn thấy sự khổ sở trên gương mặt ấy và rút ví đưa. Không nhiều, chỉ vừa đủ để bác có thể tiếp tục hành trình. Khi quay đi, tôi thấy lòng mình nhẹ lại, như vừa làm xong một việc rất bình thường mà cần thiết.
Vài ngày sau, một người bạn kể: cũng gặp đúng bác ấy, cũng chiếc xe ấy, cũng câu chuyện ấy. Xin tiền xong, bác không đổ xăng mà lên xe chạy mất. Nghe xong, tôi biết mình đã bị “gài”. Cảm giác đầu tiên không hẳn là giận, mà là một thoáng hụt hẫng. Hóa ra, lòng tốt của mình đã đặt sai chỗ.
Nhưng rồi, tôi không thấy tiếc. Cũng không thấy cần đòi lại công bằng. Vì điều tôi cho đi hôm ấy không chỉ là mấy chục nghìn, mà là một lựa chọn: chọn tin vào điều thiện, dù biết có thể sai.
Trong đời sống hôm nay, người ta thường khuyên nhau phải tỉnh táo. Phải cảnh giác. Phải kiểm chứng. Những lời khuyên ấy không sai. Xã hội có quá nhiều trò lừa lọc, quá nhiều kịch bản được dàn dựng tinh vi. Nếu ai cũng nhẹ dạ, hậu quả sẽ không nhỏ. Nhưng giữa sự tỉnh táo và sự khép lòng, có một ranh giới rất mong manh. Khi vì sợ bị lừa mà ta không còn dám giúp ai, thì cái mất mát không chỉ nằm ở nạn nhân tiềm năng, mà nằm ngay trong chính tâm hồn mình.
Người tử tế không phải là người không bao giờ bị lừa. Trái lại, rất nhiều người tử tế từng bị lừa, nhưng họ không để một lần bị lợi dụng biến mình thành người lạnh lùng. Họ hiểu rằng, mình không kiểm soát được sự thật phía sau, nhưng mình có thể chịu trách nhiệm về lựa chọn của bản thân. Lựa chọn ấy là sống sao cho lòng mình không hổ thẹn.
Có người nói: nếu biết trước là lừa, thì cho làm gì? Câu hỏi ấy nghe hợp lý, nhưng đời sống không vận hành bằng những kịch bản rõ ràng như vậy. Ta không bao giờ biết chắc người trước mặt là ai. Người xin tiền hôm nay có thể là kẻ gian, nhưng cũng có thể là người thật sự cùng quẫn. Nếu ta đòi hỏi phải chắc chắn 100% rồi mới giúp, thì hầu như chẳng còn ai được giúp cả.
Điều quan trọng nằm ở chỗ: ta cho đi với tâm gì. Nếu cho để mong được ghi nhận, mong được khen, mong được trả ơn, thì khi bị lừa, ta sẽ đau. Nhưng nếu cho đi vì muốn làm một người tử tế trong khoảnh khắc ấy, thì kết quả ra sao không còn quá nặng nề. Việc thiện nằm trọn vẹn trong hành động và ý định, không nằm ở phản hồi của người nhận.
Không đủ giàu để làm từ thiện lớn, thì cứ làm người tốt trước đã. Câu nói ấy nghe giản dị mà thấm. Không phải ai cũng có khả năng xây trường, dựng cầu, cứu trợ quy mô. Nhưng ai cũng có thể mở lòng đúng lúc: một ly nước cho người khát, một chút tiền cho người kẹt đường, một lời tử tế với người đang mỏi mệt. Những điều nhỏ bé ấy không làm xã hội thay đổi ngay, nhưng nó giữ cho đời sống này còn ấm.
Dĩ nhiên, tử tế không đồng nghĩa với ngây thơ. Ta có quyền rút kinh nghiệm, có quyền đặt giới hạn, có quyền từ chối khi cảm thấy không an toàn. Nhưng đừng vì vài lần bị lừa mà tự đóng chặt cánh cửa lòng mình. Bởi khi đó, kẻ thắng không chỉ là người lừa đảo, mà là sự lạnh lùng đang âm thầm lan rộng.
Thực ra, làm người tốt không phải để chứng minh mình hơn ai, mà để tự nhắc mình: giữa một thế giới nhiều bất trắc, mình vẫn chọn đứng về phía nhân ái. Và đôi khi, chỉ cần thế thôi, là đủ để sống nhẹ lòng hơn mỗi ngày.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Chọn làm người tử tế dù biết có thể bị lừa
Sống an vui
11:12 18/12/2025
Người tử tế không phải là người không bao giờ bị lừa. Trái lại, rất nhiều người tử tế từng bị lừa, nhưng họ không để một lần bị lợi dụng biến mình thành người lạnh lùng.
Bác sĩ bảo ăn 2 loại rau thơm này giúp trường thọ
Sống an vui
05:20 18/12/2025
Một số loại rau thơm không chỉ giúp món ăn ngon mà còn có công dụng phòng bệnh, hỗ trợ điều hòa cơ thể, được nhiều người ví như “rau trường thọ”.
Làm thế nào để có bình an?
Sống an vui
18:10 17/12/2025
Phàm là người sống trên đời ai cũng muốn trốn tránh khổ đau, tìm cầu bình an cho chính mình. Ngay cả người muốn tự tử, kết liễu sự sống của chính mình thì thẳm sâu trong tâm họ chỉ muốn thoát khỏi khổ đau, tìm đến một nơi thật bình an. Vậy bình an là gì? Nó đến từ đâu? Làm thế nào để có bình an?
Cái vui của người tỉnh thức
Sống an vui
17:05 17/12/2025
Muốn trở thành người biết tu tỉnh trong mọi hoàn cảnh, trước hết mỗi người cần nhận ra nơi chính mình ai cũng có “đôi mắt sáng” – tức là khả năng nhận biết rõ ràng các sự việc đang diễn ra.
Xem thêm
