Cười nhạo và hậu quả tai hại

Thưở xưa, Đức Phật trú tại nước La Duyệt Kỳ, sai một vị La Hán tên là Tu Mạn đem tóc và móng tay Phật đến núi phía Nam nước Kế Tân xây Chùa Tháp Phật. Năm trăm vị La Hán trụ trong Chùa đó, sớm chiều đốt hương đi xung quanh Tháp lễ bái.

Lúc ấy, trong núi có năm trăm con khỉ thấy các vị sư tăng cúng dường bảo Tháp, liền kéo nhau đến bên khe núi sâu vác đất đá bùn sình bắt chước xây một ngôi Tháp, dựng cây làm cột rồi treo tràng phan lên đầu cây, sớm chiều lễ bái cũng như sư tăng.

Một hôm nước lũ trong khe núi dâng cao, nhận chìm chết cả đàn khỉ. Thần thức chúng liền sinh lên Cung Trời Đao Lợi thứ hai, ở trong Cung Điện Thất Bảo, việc ăn mặc tự nhiên có đầy đủ.

Họ đều tự nghĩ:

- Chúng ta do nhân duyên gì được sinh lên Cõi Trời này?

Rồi họ liền dung Thiên nhãn tự nhìn thân mình thấy tiền thân là loài khỉ, nhờ bắt chước sư tăng xây Tháp lễ bái chơi, tuy bị nước cuốn chết mà thần thức được sinh lên trời. Vì vậy họ muốn trở xuống đền ân thân cũ.

Nhân quả báo ứng khẩu nghiệp vô cùng kinh sợ

Chư Thiên đó liền mang theo người hầu đem hương hoa, kỹ nhạc đến bên thây cũ rải hoa, đốt hương, đi nhiễu quanh thây bảy vòng.

Lúc ấy, trong núi có năm trăm vị Bà La Môn ngoại đạo tà kiến, không tin tội phước, thấy Chư Thiên rải hoa, trỗi nhạc, đi nhiễu quanh thây khỉ đều ngạc nhiên hỏi:

- Chư Thiên quang tướng uy nghi như vậy, cớ sao lại hạ mình cúng dường những thây chết này?

Các Thiên Nhân đáp:

- Những thân này chính là thân cũ của chúng tôi. Ngày xưa, chúng tôi ở đây bắt chước các sư tăng lập Tháp Miếu chơi, bị nước khe dâng lên nhận chìm chết. Nhờ chút phước mọn đó nên nay được sinh Thiên. Hôm nay xuống rải hoa là để đền ân thân cũ. Chỉ đùa chơi làm Chùa Tháp mà còn được phước như thế, nếu chí tâm thờ Phật Thế Tôn phước đức đó thật khó mà ví dụ cho được. Các ông tà kiến không tin đạo chân chánh, thì dầu cực khổ siêng tu trăm kiếp cũng không được một chút lợi ích. Chi bằng ta hãy cùng nhau đến núi Kỳ Xà Quật đảnh lễ, cúng dường Phật thì sẽ được phước vô lượng.

Các Bà La Môn nghe vậy vô cùng hoan hỷ, cùng Chư Thiên đồng đến chỗ Phật, thành tâm đảnh lễ, rải hoa cúng dường.

Chư Thiên bạch Phật:

- Chúng con đời trước mang thân khỉ, nhờ ân Đức Thế Tôn mới được sinh Thiên, hận mình không được gặp Phật, nên nay đến để Quy Y. Bạch Đức Thế Tôn, chúng con đời trước có tội gì mà phải mang thân khỉ, dầu xây dựng Chùa Tháp mà vẫn bị nước cuốn chết?

Đức Phật nói với các Thiên Nhân:

- Việc này có nhân duyên, không phải tự nhiên mà có. Ta sẽ vì các ông mà nói rõ nguyên nhân.

Thưở xưa có năm trăm vị niên thiếu Bà La Môn cùng nhau vào núi muốn học đạo Tiên. Lúc ấy, trên núi có một Sa Môn định xây một Tinh Xá bằng đất bùn. Vị ấy xuống khe suối lấy nước thân thể nhẹ như bay.

Năm trăm Bà La Môn thấy vậy sinh tâm ghen ghét, đồng thanh cười nhạo:

Ông Sa Môn này lên xuống lật đật như khỉ, có gì đâu lạ. Ông lấy nước như vậy mãi, có ngày sẽ bị nước nhận chết chìm.

Đức Phật kể xong bảo với các Thiên Nhân:

- Ông Sa Môn lên núi thủa đó chính là thân Ta, còn năm trăm vị Bà La Môn niên thiếu chính là năm trăm con khỉ đó, vì cười đùa gây tội mà phải mắc quả báo như vậy.

Bấy giờ Đức Thế Tôn liền nói kệ:

Đùa cười làm ác

Thân đã tạo nghiệp

Thọ báo khóc than

Theo đó tội đến.

Đức Phật nói với các Thiên Nhân:

Các ông đời trước tuy là thân loài thú mà biết chơi đùa xây cất Tháp Miếu, nên tội diệt phước sinh, được sinh lên cõi Trời. Ngày nay các ông lại biết đến đây phụng trì Chánh Pháp, do nhân duyên này sẽ mãi mãi xa lìa các khổ.

Đức Phật giảng xong, năm trăm Thiên Nhân đều thấy được đạo. Dù là Thiên Nhân, nhưng vẫn chưa phải là người đắc đạo.

Còn năm trăm Bà La Môn được nghe giảng về quả báu tội phước đều tự than:

- Chúng ta học theo đạo Tiên đã mấy năm mà chưa được chút kết quả nào, không bằng đàn khỉ chỉ đùa chơi làm phước mà được sinh Thiên. Đạo của Phật quả thật vi diệu!

Bấy giờ năm trăm vị Bà La Môn đảnh lễ Đức Phật xin làm đệ tử. Đức Phật bảo:

- Lành thay, hãy lại đây các Tỳ Kheo!

Năm trăm vị đó liền thành tướng Sa Môn. Nhờ tu tập tinh tấn, chẳng bao lâu năm trăm vị ấy đều chứng quả A La Hán.

Trích Kinh Pháp Cú Thí Dụ.