Đôi điều về ý nghĩa của câu 'Nhất lý thông, vạn lý minh'

> Tìm hiểu về kiến thức Phật học bổ ích tại đây 

Ý tứ này tôi suy nghĩ đã lâu, nay làm gan bộc bạch chia sẻ hầu mong góp chút  xíu kinh nghiệm trong chuyện học Phật của người sơ cơ.

Phật học không như thế học, cách tiếp cận ánh sáng giác ngộ không đồng cách tiếp thu tri thức khoa học tự nhiên hay xã hội nhân văn, "nó" đi từ con tim - niềm tin và đặc biệt.

Những điển cố nổi tiếng trong kinh điển về sự giác ngộ nhanh - như chớp lóe trong đầu - của A Nan, Xá Lợi Phất...nói lên nhiều về ý tứ này.

Nếu bạn học y khoa, sau hay song song tri thức về sinh lý - tâm lý cùng bệnh học được  triển khai theo hệ thống được tính toán kỹ từ đơn giản đến phức tạp, trước sau hay đồng thời song song kết hợp lý thuyết và thực nghiệm lâm sàng, thì, với Phật pháp - không như thế. Thông qua suy niệm quán tưởng mải miết và sâu sắc nhất về một ý hay một hệ thống ý phản ánh quan điểm Phật giáo về nhân sinh quan và thế giới quan thích hợp trình độ căn cơ cá thể nhất định, đến lúc nào đấy trong cảnh huống bất kỳ nào đấy hội đủ duyên chủ thể nhận thức với ra, ngộ ra, thấy ánh sáng - giác ngộ - coi như có kết quả.

Có người con Phật quán mãi về vô thường thông qua tử thi hay ván hòm, hay nghĩa địa; quán về thân bất tịnh qua quan sát uế tạp hay cửu khiếu chính mình...rồi khi ngộ ra, tháu suốt nhiều ngoài phạm vi vô thường hay bất tịnh của thân, thông qua phạm trù cụ thể thấy có khi cái toàn thể  - chân lý. Thế học không có chuyện này, không thể đến kỳ thi THPT mà thí sinh chỉ ôn tập mải miết đúng một nội dung toán học hay một công thức vật lý nào đấy, hoặc một giai đoạn văn học.

Người xưa, thời Nho học thịnh, có câu "nhất lý thông, vạn lý minh" - tuy nhiên không có ý chỉ sự học Phật như dông dài ở bài viết vụng này, nhưng cá nhân tôi trong quá trình tìm hiểu và tin sâu Phật pháp nhận ra câu kia lại...rất ăn ý với phương pháp nhà Phật!

Chúng ta thấy tùy căn cơ, đạo tràng này, Phật tử nọ chăm chăm tạng kinh nhất định nay trì chú, hay thiền hay theo pháp môn niệm Phật...Hết thảy đều được Phật bảo đảm rằng cuối cùng cũng "đến La Mã", nhận chân ánh sáng giải thoát, cũng đúng câu "Nhất lý ..".

Trong nhiều khác biệt căn bản về phương pháp tiếp cận Phật học và thế học, tôi thú vị với khác biệt này. Có lẽ chính khác biệt này khiến những ai có thiện cảm tìm cầu học Phật cho dù xuất phát điểm hcoj vấn thấp hay mù chữ vẫn được mở cánh cửa ánh sáng tahy vì phải kinh qua hệ thống kiến thức bài bản chặt chẽ để có thu hoạch về học vấn qua các kỳ thi?

Không hiểu kinh nghiệm cá nhân này có được bạn coi là nghiêm túc không?