Ghi nhận tâm suy nghĩ

Ở đời, trước khi ngủ, chúng ta quyết định, “Bây giờ tôi đi ngủ, tôi sẽ không nghĩ chuyện quá khứ hay tương lai.” Vì muốn cho cái thân nầy có sức khỏe, có một giấc ngủ ngon nên chúng ta quyết định không suy nghĩ gì hết.

Cũng thế, khi ngồi thiền, để cho tâm linh có sức khỏe, chúng ta nên quyết định không suy nghĩ. Vài người có thể phản đối lời khuyên nầy. Họ nói “Ồ, đó là chuyện lý thuyết. Đi ngủ và không suy nghĩ là chuyện phải làm rồi. Nhưng bây giờ tôi thức, tôi ngồi, tôi phải suy nghĩ chứ! Làm sao không suy nghĩ được? Tâm là phải suy nghĩ.”

Về điểm nầy, Đức Phật luôn nhắc nhở hành giả đang đi trên con đường đạo cần có một cái tâm gọi là Chánh tinh tấn. Chánh tinh tấn là như thế nào?

Đó là cố gắng sống để loại trừ những tâm bất thiện, là cố gắng không suy nghĩ cái gì đã qua. Cái đã qua là cái bất thiện (vì đem lại quả bất thiện) nên chúng ta bỏ, không nghĩ tới.

Cái trong tương lai cũng vậy. Chúng ta ngăn ngừa không cho tâm chạy đi trong tương lai. Bây giờ tâm chúng ta đang ở trong hiện tại. Chánh Tinh Tấn bắt đầu làm việc. Bây giờ chúng ta cần một cái gì đó tốt cho tâm linh chúng ta.

“Bình thường hóa” vấn đề suy nghĩ trong hành thiền

Ghi nhận tâm suy nghĩ  1
Ảnh minh họa. 

Chúng ta cần phải có tâm không suy nghĩ. Như vậy khi chúng ta ngồi, chúng ta chú tâm rồi hướng tâm về đối tượng, bắt đầu trí nhớ ghi nhận. Bây giờ tâm đang ở đây và tâm biết cái gì xảy ra trong lúc bây giờ.

Từ hồi nào tới giờ, chúng ta đâu có tập cái tâm không suy nghĩ nầy. Người đời không có tập cái tâm nầy đâu. Đức Phật đâu có luôn luôn cấm mình suy nghĩ. Nhưng Ngài dạy mình phải có chánh tư duy, nghĩa là phải suy nghĩ cho đúng.

Như vậy, hành giả phải luôn luôn có trí nhớ (chánh niệm). Nếu tâm muốn suy nghĩ, chúng ta phải biết là tâm muốn suy nghĩ. Chúng ta phải xem cho đúng là trong giờ phút nầy, tâm có suy nghĩ không? Như vậy, chúng ta ngồi và không có suy nghĩ gì nữa. Nhưng bây giờ tâm nó lại suy nghĩ. Đó là lọai tâm suy nghĩ mà chúng ta thường có từ hối nào đến giờ.

Như vậy, chúng ta phải làm gì? Chúng ta phải ghi nhận. Nhờ ghi nhận như vậy, chúng ta mới thấy rằng đặc tánh của tâm là luôn luôn hay biết trong lúc bây giờ. Trong lúc bây giờ, nó hay biết gì? Nó hay biết thở vào, hay biết thở ra. Đó là đặc tánh hay biết của tâm vậy.

Trích trong: Kinh Nghiệm Pháp Bảo.

gg follow

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Để mẹ nói, còn mình giữ tâm an

Phật giáo thường thức 11:07 21/11/2025

“Cứ để mẹ than phiền. Còn con, con sẽ không dao động”.

Cách nhận biết ma chướng trên đường tu

Phật giáo thường thức 09:03 21/11/2025

Nay chúng ta bắt đầu học Phật, những điều gây chướng ngại cho chúng ta rất nhiều. Chúng ta muốn đến đây nghe kinh, nhưng bạn thân của quý vị gọi điện thoại hẹn sẵn, khiến cơ hội của quý vị bị phá hoại. Đó là gì? Ma chướng đạo.

Nghiệp chứa ở đâu?

Phật giáo thường thức 08:01 21/11/2025

Một lần nọ, vua Milanda hỏi Đại đức Nāgasena rằng: “Bạch Ngài, Ngài có thể chỉ cho tôi biết Nghiệp chứa đựng ở đâu không?”.

Quở trách hay xúc phạm chư Tăng mang nghiệp rất nặng!

Phật giáo thường thức 17:28 20/11/2025

Việc quở trách hay xúc phạm chư Tăng - theo lời dạy của ngài Luang Pu Mun - không chỉ là hành vi bất thiện trong đời sống thường nhật, mà còn là một loại nghiệp rất nặng, có thể đưa người tạo nghiệp vào những cảnh giới đau khổ sau khi chết.

Xem thêm