Hai chiếc bình đất

Anh ta quá mất bình tĩnh, quá xúc động. Đức Phật biết rằng bất kỳ loại tranh luận lý trí sẽ không hữu hiệu vào giai đoạn này nhưng ngài cũng có cách riêng để giải thích. Ngài yêu cầu người thanh niên ra chợ và mua hai cái bình bằng đất.

Anh thanh niên vui mừng và mua chúng về, nghĩ rằng việc này để chuẩn bị cho vài nghi lễ. Đức Phật yêu cầu anh cho đầy bơ vào một bình và bình kia chứa toàn là đá và sỏi. Anh chàng đã làm thế. Đức Phật bảo anh ta lại gần và niêm phong hai chiếc bình thật cẩn thận, và thả chúng trong một cái hồ gần đó. Anh ta đã làm thế và hai chiếc bình chìm xuống đáy. Đức Phật bây giờ bảo anh ta mang một cây gậy cứng, đập bể chúng, và phá vỡ chúng ra. Anh ta cũng làm y như vậy, nghĩ bụng bây giờ Đức Phật sẽ cử hành một nghi thức tuyệt vời giúp cha anh ta.

Ấn Độ là một vùng đất rộng lớn và cổ xưa, đầy sự đa dạng và cực đoan. Có những người đã chứng ngộ như Đức Phật, và trái lại, cũng có những người chìm sâu trong vô minh, đắm chìm vào đức tin, niềm tin mù quáng và giáo điều. Người ta tin rằng khi cha mẹ mất đi, đứa con trai phải đem thi thể, đặt lên giàn hỏa và đốt nó; khi thi thể cháy được một nửa, anh ta phải dùng một cây gậy cứng, đập bể sọ ra. Niềm tin này là, khi sọ người bị bể ra trên mặt đất, thì cổng thiên đàng bên trên sẽ mở, và cha mẹ có thể bước vào thiên đàng.

Người thanh niên nghĩ thế, khi người cha của anh đã chết và đã hỏa thiêu vào ngày hôm qua, Đức Phật đang yêu cầu anh ta đập vỡ những bình đất này như là sự thay thế. Khi anh ta làm thế, bơ thoát ra từ cái bình đầu tiên và nổi lên trên mặt nước; sỏi thoát ra từ cái bình thứ hai và nằm ở dưới đáy.

‘Bây giờ’ Đức Phật nói,” đây là điều nhiều nhất ta đã làm. Bây giờ anh hãy gọi tất cả các tu sĩ của anh đến. Hãy để họ đến và cầu nguyện: “Ồ sỏi ơi, hãy nổi lên khỏi mặt nước! Ồ bơ ơi, hãy chìm xuống dưới đáy!”.

‘Thưa ngài, ngài đang đùa với con ư? Làm thế nào thế được? Điều này chống lại luật của tự nhiên, thưa ngài. Sỏi nặng hơn nước; nên nó chìm xuống, chúng không thể nổi lên. Bơ thì nhẹ hơn nước, nên nó chắc chắn nổi lên; nó không thể bị chìm.’

‘Anh bạn trẻ, anh biết thật nhiều về luật của tự nhiên, tuy nhiên anh không muốn hiểu luật của tự nhiên cũng áp dụng với một và tất cả. Nếu cha anh đã cứ làm những hành động nặng như sỏi đá, ông ấy chắc chắn phải chìm xuống. Ai có thể kéo ông ấy lên được? Nếu ông ấy làm những hành động nhẹ như bơ, ông ấy chắc chắn nổi lên. Ai có thể đè ông ấy xuống được?

Điều khó khăn của chúng ta là chúng ta nghĩ có một thế lực vô hình sẽ nâng đỡ chúng ta, thậm chí chúng ta không chịu thay đổi khuôn mẫu hành vi của bản thân, hành động của chính mình. Khi chúng ta hiểu được luật tự nhiên vĩnh hằng này- quả của nó tùy thuộc vào hành động của chúng ta- Chúng ta sẽ phải cẩn thận hành động của mình.

Pháp thoại này được thuyết bởi Đức Phật cho Mahānāma thuộc tộc Sakyan.

(Pathama Māhānāma sutta)