Hương vị quê nhà: Dưa món

>Xuân muôn nơi

Nhà người Huế nào cũng có thẩu dưa món ngày tết. Người mẹ Huế thường truyền dạy cho con gái kỹ năng gia chánh chăm lo cho gia đình đó đơn giản là những món ăn, bình thường là bữa cơm truyền thống và cao hơn là mâm cỗ cho những ngày kỵ giỗ, lễ tết. Hầu hết thế hệ 8x như tôi được “đào tạo” cơ bản để giữ ấm căn bếp, duy trì bữa cơm sum vầy.

Thường dưa món phải múc trong chén kiểu nhỏ hoặc dĩa nhỏ. Men sứ trắng và láng sẽ khiến ta nhìn rõ hơn dưa món hơi keo và sáng hơn những miếng dưa món màu vàng ẩn, màu cam cùng màu đỏ tươi của vài lát ớt. Vật liệu làm dưa món không cầu kỳ. Đu đủ già, cà rốt, củ cải, củ kiệu... Tuỳ nơi có thể thêm bớt nhiều ít. Có điều thứ nào đưa vào dưa món cũng có thêm giá trị. Đu đủ gọt vỏ, chẻ từng miếng, chuối cạnh, khía những rãnh theo chiều dài để cắt mỏng thành những đóa hoa nhỏ. Cà rốt, củ cải cũng vậy. Làm từ buổi sớm, chỉ phơi một nắng. Chiều chưa khô thì đem vào sấy trên lửa. Nước mắm nấu với đường, sôi xong riu lửa cho keo, để nguội. Củ kiệu ngâm nước tro, làm sạch vỏ và phơi héo. Tất cả cho vào thẩu ngâm 4-5 ngày, thấm là ăn được. Lúc này cho thêm ớt vào. Ớt trái đã lấy hết hột, giữ phần vỏ đỏ, cắt sợi cốt để tô điểm thêm màu sắc.

Nhiều bữa sáng, cả nhà ăn dưa món thái rối với xôi và bánh ú, bánh chưng. Ai chờ tới tết mới ăn chứ nhà mình ăn sớm để gọi tết về nhanh nhanh và để thưởng thức hương vị của món ăn này một cách trọn vẹn, tránh được sự thừa mứa của thức ăn ngày tết.

Trong một đĩa dưa món, mỗi món có vị khác nhau, đu đủ giòn không bở, cà rốt giòn mà bùi, củ cải giòn mà dẻo, củ kiệu đậm đà hơn. Ngày tết chẳng cần ăn gì nhiều, gắp vài miếng dưa món, uống một cốc rượu nhỏ là thấy đủ ngon, đủ no của hương vị ngày Tết. Hết Tết, những miếng dưa món cuối cùng càng thấm ngon và đậm đà hương vị.