(Biên tập viên: “Chấp” nghĩa là cầm, nắm giữ. “Trước” nghĩa là giữ chặt hoặc bị vướng mắc. Ghép lại với nhau mang ý nghĩa là thiên về một ý kiến, một việc gì đó, giữ chặt lấy, không chấp nhận khác đi, cũng có nghĩa là không chịu buông bỏ.)

Ở Tokyo vào thời Minh Trị Thiên Hoàng, có hai vị thầy với tính cách hoàn toàn khác nhau. Unsho là vị thầy Chân Ngôn Tông, giữ mọi lề luật của nhà Phật rất kỹ lưỡng. Ông không bao giờ uống rượu, và không bao giờ ăn gì sau 11 giờ sáng.

Vị thầy kia là Tanzan, một giáo sư triết tại Đại Học Hoàng Gia, chẳng bao giờ giữ lề luật gì. Khi muốn ăn là ăn, khi muốn ngủ ngày là ngủ.

Ngày nọ Unsho đến thăm Tanzan lúc Tanzan đang uống rượu. Phật tử không được cho ngay cả một giọt rượu chạm lưỡi mình.

“Ê, anh ơi, uống một ly nhé.”

“Tôi không bao giờ uống rượu!” Unsho nhấn mạnh nghiêm trọng.

“Người không uống thì không phải là người,” Tanzan nói.

“Anh nói tôi không là người chỉ vì tôi không mê uống rượu!” Unsho nói giận dữ. “Nếu tôi không là người thì tôi là gì?”

“Một vị Phật,” Tanzan trả lời.

Bình:

• Giới hạnh cần thiết, như là nền tảng, cho người tu học mà tâm còn nhiều chấp trước.

Giới hạnh không cần thiết cho người mà tâm đã thoát vòng chấp trước.

• Người tâm còn nhiều chấp trước thấy ai không giữ giới đều sai.

Người tâm không còn chấp trước, như Bồ tát Thường Bất Khinh–tiền thân của Phật Thích Ca, có thái độ với tất cả mọi người: “Tôi chẳng dám khinh quí Ngài, quí Ngài đều sẽ thành Phật.”

(Trần Đình Hoành dịch và bình)