Nhiễu điều...

Anh nhìn số vốn liếng trên tay vợ. Những đồng tiền chắt chiu dành dụm suốt bảy năm trời. Bảy năm chỉ ăn vừa đủ no, mặc vừa đủ ấm để hy vọng xây được ngôi nhà khang trang. Anh lại nhìn lên mái tôn, nhìn tường trát đất. Vẫn còn chắc chắn, ít lắm cũng trụ được năm bảy năm nữa. Anh nhớ bảy năm trước, trận lốc kinh hoàng đã cuốn bay mái ngói, đẩy sập tường gạch ngôi nhà anh. Những tưởng sẽ phải dựng tạm mái tranh trốn nắng, đụt mưa qua ngày. Nhưng rồi đồng tiền cứu trợ của nhà nước cộng với sự giúp đỡ bằng vật chất và công sức của bà con xóm làng, gia đình anh đã có được mái ấm này. Bảy năm qua những khi mưa gió bão bùng anh thầm cảm ơn tạo hóa đã cho anh được sống trong một đất nước giàu tình người. “Sao anh bần thần vậy? Nghe em nói không? Mình coi ngày mở móng đi anh!”.

Anh nhìn chị. Người vợ đã bao năm đồng cam cộng khổ với anh. Mới bốn mươi mà trông chị đã già đi nhiều. Điểm cuối đường của một đời người biết chấm ở vạch nào? Anh biết một ngôi nhà xây là mơ ước lớn lao bây giờ của chị. Anh không thể để ước mơ của chị trôi theo năm tháng mặc bước vô thường của đời người. Còn gì hơn là thỏa mãn ước vọng chính đáng của người mình yêu thương. Dù chưa muốn, anh cũng chiều lòng chị.

“Ừ! Hôm nào rảnh vợ chồng mình đến nhờ thầy Tư xem cho”. Thêm một lần nữa, năm giờ chiều nay loa phóng thanh của điểm tiếp phát truyền thanh xã phát tin kêu gọi đóng góp ủng hộ cứu giúp đồng bào miền Trung bị bão lụt của Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xoáy vào tâm can anh. Nơi ấy, quê mẹ anh mưa trắng xóa đất trời; nơi ấy, quê cha anh lũ dâng một màu lạnh lẽo; nơi ấy, những người không quen biết đã từng đóng góp cho anh có được mái ấm năm nào đang chới với giữa dòng nước bạc. Anh nghĩ đến số tiền để xây nhà...

“Em à...”, anh nói với vợ, “... làm ăn thành bại một phần nhờ phước đức ở đời. Mình trích tiền để dành một triệu ủng hộ đồng bào bị thiên tai nghen em”. “Một triệu!”. Chị lặp lại. Thoáng qua ý thức chị là sự khó nhọc của công việc để có lãi được một triệu. Nhưng chồng chị đã nói vậy. Tin yêu chồng, chị không thể không nghe theo. “Dạ. Anh thấy việc đúng thì nên làm”.

Có thể nói không ngoa rằng chữ ký của anh trong bảng kê quyên góp của Ban Dân vận thôn chưa ráo mực thì tin bão kép được loan truyền khắp nơi qua những phương tiện truyền thông. Sức tàn phá của cơn bão kép theo sau quá tàn khốc. Dọc suốt sống lưng của Tổ quốc, các tỉnh duyên hải miền Trung chịu thảm cảnh kinh hoàng. Phóng viên thường trú tại các tỉnh đã quay và gởi qua sóng truyền hình những hình ảnh đau thương tang tóc. Lời bình luận cho biết trong ba mươi năm qua chưa bao giờ thiên tai giáng xuống miền Trung nặng như năm nay. Câu “Nhiễu điều...” một lần nữa được nhắc lại ở mọi nơi, mọi lúc. Người người làm từ thiện, nơi nơi làm từ thiện. Người giàu quyên góp đã đành, người làm bữa sáng lo bữa chiều: em bé bán vé số, chị bán hàng rong, anh bốc vác, chú chạy xe thồ cũng ít nhiều đóng góp. Cảm động nhất là những người hành khất kiếm bữa cũng trích từ đồng tiền làm phước nhỏ nhoi của thiên hạ góp vào thùng lạc quyên. Chắc rằng trong tâm tư của họ đã hiểu chiến tranh (nếu đã sống qua thời chiến tranh) và thiên tai tàn khốc như thế nào. Hôm nay còn yên ấm, biết ngày mai?

Một lần nữa tâm can anh lại xốn xang. Không phải vì cơ thể nhuốm bệnh mà anh ăn không ngon, ngủ không yên. Anh muốn một lần nữa ủng hộ lời kêu gọi. Nhưng vợ chồng anh mới góp một triệu, bây giờ làm sao nói với chị? Vả lại dù rất muốn, nhưng giữa ý muốn và thực hành không phải không có sự đắn đo. Là người lao động, anh biết giá trị mồ hôi đổ ra để có được đồng tiền là thế nào. Rồi bà con chòm xóm, họ nghĩ sao? Lẽ đời giống nhau thì không sao, khác nhau sẽ sinh chuyện. So với xóm làng, gia đình anh không thuộc diện khá giả sao lại “chơi trội”? Vừa rồi ủng hộ một triệu, tổ quyên góp Dân vận thôn khen ngợi, nhưng ánh mắt họ biểu lộ sự ngạc nhiên. Và bây giờ là vợ anh ngạc nhiên, chị hỏi: “Sao em thấy anh như đổ bệnh vậy? Ăn thì lưng chén cơm, ngủ thì cựa quậy suốt. Hay...? Nếu có điều gì bực bội thì anh nói ra chứ như vậy em khó chịu lắm!”.

Anh trấn an vợ: “Sức anh em biết. Sao bệnh được! Chỉ là... mà thôi em ạ. Sinh nhiều chuyện lắm”.

Chị tròn mắt nhìn anh: “Chỉ là sao? Mà sao sinh nhiều chuyện?”; giọng chị chùng xuống; “Anh có điều gì giấu em phải không? Vợ chồng sống với nhau bao năm chẳng lẽ em không cho anh đủ lòng tin để anh tựa những lúc khó khăn?”.

Anh nắm bàn tay thô ráp nổi gân xanh của vợ, dịu dàng nói: “Không phải vậy đâu em. Chỉ là... chỉ là anh nghe cơn bão kép này dữ dội quá. Anh muốn... mà em... đồng tiền không dám ăn, dám mặc để dành...”.

Câu nói ngập ngừng, lập bập đứt quãng của anh nghe mới ngượng ngập thương thương làm sao. Nhưng chị hiểu. Sống với nhau ba mặt con, chị nắm bắt từng hơi thở mạnh yếu của anh. Tiền của ai lại không tiếc. Nhưng nắm tiền mà phiền não thì đâu nào sung sướng. Chị biết anh cần gì ở chị. Chị nép đầu vào ngực anh, nhẹ nhàng nói: “Anh ạ. Điều gì anh thấy đúng thì nên làm. Bảy năm trước khi mình cầm đồng tiền cứu trợ trên tay, em đã nghẹn ngào nghĩ đến câu “Nhiễu điều...”của đất nước mình, dân tộc mình hay biết bao...”.