450
Phiền não và ái dục: khác tên nhưng cùng một gốc
Câu hỏi: Bạch Thầy, xin cho con được hỏi: Phiền não (kilesa) và ái dục (tanhā) khác nhau như thế nào ạ?
- Ngài Phra Ajahn Suchart trả lời: Khác nhau chỉ ở tên gọi, nhưng bản chất thì là một. Tham chính là “muốn”: muốn có, muốn được, muốn trở thành. Tất cả những kiểu “muốn” ấy đều là tham. Sân cũng là muốn, nhưng là muốn “không có”, muốn “không là”, muốn “đừng xảy ra như vậy”. Khi tiếp xúc điều trái ý, không như ý, thì sân nổi lên. Rốt lại, đều là một bản chất, chỉ khác cách biểu hiện.
Điểm khác nằm ở đây: kilesa (phiền não) bao gồm cả si (vô minh). Còn tanhā (ái dục), khi nói riêng, không nhấn mạnh vào si. Vô minh chính là gốc rễ của tham và sân. Phải lầm tưởng rằng cái này tốt đẹp, cái kia đáng ưa thích, thì tham mới khởi. Phải không hiểu bản chất thực tại thì sân mới sinh.
Nhưng nếu có trí tuệ, thấy rõ mọi pháp vô thường, khổ, vô ngã, thì tâm không còn muốn nắm giữ, không còn muốn theo cái thích hay ghét theo cái không thích.
Tóm lại, gốc của phiền não và ái dục là một. Chư Tổ chỉ tách ra cho dễ giảng, dễ hiểu. Có lúc các Ngài nói bao gồm cả si, có lúc chỉ nói riêng tham. Nhưng chúng luôn liên hệ chặt chẽ, giống như một chùm chìa khóa của ngôi nhà nhiều phòng – lúc nào cũng đi cùng nhau.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Phiền não và ái dục: khác tên nhưng cùng một gốc
Phật giáo thường thức
10:52 05/12/2025
Câu hỏi: Bạch Thầy, xin cho con được hỏi: Phiền não (kilesa) và ái dục (tanhā) khác nhau như thế nào ạ?
Phương pháp phóng sanh đơn giản
Phật giáo thường thức
10:23 05/12/2025
Lão cư sĩ Lý Bỉnh Nam nói về việc giới sát phóng sinh như sau: “Chúng sinh từ xưa nay không dứt nổi nghiệp giết hại, ai ai cũng phạm vào việc sát sinh. Sát sinh có thể chia làm hai loại: Một là trực tiếp, hai là gián tiếp. Trực tiếp là tự mình giết hại chúng sinh, cắt xẻo lấy da thịt mà làm thức ăn. Gián tiếp là vì mình ăn thịt chúng sinh nên khiến cho người khác phải làm việc giết hại để phục vụ mình.
Thân sinh từ duyên, sống bằng duyên, và rời đi cũng theo duyên
Phật giáo thường thức
10:20 05/12/2025
Nghiệp không phải kẻ trừng phạt, càng không phải bản án treo trên đầu mỗi sinh mệnh. Nghiệp chỉ là tấm gương phản chiếu những gì ta đã từng nghĩ, từng nói, từng làm, từng buông hoặc từng nắm.
“Thiên đường và địa ngục ngay trong đời sống này”
Phật giáo thường thức
09:17 05/12/2025
Thay vì lo sợ về một địa ngục sau khi chết, hãy nhìn lại xem bạn có đang tạo ra địa ngục nào cho chính mình và người khác ngay bây giờ không. Và thay vì mong ước một thiên đường xa xôi, hãy bắt đầu xây dựng nó từng giây, từng phút trong tâm hồn mình, qua lời nói, việc làm và cách bạn đối diện với cuộc đời...
Xem thêm
