Sự nguy hiểm của dục lạc

Lại nữa, này các tỳ-khưu, vị tỳ-khưu quán sát thân này, dưới từ bàn chân trở lên, trên cho đến đỉnh tóc, bao bọc bởi da và chứa đầy những vật bất tịnh sai biệt:

“Trong thân này, đây là tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, thận, tủy, tim, gan, hoành cách mô, lá lách, phổi, ruột, màng ruột, phân, mật, đàm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ, nước mắt, mỡ da, nước miếng, niêm dịch, nước ở khớp xương, nước tiểu”.

Này các tỳ-khưu, cũng như một bao đồ, hai đầu trống đựng đầy các loại hột như gạo, lúa, đậu xanh, đậu lớn, mè, gạo đã xay rồi. Một người có mắt, đổ các hột ấy ra và quán sát: “Ðây là hột gạo, đây là hột lúa, đây là đậu xanh, đây là đậu lớn, đây là mè, đây là hột lúa đã xay rồi”.

Cũng vậy, vị tỳ-khưu quán sát thân này dưới từ bàn chân trở lên, trên cho đến đảnh tóc, bao bọc bởi da và chứa đầy những vật bất tịnh sai biệt: “Trong thân này, đây là tóc, lông, móng, răng, da, thịt, gân, xương, tủy, thận, tim, gan, hoành cách mô, lá lách, phổi, ruột, màng ruột, phân, mật, đàm, mủ, máu, mồ hôi, mỡ, nước mắt, mỡ da, nước miếng, niêm dịch, nước ở khớp xương, nước tiểu”.

Trong khi vị ấy sống không phóng dật, nhiệt tâm và tinh cần, các niệm và tư duy thuộc về thế tục được đoạn trừ. Nhờ đoạn trừ các pháp ấy, nội tâm được an trú, an tọa, chuyên nhất, định tĩnh. Như vậy, là cách vị tỳ-khưu tu tập thân hành niệm.

(Trích Kinh Thân Hành Niệm, thuộc trạng kinh Nikaya)

Đức Phật dạy đệ tử tu tập thường xuyên quán xét, tư duy về thân bất tịnh dần sẽ thẩm thấu được sự bất tịnh của thân này. Đây là phương pháp cho chúng ta thoát khỏi sự ham muốn hấp dẫn về dục vọng - ham muốn tình dục - tình yêu giữa nam nữ với nhau.

Khi đọc đoạn kinh này, chúng ta hãy thành thật nhìn một cách chân thật về cái thân ngũ uẩn được kết hợp bao bọc bởi những lớp da - thịt - xương..... lại với nhau tạo thành cơ thể này. Thân này vốn thế thôi không có nhục thân, kim thẫn, linh hồn, thần thức, ma, quỷ, thần, thánh gì sau khi chết cả. Cơ thể sau khi chết trong vài ngày chỉ là một đống thịt thúi vô cùng gớm ghê, hôi thúi bốc mùi còn hơn cả thịt động vật khi chết nữa thật đáng ghê tởm.

Hãy nhìn kỹ thân này mà buông xuống nhẹ nhàng, thảnh thơi, an vui trong mọi cảnh dù thuận - nghịch ra sao cũng kham nhẫn, tuỳ thuận, bằng lòng, xả ly lậu hoặc tham sân si mạn nghi trở về trạng thái tâm thanh thản an lạc bất động vô sự trước sóng gió nhân quả. Đó mới là người hiểu biết một cách chân thật đúng với sự thật về cái thân thúi nhớp bất tịnh này.

Người tham cầu lợi dưỡng khó thực hành được pháp giải thoát

Trong thế gian này ai cũng tham sống sợ chết. Sự tham sống của con người vô cùng mãnh liệt, vì nó được tiếp nối từ vô thỉ kiếp cho đến nay. Vì tham sống cho nên chúng ta tìm đủ hết mọi cách để được sống. Vì tham sống cho nên con người ta bất chấp hết mọi thủ đoạn đê hèn, dã man và tàn nhẫn nhất để duy trì mạng sống cho chính mình. Tóm lại, tham sống sợ chết là không của riêng ai kể cả các loài vật khác. Con người, càng tham sống bao nhiêu lại càng sợ chết bấy nhiêu. Mà đã sợ thì không dám dùng từ chết, cho nên dùng từ mất, qua đời hoặc vãng sinh.

"Bất tịnh" nghĩa là không sạch sẽ, trong lành. Quán bất tịnh tức là quán sát một cách tỉ mỉ, cùng tột thân con người để nhận thấy biết rõ ràng nó là không trong sạch. Đối với tất cả mọi người thì "quán thây ma" như thế chưa phải là phương thuốc mầu nhiệm, để chúng ta nhàm chán cái thể xác của mình và của người khác. Muốn nhàm chán, ghê tởm cái thể xác nhơ nhớp này thì ta phải thấy tận mắt cái "bất tịnh" của nó, từ khi nó bắt đầu thành hình cho đến khi nó bị hủy hoại.

Minh Văn (lược ghi)