450
Sống chung và sống một mình
Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Phật ngụ bên hồ Yết-già (2), thuộc nước Chiêm-bà.
Bấy giờ, Tôn giả Lộc-nữu(3) đi đến chỗ Phật, lạy sát chân Ngài rồi ngồi sang một bên và thưa:
- Kính bạch Thế Tôn! Như Thế Tôn đã nói có hai hạng người, hạng người sống cùng với người thứ hai và hạng người sống một mình(4). Vậy thế nào là người sống cùng với người thứ hai và thế nào là người sống một mình?
Phật bảo Lộc-nữu:
- Lành thay! Lành thay! Này Lộc-nữu! Thầy có thể hỏi Như Lai nghĩa này.
Rồi Phật dạy:
- Nếu mắt nhận biết sắc đáng yêu, đáng thích, đáng nhớ, vừa ý, nuôi lớn tham dục; Tỳ-kheo kia thấy rồi liền vui mừng, khen ngợi, sống trong trói buộc; khi đã vui mừng, khen ngợi và sống trong trói buộc rồi thì tâm vị ấy trở nên vui thích; do vui thích nên yêu mến; do yêu mến nên tham ái; do tham ái nên bị chướng ngăn. Người sống với vui thích, yêu mến, tham ái và chướng ngăn thì đó gọi là sống chung với người thứ hai. Đối với tai, mũi, lưỡi, thân, ý cũng nói như vậy.
Này Lộc-nữu! Tương tự như vậy, nếu Tỳ-kheo nào tuy sống một mình ở nơi thanh vắng nhưng cũng được gọi là sống chung với người thứ hai. Vì sao như vậy? Vì không đoạn trừ, không dứt bỏ ái hỷ. Người không đoạn trừ, không biết rõ đối với ái dục, thế nên chư Phật, Như Lai gọi là sống chung với người thứ hai.
Nếu có Tỳ-kheo nào [đối với sắc] đáng yêu, đáng thích, đáng nhớ, vừa ý, nuôi lớn tham dục; Tỳ-kheo kia thấy rồi nhưng không sinh tâm vui mừng, không khen ngợi, không sống trong trói buộc. Do không vui mừng, không khen ngợi, không sống trong trói buộc nên không vui thích. Do không vui thích nên không yêu mến. Do không yêu mến nên không tham ái. Do không tham ái nên không bị chướng ngăn. Người sống mà không vui thích, không yêu mến, không tham ái, không chướng ngăn thì đó gọi là sống một mình. Đối với tai, mũi, lưỡi, thân và ý cũng nói như vậy.
Này Lộc-nữu! Tương tự như vậy, nếu Tỳ-kheo nào tuy sống trong lầu cao nhà rộng nhưng cũng giống như người đang sống một mình. Vì sao như vậy? Vì vị ấy đã dứt sạch tham ái, đã biết rõ. Người đã dứt sạch tham ái và đã biết rõ thì chư Phật, Như Lai gọi là người sống một mình.
Bấy giờ, sau khi nghe Đức Phật dạy xong, Tôn giả Lộc-nữu hoan hỷ tùy hỷ đảnh lễ rồi ra về.
Chú thích:
(1) Tựa đề đặt theo nội dung kinh. Tạp. 雜 (T.02. 0099.309. 0088c18). Tham chiếu: S.35.62 - IV.35.
(2) Yết-già trì (揭伽池 - Gaggarā Pokkharaṇī): Tên hồ sen rất đẹp ở nước Chiêm-bà (瞻婆 - Campā). Hồ sen này do hoàng hậu Gaggarā xây dựng nên được gọi theo tên của bà.
(3) Lộc-nữu (鹿紐 - Migajāla).
(4) Hữu đệ nhị trụ (有第二住), còn được gọi Hữu bạn đồng trụ (有伴同住 - Sadutiyavihārī): Là sống với người bạn đồng học. Nhất nhất trú (一一住 - Ekavihārī): Người sống một mình.
Nguồn: Báo Giác Ngộ
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Sống chung và sống một mình
Phật giáo thường thức
09:50 03/12/2025
Tôi nghe như vầy: Một thời, Đức Phật ngụ bên hồ Yết-già (2), thuộc nước Chiêm-bà.
Thấy nhân-quả ngay trong hiện tại mới có thể giác ngộ
Phật giáo thường thức
09:29 03/12/2025
Thưa Thầy! Con nghiệm ra thế này: Nếu có tái sinh (con nói là nếu có) thì con người sau khi mất đi và tái sinh vào kiếp khác. Những nghiệp mà họ đã gieo (thiện ác dĩ phân) sẽ đi cùng họ theo dạng ký ức, năng lượng. Nhưng ở cái kiếp khác người ấy hoàn toàn không biết gì về những nhận thức và hành vi mà họ đã làm (gieo nhân) kiếp trước kia.
Tứ trọng ân là nền tảng cho đời sống tỉnh thức, tu tập đúng hướng
Phật giáo thường thức
20:30 02/12/2025
Trong giáo lý nhà Phật, “Tứ trọng ân” (bốn ân lớn) là khái niệm quan trọng, nhắc nhở con người sống có lòng biết ơn và đền đáp. Đây không chỉ là nền tảng đạo đức của người tu tập, mà còn là gốc rễ đạo hiếu trong văn hóa Á Đông.
“Phước cũ không đủ, phải tạo thêm phước mới”
Phật giáo thường thức
17:14 02/12/2025
"Phước cũ không đủ, phải tạo thêm phước mới." Đây chính là sự nối tiếp hoàn hảo cho bài học "làm phước dù ít, lâu ngày sẽ đầy" mà chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu. Nếu bài trước dạy ta về sự kiên trì, thì bài này dạy ta về sự cấp thiết.
Xem thêm
