450
Thanh lọc: không chỉ trong một năm
Ngày 9/9, nhiều người cho rằng đây là thời điểm kết thúc một “năm thanh lọc”, thời khắc để bỏ lại những nặng nề, uế trược, mở ra sự tinh khiết và an lành. Niềm tin ấy, dù bắt nguồn từ quan niệm dân gian, nhưng lại gợi cho ta một suy tư sâu xa: thanh lọc, rốt cuộc không chỉ là chuyện của một ngày, một năm, mà phải là hành trình của cả đời người.
Trong giáo lý nhà Phật, thanh lọc thân tâm là mục đích cốt lõi. Đức Phật từng dạy: “Hãy tự mình làm hòn đảo cho chính mình, tự mình nương tựa chính mình, không nương tựa một ai khác. Lấy Chánh pháp làm hòn đảo, lấy Chánh pháp làm chỗ nương tựa, không nương tựa một điều gì khác”. Thanh lọc ở đây không phải một nghi thức nhất thời, mà là sự rũ bỏ từng lớp vô minh, tham sân si đang phủ mờ trí tuệ và tình thương.
Một năm thanh lọc, nếu chỉ dừng ở việc kiêng cữ, ăn chay vài ngày, tắm gội xông hương, thì giống như lau bụi trên mặt bàn mà không chịu quét dọn cả căn phòng. Thân có thể tạm sạch, nhưng tâm vẫn chất chứa oán hờn, đố kỵ, ích kỷ, thì sự thanh lọc chưa thật sự thành tựu. Phật giáo nhìn sâu hơn: thanh lọc là buông xả phiền não, làm mới thân tâm mỗi ngày, sống trong chánh niệm để từng suy nghĩ, từng hành động đều trong sáng.
Trong đời sống hiện đại, chúng ta bị cuốn vào guồng quay công việc, thông tin, áp lực vật chất. Chỉ riêng dòng chảy mạng xã hội mỗi ngày cũng đủ để tâm ta lấm bụi: tin giả, lời công kích, sự so sánh ganh đua. Nếu không biết dừng lại, ta sẽ dễ trở thành “chiếc máy tiêu thụ” mệt mỏi, tâm hồn dần vẩn đục. Vậy thì thanh lọc, theo nghĩa thiết thực, chính là học cách sống chậm lại, chọn lọc những gì đi vào mắt tai, không để tâm trí bị thao túng bởi ồn ào vô nghĩa.
Thanh lọc thân, có thể bắt đầu từ những điều đơn giản: ăn uống điều độ, chọn thực phẩm lành, bớt rượu bia, bớt thức khuya. Thanh lọc tâm, lại càng quan trọng hơn: tập tha thứ, tập tri ân, tập buông bỏ những điều không thể thay đổi. Khi một người có thể ngồi yên 10 phút mỗi ngày để quan sát hơi thở, nhận diện cảm xúc mà không phán xét, thì đó đã là một bước thanh lọc. Khi một người có thể mỉm cười thay vì cãi vã, lắng nghe thay vì vội vã kết luận, thì đó cũng là một bước thanh lọc.
Pháp luật đặt ra cho con người những chuẩn mực xử sự để xã hội thanh lọc khỏi sự hỗn loạn. Phật pháp lại trao cho ta con đường thanh lọc nội tâm để mỗi cá nhân trở thành một tế bào lành mạnh trong cộng đồng. Hai con đường ấy, xét cho cùng, đều hướng đến sự an ổn và hạnh phúc chung. Một xã hội muốn yên bình, trước hết mỗi con người cần học cách yên bình trong tâm.
Năm thanh lọc kết thúc vào ngày 9/9 chỉ là một cột mốc tượng trưng. Nhưng nếu hiểu đúng tinh thần, chúng ta có thể biến mỗi ngày thành một ngày thanh lọc. Sáng thức dậy, tập buông bỏ phiền não hôm qua, làm mới thân tâm để sống trọn vẹn hôm nay. Tối đi ngủ, quán chiếu lại những gì đã nói, đã làm, để mai thức dậy thanh thản hơn.
Thanh lọc không phải việc xa xỉ, càng không phải chờ tới một dịp đặc biệt. Đó là việc cần làm thường xuyên, bởi đời sống vốn ngắn ngủi. Nếu chờ đến “năm thanh lọc” mới chịu dọn dẹp thân tâm, thì cũng giống như để căn nhà bụi bặm cả năm mới lau chùi một lần. Càng để lâu, càng khó sạch.
Ngày 9/9, hãy coi đó là lời nhắc nhở. Nhắc ta rằng thanh lọc không ở đâu xa, mà ở chính trong từng hơi thở, từng bước chân. Nhắc ta rằng muốn thế giới trong sạch, trước hết mỗi người phải tự làm trong sạch mình. Và nhắc ta rằng, như lời kinh Pháp Cú: “Chiến thắng vạn quân không bằng tự thắng mình. Tự thắng mình là chiến công oanh liệt nhất”.
Thanh lọc, vì thế, không chỉ là nghi thức, không chỉ là năm tháng. Thanh lọc phải là lẽ sống.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Nhớ khói đốt đồng trong mùa mưa lạnh
Sống an vui
18:51 18/11/2025
Những ngày mưa dầm mưa dề như thế này, thành phố như khoác lên mình một lớp áo xám sũng nước. Mưa rơi không dứt, tưởng như trời cũng có nỗi buồn riêng, thả từng giọt xuống mà chẳng biết bao giờ chịu thôi.
Cuộc đời ngắn lắm, hãy tạo niềm vui cho chính mình
Sống an vui
15:08 18/11/2025
Hãy nhớ rằng, người khác có thể phán xét bạn, nhưng bạn mới là người sống cuộc đời của mình. Vì vậy, đừng để những suy nghĩ sáo rỗng ấy làm tổn thương hạnh phúc mà bạn xứng đáng có.
Nếu có cơ hội gọi điện về quá khứ...
Sống an vui
15:05 18/11/2025
Có những lúc đời sống chậm lại, không phải vì ta cố tình dừng bước, mà vì lòng chợt muốn “gọi về quá khứ”.
Lắng nghe những nỗi niềm
Sống an vui
12:37 18/11/2025
Mẹ tôi thường vẫn nghe radio vào những buổi sáng khi cha con tôi bước chân ra khỏi nhà; cha đi làm, tôi đi học. Khi trưa trở về, mẹ vẫn lắng nghe âm thanh phát ra từ chiếc máy phát thanh nhỏ.
Xem thêm
