Hãy nhìn xem, có tới vài chục người chen chúc trên những chiếc bàn thức ăn tại Komkommertijd trong một bữa tiệc buffet thuần chay ở vùng ngoại ô của trung tâm thành phố thời trung cổ của Ghent, Vương quốc Bỉ. Đó là một buổi tối thứ Năm, và nhà hàng khá đông khách vào tối thứ Sáu, với những món ăn phong phú của Hà Lan, Pháp và Danglish cùng với một vài loại bia hữu cơ, một ít cà ri đậu xanh, hầm củ cải và bánh dừa.

Ngày thứ 5 Donderdag Veggiedag – được gọi là ngày thuần chay – nơi có hơn 90 nhà hàng, 20 khách sạn và 50% dân số thành phố quan sát việc ăn chay trong ngày.

Trước khi ngày thuần chay Vegggiedag ra mắt, các lựa chọn không ăn thịt ở thủ đô Ghent khá bình thường. Tất cả đã thay đổi khi có sự biến chuyển mạnh mẽ từ phong trào ăn chay của thủ đô Ghent, đưa ra những sáng kiến khiến của thủ đô Ghent trở thành một thành phố ăn chay.

Ban đầu được giao nhiệm vụ thúc đẩy ăn thực vật trên khắp Flanders (một trong ba vùng chính thức của Vương quốc Bỉ), tổ chức môi trường đã quyết định tạo ra các hướng dẫn nhà hàng chay toàn diện cho các thành phố trong khu vực và ban hành một món V-Day đặc biệt để giới thiệu chế độ ăn chay cho người Flemings bị ám ảnh bởi thịt.

Ông Melannie Jacques, một nhà tổ chức của Eva cho biết, tổ chức này đã nhận thấy trong các cuộc khảo sát rằng người Flemish ngày càng bày tỏ sự sẵn sàng ăn ít thịt, nhiều người tin rằng ăn chay sẽ còn phổ biến hơn nữa trong tương lai.

Ông Melannie Jacques nói, mọi người chưa có kiến thức về nấu ăn và các nguyên liệu nhưng đã biết ích lợi của việc ăn ít thịt.

Năm 2005, Chính phủ Flemish đã hỗ trợ tài chính, và đến năm 2007, Eva, phối hợp với thủ đô Ghent, đã thành lập Donderdag Veggiedag đầu tiên như một nỗ lực để giảm tiêu thụ thịt, hỗ trợ môi trường, và thực sự ăn uống có Đạo đức trên tinh thần Từ bi, để dạy cho mọi người những thứ trong và ngoài ăn chay.

Để làm điều này, Eva bắt đầu lập bản đồ các địa phương thân thiện với rau cải của thành phố - các nhà hàng, khách sạn, siêu thị và quán ăn phục vụ các món ăn chay. (Có toàn bộ phần trên trang web du lịch của thành phố Ghent, làm nổi bật những địa điểm chiên khoai tây bằng dầu thực vật). Một khi các nhà hàng nhìn thấy bản đồ, họ cũng bắt đầu thêm các lựa chọn ăn chay và thuần chay vào các thực đơn của mình.

Thủ đô Ghent cũng đầu tư hàng chục nghìn USD vào các đầu bếp chay, dạy các đầu bếp địa phương các nấu chay, và có lẽ quan trọng nhất là dạy cho trẻ em và cha mẹ chúng những bí quyết đằng sau nấu ăn chay – và những khóa học này là miễn phí.

Đối với một thành phố hy vọng sẽ hoàn toàn trung hòa Carbon vào năm 2050 (có nghĩa là thành phố muốn loại bỏ lượng Carbon Dioxide ra khỏi khí quyển nhiều như vậy, việc định hình lại thói quen ăn uống của trẻ em thành phố là đầu tư quan trọng nhất.

Các trường học thành phố phục vụ các món ăn chay vào thứ Năm, và học sinh, cùng với phụ huynh, được khuyến khích tham dự một trong 40 hội thảo văn hóa ẩm thực chay và dạy nấu ăn chay miễn phí trong các lớp học của thành phố. Trên hết, các giáo viên cũng được cung cấp một khóa học dành riêng cho công thức nấu ăn chay và các công cụ để thúc đẩy việc nấu ăn chay và thuần chay trong lớp học.

Ông Melannie Jacques nói, chúng tôi thấy rằng người tích cực trong những ngày thuần chay ngày càng hấp dẫn việc ăn chay. Các cuộc thăm dò trong vòng 5 năm cho thấy những người tham gia Ngày Veggie Thứ Năm dành trung bình 3 ngày mỗi tuần để ăn chay. Nhờ vào chiến dịch, 1/10 người Flemish ăn chay 3 ngày trong mỗi tuần.

Vào ngày Veggie, những người ăn chay, thuần chay như Komkommertijd và Lekker Gec thưởng thức một số đám đông lớn nhất, có lẽ vì không có gì thu hút được lượng sinh viên đông đảo của thủ đô Ghent vào một nhà hàng khá giống như một món súp đậu lăng thịnh soạn, đậu phụ xào và sô cô la chay.

Các nhà hàng cao cấp liên tục áp dụng các phương pháp sáng tạo để nấu ăn chay hiện đại. Pakhuis nổi tiếng luôn chọn một thực đơn chay hoàn toàn vào mỗi thứ Năm trong tuần, khi đầu bếp Koen Lefever phục vụ những món ăn chay độc đáo, thịnh soạn như bánh Tart bí ngô Hokkaido hoặc một giá Tzay, có lẽ là món ăn truyền thống ít ăn chay nhất bên ngoài món thịt lợn Kegher, Vegan sườn xám. Tại At Lof, đầu bếp Joris Korsten chuẩn bị một bữa tối thuần chay gồm 5 món nghệ thuật, hoàn chỉnh với các cặp rượu thuần chay. Một trong những nhà hàng sao Michelin duy nhất của thành phố Ghent, Vrijmoed, có một thực đơn chay 7 món gần đây đã dành được thực đơn rau, củ, quả nấu chay ngon nhất ở các vùng Bỉ-Hà Lan-Luxembourg.

Ước tính rằng 50% những người sống ở thành phố Ghent tuân theo truyền thống món ăn chay vào thứ Năm trong mỗi tuần. Để đặt tác động môi trường của tỷ lệ phần trăm đó vào viễn cảnh, theo Quỹ Bảo vệ Môi trường ( Environment Protection Fund, VEPF), nếu 50% người Mỹ thay thế một bữa thịt mỗi tuần, mức tiết kiệm Carbon Dioxide sẽ bằng với việc loại bỏ hơn 25.000 xe ô tô khỏi đường giao thông Mỹ. Trong cả 3 ngày ăn, mức tiết kiệm Carbon Dioxide sẽ tăng gấp 3 lên 750.000 xe ô tô trên đường.

Đó là số liệu thống kê về môi trường như thế này, cùng với những nguy cơ về sức khỏe của chế độ ăn nhiều thịt, là những thành phố hấp dẫn trên khắp nước Mỹ để thực hiện phiên bản ngày ăn chay của riêng họ. Thứ hai không thịt, được ra mắt cùng với Trường Y tế Công cộng Johns Hopkins Bloomberg, hy vọng sẽ là chất xúc tác để thúc đẩy công dân Mỹ hướng tới chế độ ăn uống dựa trên thực vật nhiều hơn. Cho đến nay, các thành phố tại nước Mỹ như Los Angeles, Washingtin, DC và Aspen, Colorado đã ký kết chiến dịch, nhưng không thành phố nào có thể tái tạo thành công giống như thành phố Ghent, Vương quốc Bỉ.

Trên toàn cầu, hàng chục thành phố và quốc gia đã phát động những ngày thuần chay của riêng họ (với sự trực tiếp của Eva 12, nhưng thật khó để đánh giá có bao nhiêu người khác đã sử dụng tài nguyên của họ).

Các Vegetaritan Society Brazil, với sự giúp đỡ của Eva, có São Paulo cung cấp 1 triệu bữa ăn chay hai lần trong một tháng, và đã chứng kiến một sự giảm thịt của 88 Pound thịt mỗi tháng. Các quốc gia láng giềng của Bỉ, Pháp, Hà Lan và Đức đã đưa ra những ngày thuần chay hàng tuần. Tại Vương quốc Anh, Pau McCartney đã giúp khởi động Thứ Hai Không Thịt. Phong trào Thứ Hai Xanh của Hồng Kông, một nỗ lực để giảm lượng khí thải Carbon, đã có hơn 1.000 nhà hàng tăng các lựa chọn ăn chay của họ. Và Thứ hai Không thịt của Israel đã được 21% dân số áp dụng.

Ngay cả các thương hiệu quốc tế như Le Pain Quotidien có trụ sở tại Vương quốc Bỉ và đã đang đầu tư mạnh vào một thực đơn chay và thuần chay hơn.

Ông Ptrick Drossart, người đứng đầu thương hiệu tại Le Pain Qotidien ở thủ đô Brussels, Vương quốc Bỉ cho biết: “Một phần ba trong thực đơn của chúng tôi sẽ là món chay trong vòng 2 đến 3 năm tới. Chúng tôi tin rằng ăn chay tinh khiết là ngon và đầy đủ dinh dưỡng. Nó tốt hơn cho các bạn, và nó tốt hơn cho hành tinh. Các mặt hàng bán chạy nhất của chúng tôi – banhd mì nướng bơ và bánh mì nướng nấm với một ít hạt điều cay – là những mặt hàng bán chạy nhất của chúng tôi, bởi vì chúng ngon chứ không phải vì chúng là thuần chay.

Trong vòng gần một thập kỷ, thủ đô Ghent, Vương quốc Bỉ đã đi từ một vùng đất đầy thịt đến thủ đô thuần chay của châu Âu, với 90 nhà hàng với thực đơn thân thiện với rau, củ, quả được công nhận bởi Eva và rất nhiều cửa hàng tạp hóa hữu cơ khác. Chỉ riêng trong tháng 10/2018, lịch sự kiện của thành phố có hơn 40 hoạt động liên quan đến ăn chay, từ các lớp học nấu ăn chay ở Mexico đến xây dựng bánh phô mai sống. 

Chỉ trong 8 năm, thực cảnh ăn chay thứ Năm đã kéo dài hơn. Thủ đô Ghent tổ chức các nhà hàng chay nhất trên đầu người của bất kỳ thành phố nào trên thế giới. Thành tựu này được trưng bày vào thứ Bảy hàng tuần tại DOK, một tập thể nghệ sĩ có những chuyến bay hàng tuần đã trở thành một sự kiện phải ghé thăm, các thực đơn đều là rau, củ, quả. Một gian hàng thực phẩm, được vận hành bởi những người tỵ nạn, phục vụ một đĩa Syria ăn chay, hoàn toàn chỉnh với Falafel, cà tím và Hummus. Một món khác có nhiều món phô mai thuần chay như phô mai nướng thuần chay và banhd phô mát thuần chay. Không có Boudin, không ham và không có Corndog.

Thuần chay là một triết lý cho rằng con người không nên sử dụng động vật. Có những người ăn chay người chọn không ăn thịt động vật, và người ăn chay không sử dụng động vật dưới bất kỳ hình thức nào. Thuật ngữ “Vegan” được Donald Watson (sáng lập viên của The Vegan Society) tạo ra vào năm 1944, là sự kết hợp của yếu tố đầu và cuối của từ “Vengatarian” trong tiếng Anh, với mục đích nhấn mạnh vào sự quyết tâm trong phương thức tiêu thụ hợp lý và giàu tình thương (từ bi) nhất.

Vân Tuyền (Nguồn: SBS)