Thánh tích Tịnh xá Kỳ Viên - Nơi Đức Phật trải qua nhiều mùa an cư nhất

4 thánh tích nổi tiếng của Phật giáo

Cấp Cô Độc (Anathapindika) là vị đại thí chủ (dayaka) quan trọng nhất thời Đức Phật còn tại thế. Tên tộc của ông là Sudatta (Tu-đạt). Về sau, do lòng quảng đại vô song của ông, người đời tặng ông danh hiệu Anathapindika, có nghĩa là "nuôi ăn những người không được giúp đỡ", hay "trợ cấp những kẻ cô đơn hiu quạnh". Savatthi (Xá Vệ) là nơi chôn nhau cắt rốn của ông.

Chuyện kể rằng khi Trưởng giả Tu đạt tìm đất để cất tịnh xá, ông đã nhìn thấy một khu vườn có đất đai bằng phẳng cây cối tươi tốt, và khi hỏi thăm chủ nhân của khu vườn này thì ông biết đó là Lâm viên Kỳ Thọ của Thái tử Kỳ-đà, con vua Ba-tư-nặc. Trưởng giả Tu-đạt muốn mua lại vùng đất này (ước tính khoảng 100 mẫu) để xây dựng Tịnh xá cúng dường Đức Phật và Tăng đoàn. Thái tử ra điều kiện, nếu Tu-đạt có thể đem vàng ròng rải khắp mặt đất Lâm viên thì thái tử sẽ bán cho. Tu-đạt y lời, đem vàng trải khắp Lâm viên khiến cho thái tử Kỳ-đà cảm nhận được thành tâm của ông, nên thái tử đã phát tâm cúng dường toàn bộ cây trong Lâm viên để cả hai người cùng kiến tạo Tịnh xá. Vì lý do này mà Tịnh xá có tên là Kỳ Thọ Cấp Cô Độc Viên.

Những sự kiện quan trọng trong cuộc đời Đức Phật diễn ra tại Thánh tích Tịnh xá Kỳ Viên

- Đức Phật an cư ở Tịnh xá này 24 lần. Đây cũng là nơi Đức Phật đã lưu trú lâu nhất và phần lớn kinh điển đều được Đức Phật thuyết giảng ở đây, trong đó có Kinh A Di Đà, một bản Kinh rất phổ biến được truyền tụng ở nhiều quốc gia Phật giáo. Trong Kinh A Di Đà, Đức Phật đã từ bi chỉ dạy cho chúng sinh pháp môn niệm Phật giản dị mà nhiệm màu, đốn tu đốn chứng, phù hợp với căn cơ của chúng sinh thời mạt pháp.

- Góc phía Bắc của Tịnh xá có Viện vô thường, để cho những người bệnh an dưỡng. Khi nằm ở viện này, nghe đến tên, là người bệnh lĩnh ngộ được tất cả các pháp đều vô thường, nhờ vậy mà an nhiên viên tịch.

- Tại Tịnh xá này, Đức Phật đã lên cõi trời Đao Lợi thuyết pháp ba tháng. Vua Ưu-điền vì nhớ Phật đã cho khắc tượng Ngài bằng gỗ Chiên-đàn, cao 5 thước. Vua Ba-tư-nặc biết được, đã cho đúc tượng Phật bằng vàng ròng, cũng cao 5 thước. Đó là hai pho tượng Phật đầu tiên trong lịch sử hình tượng Phật giáo.

- Gần Tịnh xá ngày nay vẫn còn một mô đất cao, đó là nơi tứ chúng đệ tử đắp tam cấp để cung nghinh Đức Phật từ cung trời trở lại nhân gian.

- Trong Tịnh xá có động Hoa Lâm, Kareri-kuṭikā. Đức Thế Tôn từng cư trú trong động này.

- Một tịnh xá nhỏ, có tên là Tùng lâm tịnh xá, Śalalā-gāraka, đúng ra nên gọi là tịnh thất. Đó là tịnh thất Thế Tôn thường vào nhập định.

Công đức chiêm bái Phật tích

- Gần Tịnh xá Kỳ Viên là di tích nhà ông Cấp Cô Độc; tháp tưởng niệm đại tướng cướp Aṅgulimālya (Vô Não) được Phật hóa độ.

(Lược trích ấn phẩm: “Những di tích Phật giáo ở Ấn Độ”

NXB Văn hoá – Văn nghệ, 2019)