Thiền sư Thích Nhất Hạnh tâm tình với trẻ qua 'Trong cái không có gì không?

Trị liệu ung thư bằng chánh niệm

Cuốn sách thuộc thể loại artbook, được minh họa với tranh vẽ công phu, giàu chất sáng tạo của họa sĩ Vũ Xuân Hoàn, một trong những họa sĩ minh họa tác phẩm thiếu nhi hàng đầu hiện nay. Ấn phẩm nguyên bản bằng tiếng Anh, xuất bản lần đầu tại Hoa Kỳ. Sau đó được dịch và xuất bản rộng rãi bằng nhiều ngôn ngữ khác như Ý, Hàn Quốc, Tây Ban Nha.

Nội dung gồm có 33 đề mục với hình thức các câu hỏi được nêu ra từ những em bé độ tuổi lên 6 và Thiền sư Nhất Hạnh trả lời. "Trong cái không có gì không?" ghi lại những câu hỏi của trẻ nhỏ về mọi mặt của đời sống, với đôi mắt ngây thơ và cảm nhận trong trẻo. Đó là những thắc mắc về thế giới nghe như trừu tượng, vô hình: Tại sao thế giới này tồn tại? Thượng Đế có hình dáng ra sao? Chánh Niệm là gì? Bụt là ai? Mỗi phần trả lời cho một câu hỏi ở đây tự thân nó là một gợi mở cho trẻ con hướng tâm mình về các giá trị chân, thiện, mỹ. Thiền sư cũng bằng những cách dễ hiểu nhất hướng dẫn các bé bắt đầu để ý đến thân tâm mình ở mức độ sơ khởi nhất là nhớ đến hơi thở, và cách thực hành lòng cởi mở bao dung với vạn vật, cộng đồng và môi trường...

Nội dung cuốn sách là những khúc mắc rất đời thường, nảy sinh từ cuộc sống gia đình, các mối quan hệ hay những cảm xúc bên trong con trẻ: Tại sao có những ngày thật đẹp mà cũng có những ngày thật tệ? Con rất thương ông của con, nhưng ông đã mất rồi; làm thế nào để ông có thể còn hoài với con? Con cần làm gì để không lo lắng quá nhiều? Con nên làm gì mỗi khi buồn?

Thiền sư Thích Nhất Hạnh trả lời cho trẻ những thắc mắc về ý nghĩa cuộc sống, về cái chết, về gia đình, bạn bè và nhiều câu hỏi khác "bằng những gì hay nhất của mình". Trong mỗi lời giải đáp của Sư Ông, luôn luôn đi kèm rất nhiều gợi mở và thực hành.

Thiền sư hướng đứa trẻ biết yêu quý những khoảnh khắc hiện tại, chấp nhận cơn giận, ngay cả nỗi buồn cũng có vẻ đẹp riêng: “Một điều tuyệt vời mà con có thể làm là mỉm cười với nỗi buồn của mình. Sự thực tập này rất đơn giản mà vô cùng hiệu quả. Nụ cười của ta giống như ánh nắng. Ánh nắng có thể xuất hiện cùng lúc với cơn mưa. Vì vậy con vẫn có thể cười trong khi khóc, và khi ấy, con đang tạo ra một chiếc cầu vồng”.

Ở mỗi trường hợp, tinh tế và khéo léo, Thiền sư Nhất Hạnh - bằng trải nghiệm bản thân và kinh nghiệm thiền tập - đều đưa ra giải pháp xác đáng. Không riêng trẻ con mà quảng đại quần chúng có thể từ câu trả lời mà học tập cách ứng xử, trị liệu.

Đặc biệt, trong một số phần trả lời, Thiền sư đưa ra cách lý giải tuyệt đẹp. Như làm thế nào để nói với trẻ con về bước đi trong chánh niệm? Nhà sư dẫn ra một hình ảnh: "Hãy bước những bước chân nhẹ nhàng như đang hôn vào mặt đất".

Những liệu pháp như thế, trẻ con có thể bắt đầu và thực hành cho đến khi trở thành người lớn mà nguồn cơn thú vị vẫn chưa ngưng.

Nóng giận là bản năng, tĩnh lặng là bản lĩnh