450
Vì sao nhiều người sợ hành thiền?
Nhiều người sợ đi khóa thiền hay sợ ngồi thiền. Nguyên nhân không phải vì thiền khó, mà vì các lực đối kháng trong tâm - tức là những thói quen và phiền não - quá mạnh.
Khi ta bắt đầu quay về quan sát tâm, những tập khí ấy liền trỗi dậy, khiến ta cảm thấy mệt mỏi, chống đối và bất an.
Hãy lấy việc giữ giới làm ví dụ. Khi giữ năm giới hay tám giới, bạn thấy nhẹ nhõm hay mệt? Đa số cảm thấy mệt, vì giữ giới là quá trình kiềm chế các thói quen bất thiện. Khi muỗi đốt, điều dễ hơn là giết nó; còn giữ giới không sát sinh, bạn phải nỗ lực dừng lại, quan sát phản ứng của mình. Chính sự kiềm chế ấy khiến ta mệt - không phải vì giới làm ta khổ, mà vì cái tâm chưa quen sống thiện.
Cũng vậy, khi hành thiền, nếu các tâm bất thiện và phiền não đang mạnh, việc ngồi yên, quan sát thân tâm sẽ khiến ta cảm thấy căng thẳng. Vì muốn làm điều thiện (kusala), trước hết ta phải dừng điều bất thiện (akusala). Dừng lại luôn khó hơn là buông theo thói quen.
Tuy nhiên, bản chất của thiền không phải là sự gò ép hay chiến đấu. Thiền là con đường trở về với sự thư giãn và quân bình. Người có trí tuệ hành thiền không phải để “ép mình”, mà vì họ không muốn sống theo cách khiến tâm mệt mỏi nữa. Khi hành đúng, thiền mang lại sự nhẹ nhõm, sáng tỏ và an lạc sâu xa.
Thiền là nuôi dưỡng tâm thiện (kusala citta). Khi tâm thiện được nuôi dưỡng, hỷ lạc tự nhiên sinh khởi. Giống như một dòng nước trong, tâm an tĩnh sẽ tự tỏa sáng mà không cần cố gắng. Nếu hành thiền đúng cách, mỗi buổi ngồi là một lần làm mới năng lượng, thấy thân tâm nhẹ như mây.
Nếu bạn thấy thiền khiến mình mệt, đó là dấu hiệu bạn đang hành sai. Có thể bạn đang cố “tập trung”, cố “đuổi bỏ vọng tưởng”, hay cố “đạt trạng thái nào đó”. Tất cả những nỗ lực mang tính cưỡng cầu ấy đều khiến tâm thêm căng. Thiền đúng không phải là “làm cho tâm yên”, mà là “nhìn biết” mọi thứ đang xảy ra - thấy rõ mà không dính mắc.
Vì vậy, tôi thường dặn thiền sinh ngay từ đầu: phải hiểu thế nào là hành sai. Nếu không, ngay cả khi “đang thiền”, bạn có thể đang đi lệch khỏi con đường tỉnh thức. Thiền không phải là cuộc chiến với vọng tưởng, mà là sự học cách sống cùng tâm một cách hiền hòa, tỉnh giác.
Khi thiền đúng, bạn sẽ cảm nhận sự nhẹ nhàng, sáng suốt và tự do trong từng hơi thở. Không có thiền, cuộc sống dễ đầy căng thẳng, mệt mỏi. Có thiền, ta mới thật sự biết thế nào là bình an giữa muôn sự đổi thay.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Kiến thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Kiến thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Kiến thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Học Phật, hiểu Phật, làm theo Phật
Kiến thức
07:08 18/11/2025
Phật khuyên chúng ta cần cẩn trọng, bĩnh tĩnh, sáng suốt để giải quyết từng việc thích hợp nhất. Đó chính là thể hiện yếu lý của pháp quy y Phật là phát huy trí tuệ.
Xem thêm
