450
Vô cầu thì phẩm cách tự thanh cao
Có lần ngồi nghe một bậc thầy giảng, tôi ấn tượng với câu: “Vô cầu thì phẩm cách tự thanh cao”. Nghe qua tưởng chừng như một lời khuyên mang màu sắc tu hành, nhưng càng chiêm nghiệm trong đời sống, tôi càng thấy đó là một chân lý giản dị mà thấm thía.
Chúng ta sống trong một xã hội đầy cám dỗ và cạnh tranh. Ai cũng có nhu cầu và khát vọng: muốn có thêm tiền bạc, địa vị, tình cảm, danh vọng… Những điều đó tự thân không xấu, nhưng khi nỗi “cầu” trở nên quá lớn, nó dễ biến thành sự lệ thuộc. Người chạy theo danh vọng thường khó giữ được sự bình an; người quá ham muốn vật chất dễ bị trói buộc bởi áp lực; người khát khao tình cảm đến mức đánh mất chính mình thì cũng khó giữ được phẩm giá. Khi “cầu” quá nhiều, con người dần trở thành kẻ bị dẫn dắt bởi ngoại cảnh, mất đi sự tự do nội tâm.
Ngược lại, khi biết sống “vô cầu”, nghĩa là không đặt nặng mong cầu cho riêng mình, con người trở nên nhẹ nhõm. Vô cầu không đồng nghĩa với buông bỏ tất cả, càng không phải là thụ động, lười biếng. Vô cầu là làm hết sức, sống hết lòng, nhưng không để lòng tham chi phối, không để kỳ vọng trói buộc. Chính sự vô cầu đó tạo ra một phẩm cách khác biệt: bình thản trước thành bại, ung dung trước khen chê, tự tại giữa những đổi thay.
Một người lãnh đạo vô cầu mới thật sự đáng kính, bởi họ không lợi dụng quyền lực để vun vén cho riêng mình mà dùng quyền ấy để phụng sự cộng đồng. Một người nghệ sĩ vô cầu mới thật sự tự do sáng tạo, bởi họ không chạy theo trào lưu hay thị hiếu nhất thời mà giữ được phong cách riêng. Một người cha, người mẹ vô cầu mới thật sự yêu thương, bởi họ không áp đặt con cái phải thành hình mẫu theo ý mình, mà trân trọng sự phát triển tự nhiên của con. Ở đâu có vô cầu, ở đó có phẩm cách.
Sự thanh cao trong phẩm cách không phải điều gì cao xa mà hiện hữu trong từng lựa chọn sống. Chẳng hạn, khi có cơ hội tham nhũng mà không vướng vào, ấy là vô cầu. Khi đứng trước một món lợi béo bở nhưng không chính đáng mà dám từ chối, ấy là vô cầu. Khi được khen ngợi mà vẫn giữ được khiêm nhường, ấy là vô cầu. Cái cao quý ấy không cần ai phong tặng, mà tự thân toát ra từ chính cách sống, cách đối diện với lòng mình.
Trong một thế giới biến động, vô cầu chính là nền tảng của sự tự do nội tâm. Người vô cầu thì không dễ bị lôi kéo bởi thị phi, không vội vàng tranh giành, cũng không bị thất vọng đè nặng. Họ có thể sống giản dị nhưng tâm hồn giàu có, có thể đứng giữa danh lợi mà không mất đi sự tỉnh táo. Đó là sự thanh cao đích thực, không phải do trang sức bề ngoài hay chức tước, mà do sự tự tại trong tâm.
Tôi nghĩ, điều mà câu “Vô cầu thì phẩm cách tự thanh cao” muốn nhắc nhở chúng ta, chính là học cách làm chủ mong muốn. Con người vẫn phải làm việc, vẫn phải phấn đấu, nhưng khi phấn đấu trong tinh thần vô cầu, chúng ta sẽ không bị ràng buộc bởi tham vọng. Thành công thì vui nhưng không kiêu, thất bại thì buồn nhưng không nản. Vô cầu giúp ta giữ được thế quân bình, giữ được sự trong sáng của tâm hồn.
Giữa một xã hội nhiều bon chen, người vô cầu chính là người tự do nhất. Và có lẽ, sự tự do ấy mới là thứ tài sản vô giá mà tiền bạc hay quyền lực cũng không thể mua được.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Nhẫn nại - Nhân duyên có sắc đẹp
Phật giáo thường thức
15:52 30/11/2025
Phàm là người nữ, ai ai cũng muốn có sắc đẹp, duyên dáng, dễ thương, song không phải người nữ nào cũng có sắc đẹp, duyên dáng như mình muốn.
Hạnh phúc trong đạo là hiểu và thương người hơn
Phật giáo thường thức
12:30 30/11/2025
Có nhiều người khi mới biết đạo, mới hiểu chút chút về vô thường – khổ – không – vô ngã…là bắt đầu muốn buông hết.
Không nuôi cha mẹ có phải là tội lỗi?
Phật giáo thường thức
11:55 30/11/2025
Hỏi: Bạch Thầy, chúng ta có sai khi rời bỏ cha mẹ mình không ạ? (Ý người hỏi: “Nếu con không nuôi cha mẹ lúc tuổi già thì có bị đọa địa ngục không?”)
Không thấy thân bất tịnh nên khởi dục, vì khởi dục nên tạo nghiệp
Phật giáo thường thức
10:45 30/11/2025
Thấy bất tịnh để trừ dục; thấy vô thường để bỏ chấp; thấy mong manh để phát tâm cầu giải thoát. Khi thân không còn là chỗ tựa vững chắc, ta sẽ quay về nương nơi tâm sáng; khi không còn xem thân là ngã, ta sẽ thấy được phần chân thật chưa từng sinh diệt.
Xem thêm
