Tại Ấn Độ, dân số theo đạo Phật quá ít, việc thiếu các cộng đồng Phật giáo xung quanh các địa điểm Phật giáo trở thành trở ngại cho sự phát triển du lịch Phật giáo tại đây. Ví dụ thánh địa Bồ Đề Đạo Tràng. 

Tuy nhiên, theo ông Nanzey Dorjee, Thư ký Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng (BTMC) không đồng ý với quan điểm đó. Ông hỏi: “Làm thế nào mà các bạn cho rằng không có Phật tử ở đây?”, ông lập luận rằng: “Có rất nhiều cơ sở tự viện Phật giáo tại đây. Có rất nhiều Phật tử ở lại hoặc làm việc với những cơ sở tự viện Phật giáo này. Nếu tính tất cả các cơ sở tự viện Phật giáo này, chắc chắn có một cộng đồng Phật tử rất đông”.

Trên thực tế, Di sản Thế giới, Thánh tích Phật giáo Bồ đề Đạo tràng có một cộng đồng Phật giáo thật sôi động với rất nhiều cơ sở tự viện Phật giáo lớn và nhỏ, đầy màu sắc đại diện cho Phật giáo các quốc gia khác nhau từ khắp châu Á, xung quanh ngôi Đại già lam cổ tự Bồ đề Đạo tràng, nơi tổ chức kỷ niệm ngày Đức Phật thành đạo thường niên.

Tuy nhiên, không ai trong số này đại diện cho những gì người ta sẽ mô tả là “Phật giáo Ấn Độ”.

Trong một cuộc phỏng vấn với Lotus News Feature, Hòa thượng Venerable Pragyadeep Mahathera, Tổng Thư ký của Hội đồng All India Bhikkhu Sangha nói rằng: “Khu vực Thánh tích Bồ đề Đạo tràng, Di sản Thế giới có rất nhiều vị tăng sĩ Phật giáo, những ngôi già lam tự viện lớn trang nghiêm được duy trì tốt, nhưng phần lớn các vị tăng sĩ này không biết tiếng Hindu (ngôn ngữ địa phương) và Anh ngữ. Vì vậy, ảnh hưởng của họ đối với cộng đồng rất giới hạn.

Cộng đồng địa phương tận dụng lợi ích từ thiện cho họ, họ xem các vị tăng sĩ (trong các ngôi tự viện Phật giáo thuộc sở hữu nước ngoài) chỉ là việc phúc lợi từ thiện xã hội. Phần lớn việc hoằng dương chính pháp Phật đà rất giới hạn bởi ngôn ngữ bất đồng”.

Để tạo ra một đời sống văn hóa Phật giáo sôi động tại đây, chính quyền bang Bihar đã tổ chức một lễ hội văn hóa Phật giáo kéo dài 3 ngày vào cuối tháng 01 được gọi là “Bodh Mahotsav” theo phong cách của một Mela Ấn Độ (lễ hội cộng đồng). Nó được cộng đồng địa phương hưởng ứng và tham dự rất đông, nhưng hầu hết  các buổi biểu diễn văn hóa Phật giáo được thực hiện bởi các nghệ sĩ đến từ các quốc gia Sri Lanka, Thái Lan, Myanmar và Campuchia, cũng như từ các cộng đồng Phật giáo Ấn Độ truyền thống Hy Mã Lạp Sơn.

Người sáng lập Akag Sindhu của Tatagatha TV (TTV), người thường tổ chức lễ hội nói rằng: “Ở Thánh tích Bồ đề Đạo tràng, các bạn thấy các cơ sở tự viện Phật giáo từ khắp nơi trên thế giới. Nhưng tôi đã thấy họ làm việc với TTV rằng ngay cả một Phật tử cũng không ở đây cũng không có sự chia sẻ với nhau bởi ngôn ngữ bất đồng. Họ có loại khuôn khổ khác nhau.

Nếu ai đó đến từ một quốc gia X và muốn làm một nghi lễ Phật giáo, họ sẽ làm như vậy ở Ấn Độ. Họ sẽ không mời hoặc giúp vui cho mọi người ở Ấn Độ. Bởi họ nghĩ rằng phần lớn những người nghèo từ Ấn Độ đa số là những người ăn xin. Họ ở khắp mọi nơi yêu cầu được cho tiền. (Thật chẳng may) loại thực hành này ở đây, đã xác định khía cạnh bản địa của Phật giáo ở đây”.

Cư sĩ Kali Prasad Boudh, một Phật tử địa phương nói với Lotus News rằng, đặc điểm của họ có một cộng đồng nhỏ gồm khoảng 15 Phật tử ở Siddartha Nagar, chỉ các Bồ đề Đạo tràng khoảng 1 km, nhưng họ không nhận được nhiều sự giúp đỡ từ các ngôi chùa.

Cư sĩ Kali Prasad Boudh nói: “Các ngôi chùa ở đây không cố gắng trao quyền cho những người theo đạo Phật địa phương (những người rất nghèo đến từ tiện dân Dlit trước đây – đẳng cấp cấp của Ấn Độ giáo. Họ hợp tác chặt chẽ với Bodhgaya Temple Management Committee (BTMC), người lần lượt hợp tác chặt chẽ với chính quyền tiểu bang Bihar.

Ngôi Đại già lam cổ tự Bồ đề Đạo tràng (Mahabodhi Temple, chùa Đại Giác Ngộ, chùa Đại Bồ Đề), nơi Đức Phật Thích Ca Mâu Ni thành đạo Vô thượng Chính đẳng Chính giác, được UNESCO công nhận là Di sản Thế giới vào năm 2002, thu hút hơn 4 triệu khách du lịch (cả trong nước và quốc tế) hàng năm. Ít nhất một nửa trong số họ sẽ là những người hành hương Phật giáo đến với một tư duy từ thiện. Điều này đã dẫn đến việc người dân địa phương khai thác chúng và bất kỳ du khách nào đến đây trong mùa hành hương của Phật giáo sẽ tìm thấy hàng trăm “Tu sĩ” Phật giáo và các tổ chức phi chính phủ NGO hầu như xin tiền trong và ngoài khuôn viên chùa.

Một Phật tử địa phương nói rằng, hầu hết các nhà sư mà các bạn tìm thấy với những chiếc bát ăn xin và tụng kinh Phật giáo là những giả sư. Họ sẽ đặt áo choàng màu vàng cho Bồ đề Đạo tràng, sau đó đổi sang áo choàng trắng và đến các địa điểm hành hương Phật giáo Đại thừa hoặc các lễ hội ở các khu vực khác của Ấn Độ để cầu xin. Họ là những người ăn xin chuyên nghiệp. Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng phải làm gì đó để ngăn chặn những người này, vì đã đưa ra một hình ảnh xấu đến nơi linh thiêng này”.

Vào tháng 11 năm 2018, việc này đã thông báo trên các phương tiện truyền thông địa phương rằng, một một số tuổi trẻ giả sư đã bị bắt giữ bên trong ngôi già lam cổ tự Bồ đề Đạo tràng bởi một nhà sư thường giao cho Cảnh sát xử lý. Khi ở bên trong ngôi cổ tự, họ được cho là đã lừa đảo những người hành hương Phật giáo từ nước ngoài để tìm kiếm sự quyên góp, và cũng đánh cắp ví và các vật có giá trị khác của du khách thập phương hành hương.

Ông Nanzey Dorjee, Thư ký Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng (BTMC) nói rằng, rất khó để phân biệt giữa một giả sư và một vị sư thật. “Ngôi Đại già lam cổ tự Bồ đề Đạo tràng là một nơi công cộng không phải là một nơi riêng tư. Bất kỳ ai cũng có thể đến đây. Là những người theo đạo Phật, chúng ta không thể nói chỉ có Phật  tử mới có thể đến đây.

Ông lập luận rằng, thực tế Bồ đề Đạo tràng đang thu hút một số lượng lớn người nghèo như vậy để kiếm sinh nhai từ việc ăn xin, cho thấy nơi Thánh tích Bồ đề Đạo tràng đang “ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực này với văn hóa Phật giáo”. Một giải pháp cho mấu chốt của vấn đề nằm ở việc cung cấp giáo dục cho người nghèo, để họ không tiếp tục sống trong hoàn cảnh nghèo đói, màn trời chiếu đất nữa.

Khi được hỏi Ông Nanzey Dorjee, Thư ký Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng (BTMC) liệu có khởi xướng một nền tảng để chuyển các khoản quyên góp lớn mà họ nhận được từ những người hành hương vào các hoạt động này hay không, ông hoan nghênh đề nghị này, nhưng nói rằng ngôi đại già lam cổ tự này cũng cần khoản tiền lớn để duy trì nơi Thánh tích linh thiêng này. Bởi nơi thiêng liêng mầu nhiệm này rất nhiều người được hưởng lợi; đó là phần từ thiện của nó.

Hòa thượng Bhante Seewalee - Tổng thư ký Hiệp Hội Đại Thọ Bồ Đề Ấn Độ tin rằng nếu có một cộng đồng Phật giáo Ấn Độ thịnh vượng sẽ được phát triển ở Bồ đề Đạo tràng, Chính phủ Ấn Độ  cần thiết lập một kế hoạch cải thiện nền kinh tế cho người nghèo.

Ngài nói: “Chính phủ Ấn Độ (sau đó) yêu cầu du khách thập phương hành hương quyên góp cho các dự án này. Hiện tại không có kế hoạch nào như vậy. Du khách thập phương hành hương đến đây, thường sử dụng tiền tiết kiệm của họ. Không phải là nghĩa vụ của họ để xóa đói giảm nghèo cho dân địa phương này”.

Trên thực tế Mahabodhi Sciety điều hành một trường học ở đây giáo dục cộng đồng địa phương. Thượng tọa Pragyadeep Mahathera chỉ trích trường này vì hầu hết là sinh viên của trường là người Ấn Độ giáo và Hồi giáo từ cộng đồng địa phương. Ngài nói: “Mahabodhi không dạy giáo lý Phật trong trường. Họ cần dạy Phật pháp ở mức độ thấp cho người dân địa phương để phát triển một cộng đồng Phật giáo ở đây”.

Hòa thượng Bhante Seewalee đồng ý rằng trường Mahabodhi không phải là trường Phật giáo, Ngài nói với Lotus News rằng: “Xã hội Mahabodhi không ở đây để chuyển đổi người Ấn Độ giáo và Hồi giáo (sang Phật giáo). Chúng tôi không phải là người truyền giáo. Chúng tôi đang giúp giáo dục cộng đồng (trong Phật giáo) thực hành từ bi tâm và nâng cao dân trí không phải chỉ đối với Phật tử”.

Tổ chức phi chính phủ địa phương điều hành trường Sujata gần đền Sujata tại đây – nơi một thiếu nữ dâng bát sữa cúng dường Thái tử Sĩ Đạt Ta để bỏ lối tu khổ hạnh cực đoan và tìm “Con đường Trung đạo” – là một ví dụ về cách du lịch Phật giáo giúp đỡ cộng đồng địa phương.

Ngôi trường, nơi đào tạo 220 học sinh nghèo từ các ngôi làng trong khu vực, 150 em nội trú, nuôi ăn học cho các em nhờ vào sự quyên góp của du khách Phật giáo đến ngôi đền gần đó. Họ có những người chuyên vận động hành lang đối với du khách thập phương hành hương để quyên góp. Cho đến nay, các en học sinh ăn học được 8 năm nhờ vào sự quyên góp từ thiện, với một số học sinh nội trú đã đi xa đến 50 km.

Giúp đỡ người nghèo ở bất kỳ nền tảng nào mà không có động cơ tiềm ẩn để thịnh vượng có thể là một truyền thống Phật giáo tốt. Nhưng, Phật tử địa phương Kali Boudh nói rằng sự kiểm soát của Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng (BTMC) đối với tất cả các ngôi già lam tự viện Phật giáo ở khu vực Thánh tích Bồ đề Đạo tràng cần phải được dỡ bỏ nếu một cộng đồng Phật giáo địa phương phát triển thịnh vượng.

Hòa thượng Bhante Seewalee giải thích: “Ban Quản lý Di tích Bồ đề Đạo tràng (BTMC) không cho phép những ngôi già lam tự viện Phật giáo bên ngoài và quảng bá Phật giáo. Đó là lý do tại sao một cộng đồng Phật giáo không phát triển tại đây.