450
An nhiên thoát buồn vui
Đời sống của chúng ta đầy biến động và đổi thay, thấy rõ bản chất vô thường, vô ngã của vạn pháp rồi thì được cũng không quá vui, mất cũng không quá buồn. Thấy rõ được mất, vui buồn chỉ là hai mặt của một vấn đề để có được an vui, giải thoát.
Cho hơn nhận là biểu hiện của yêu thương
Đức Phật dạy an nhiên được thiết lập thông qua thực hành Giới Định Tuệ.
Một thời Thế Tôn ở Sàketa, rừng Anjana, tại vườn Nai. Rồi thiên tử Kakudha, sau khi đêm đã gần mãn, với nhan sắc thù thắng chói sáng toàn khu rừng Anjana, đi đến đảnh lễ, bạch Thế Tôn:
Thưa Sa môn, Ngài có hoan hỉ không?
Ta được cái gì, này Hiền giả, mà Ta hoan hỉ?
Nếu vậy, thưa Sa môn, có phải Ngài sầu muộn?
Ta mòn mỏi cái gì, này Hiền giả, mà Ta sầu muộn?
Vậy thời thưa Sa-môn, Ngài không hoan hỉ và không sầu muộn?
Thật như vậy, này Hiền giả.
Làm sao, này Tỷ-kheo/Ngài không có sầu muộn/Tuy vậy, Ngài cũng không/Có được sự hoan hỉ /Làm sao nay Ngài lại/Ngồi cô độc một mình/Không có được hoan hỉ /Cũng không bị dao động?
Thật sự, này Dạ xoa/Ta không có sầu muộn/Tuy vậy ở nơi Ta/Hoan hỉ không khởi lên/Dầu nay Ta có ngồi/Riêng một mình cô độc/Ta không có hoan hỉ /Cũng không bị dao động.
Làm sao, này Tỷ kheo/Ngài không có sầu muộn/Làm sao ở nơi Ngài/Hoan hỉ không khởi lên/Làm sao nay Ngài lại/Ngồi cô độc một mình/Không có được hoan hỉ /Cũng không bị dao động?
Hoan hỉ chỉ có đến/Với người tâm sầu muộn/Sầu muộn chỉ có đến/Với người tâm hoan hỉ /Do vậy, vị Tỷ kheo/Không hoan hỉ, sầu muộn/Vậy nên, này Hiền giả/Ông phải biết như vậy.
Ðã lâu, con mới thấy/Bà la môn tịch tịnh/Vị Tỷ kheo không sầu/Cũng không có hoan hỉ /Ðã an toàn vượt khỏi/Chỗ người đời đắm say.
(ĐTKVN, Tương Ưng Bộ I, chương 2, phẩm Cấp Cô Độc, phần Kakudha, VNCPHVN ấn hành, tr.124)
Thế Tôn gọi là “Không não cũng không hỷ”, là an nhiên.
Lời bàn:
Hầu hết chúng ta đều sống với những hoài niệm trong quá khứ và các dự hướng ở tương lai mà hiếm khi an trú vào hiện tại. Vì không thiết lập được chánh niệm để an trú nên tâm của chúng ta thường lang thang, chạy theo cảnh bên ngoài hoặc chơi trò trốn tìm với chính mình, buồn vui theo vọng tưởng.
Tâm của chúng ta luôn giao động, lẫn lộn buồn vui. Đôi khi tâm ta rơi vào trạng thái không vui cũng không buồn nhưng vì thiếu chánh niệm nên ta cảm thấy trống trải, cô đơn. Thậm chí một vài người sợ hãi khi phải đối diện với chính mình liền tìm cách chạy trốn như điện thoại tâm sự với người thân, nghe nhạc, xem phim hoặc đi ngủ.
Nên những ai chưa từng trải nghiệm thiền định, thiết lập một đời sống hướng nội, chánh niệm tỉnh giác thì khó mà hiểu được sức sống nội tại và sự an tĩnh, thảnh thơi của hành giả. Thật không dễ hình dung về cách sống bình dị, đơn độc, thanh bần, trầm lắng, xem ra chẳng có gì vui cả, mà người ta cứ sống vậy suốt đời.
Theo tuệ giác Thế Tôn, người ta buồn vì có vui (hết vui thì thấy buồn) và người ta vui vì có buồn (hết buồn thì thấy vui). Chỉ có những người thiết lập được sự bình an, tâm tư lắng đọng, không bị cảnh bên ngoài chi phối, tâm an trú xả vượt lên sự buồn vui thường tình mới thực sự vững chải và tịnh lạc.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Kiếp trước gieo nhân gì mà kiếp này khổ?
Kiến thức
08:00 25/11/2025
Trong kinh Phật thường nói: “Nhân quả báo ứng như bóng theo hình, cho dù trải qua trăm kiếp ngàn đời, những điều đã tạo ra không hề mất”…Điều này khuyên răn chúng ta phải hết sức cẩn thận “các điều ác chớ làm, siêng làm các điều lành”.
Muốn tâm thanh tịnh thì hãy niệm Phật
Kiến thức
11:15 20/11/2025
Người đời phần nhiều không tin pháp môn niệm Phật, nói một câu niệm Phật thì tác dụng chỗ nào? Không biết một câu A Di Ðà Phật có thần lực không thể nghĩ bàn, trị được hết thảy tâm bệnh phiền não.
12 lời nguyện của Phật Dược Sư
Kiến thức
12:29 19/11/2025
Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.
Hạnh nguyện và năng lực gia trì của đức Phật Dược Sư
Kiến thức
10:50 19/11/2025
Hôm nay, nhân ngày kỷ niệm vía đức Phật Dược Sư Lưu Ly Quang Như Lai, chúng tôi xin nói về mười hai hạnh nguyện của Ngài. Đức Phật Dược Sư còn có tên là Đại Y Vương Phật, Ngài là vị giáo chủ cõi Tịnh Lưu Ly ở phương Đông.
Xem thêm
