450
Ăn uống tiết độ
Trong kinh Tương Ưng Bộ, bài kinh Đại Thực có kể một câu chuyện xảy ra khi đức Phật ngụ tại tinh xá Kỳ Viên (Jetavana), thành Xá Vệ (Savathi) liên quan đến vua Pasenadi (Ba Tư Nặc), vương quốc Kosala như sau:
Lúc bấy giờ vua Pasenadi có thói quen ăn uống vô độ với các bữa ăn thịnh soạn. Một ngày nọ, sau khi ăn xong, no đủ, thỏa thích, vua đi đến gặp Thế Tôn. Sau khi đến, nhà vua đảnh lễ Thế Tôn và ngồi xuống một bên. Đức Thế Tôn biết vua Pasenadi đã ăn xong, no đủ, thỏa thích, Ngài hỏi vua:
- Đại vương đến đây mà chưa ngủ nghỉ ư?
- Bạch Thế Tôn không phải như vậy, nhưng con luôn cảm thấy khó chịu, khổ sở sau khi ăn xong.
- Này đại vương! Ăn uống quá độ thường mang lại sự khổ nhọc
Đức Thế Tôn nói kệ:
Người ưa ngủ, ăn lớn,
Nằm lăn lóc qua lại,
Chẳng khác heo no bụng,
Kẻ ngu nhập thai mãi.
Phật dạy tham ăn uống làm con người khổ
Mọi người hãy chọn cho mình một phương pháp ăn uống phù hợp, ăn uống có chừng mực, có chánh niệm để đảm bảo sức khỏe và tránh được những căn bệnh này.
Đức Phật dạy tiếp: Đại vương cần phải giữ tiết độ khi ăn uống. Đó là điều tốt. Ngài nói tiếp câu kệ:
Con người thường chánh niệm,
Ðược ăn, biết phải chăng,
Chừng mực, cảm thọ mạnh,
Già chậm, tuổi thọ dài.
Vua Pasenadi nước Kosala gọi vương tử Sudassana (Tu Đa Na) cháu của nhà vua và cũng là người hầu cận, bảo:
- Này ông, hãy ghi nhớ bài kệ của đức Thế Tôn. Từ nay, mỗi khi dọn ăn cho ta, hãy đọc lên bài kệ ấy.
- Thưa vâng đại vương.
Vương tử Sudassana vâng đáp vua Pasenadi, học thuộc lòng bài kệ này từ đức Phật, và mỗi khi dọn cơm cho nhà vua, đọc lên bài kệ này:
Con người thường chánh niệm
Được ăn biết phải chăng
Chừng mực, cảm thọ mạnh
Già chậm tuổi thọ dài.
Nhờ được nhắc nhở, vua Pasenadi tuần tự hạn chế sự ăn uống, cho đến khi chỉ ăn nhiều nhất là một Malika (một chén cơm). Sau một thời gian, thân thể nhà vua được khỏe mạnh, nhà vua tự tay bóp chân tay và nói nên lời cảm hứng sau đây: “Ôi đức Thế Tôn, thật sự thương tưởng nghĩ đến lợi ích cho ta, cả hai đời hiện tại và vị lai!”.
Nạn dịch và tập khí ăn uống: Cơ hội quán chiếu lại chính mình
Ăn uống quá độ là nguồn gốc của béo phì, tăng tốc lão hóa và tác động đến sức khỏe.
Theo chú giải kinh Pháp Cú (Kệ 204) có kể tiếp rằng, sau đó vua Pasenadi đến bạch đức Phật và được Ngài dạy: Sức khỏe là hạnh phúc lớn nhất mà mọi người mong muốn. Bằng lòng với những gì hiện có là giàu có nhất. Trung tín là điều tốt nhất khi giao hảo. Nhưng không có hạnh phúc nào có thể so sánh với Niết-bàn. Đó là duyên sự của câu kệ 204 trong kinh Pháp Cú theo bản dịch của Hòa thượng Thích Minh Châu:
Không bệnh, lợi tối thượng,
Biết đủ, tiền tối thượng.
Thành tín đối với nhau,
Là bà con tối thượng.
Niết-bàn, lạc tối thượng.
Tỳ-khưu Giới Đức dịch:
Không bệnh, lợi ích xiết bao!
Sống đời biết đủ, khác nào được đâu.
Tín thành: quyến thuộc hàng đầu
Niềm vui tịch tịnh, nhiệm mầu Chí Tôn!
Cư sĩ Tâm Minh Ngô Tằng Giao dịch:
Ai không bệnh lợi nhất đời,
Ai mà biết đủ là người giàu sang
Ai thành tín là bạn vàng
Và nơi Cực Lạc: Niết Bàn là đây.
Đây là lời kinh quý báu mà đức Phật dạy cho tất cả chúng ta. Nhất là trong thời đại ngày nay, khi bệnh béo phì trở thành một vấn đề hết sức nghiêm trọng cho sức khỏe. Ăn uống quá độ là nguồn gốc của béo phì, tăng tốc lão hóa và tác động đến sức khỏe. Vậy mọi người hãy chọn cho mình một phương pháp ăn uống phù hợp, ăn uống có chừng mực, có chánh niệm để đảm bảo sức khỏe và tránh được những căn bệnh này.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Tuỳ bút: Bão ở quê xa
Góc nhìn Phật tử
10:00 19/11/2025
Nghe tin đài phát thanh báo quê mình có bão, cơn bão gần bờ. Bất chợt trong lòng cứ chộn rộn mãi. Cuộc điện thoại về nhà vừa dứt nhưng không khỏi lo âu, tôi lặng nhìn kim đồng hồ đang dịch chuyển dần về đêm. Bây giờ là cuối tháng Tám âm lịch, miền Trung quê tôi lại tiếp tục gánh chịu sự hoành hành của những cơn bão.
Nghĩ về những người Thầy
Góc nhìn Phật tử
07:27 19/11/2025
Xin thành kính dâng tặng những người Thầy đã cho con từng con chữ. Xin trọn đời tri ân những người Thầy đã khai tâm mở trí cho con trên đường tìm về Đạo Pháp! “Người Thầy là ngọn nến, đốt cháy mình để thắp sáng nhân gian” (Ngạn ngữ Ixraen).
Phụ nữ làm gì để mang lại phúc báo cho gia đình?
Góc nhìn Phật tử
10:08 21/10/2025
Ngoài các thiện hạnh bố thí, phóng sinh, người phụ nữ có thể bắt đầu tích lũy công đức cho mình và gia đình từ việc tụng kinh, niệm Phật. Tụng đọc kinh Phật chính là khởi đầu đúng đắn trong cuộc đời, giúp người phụ nữ học cách làm người mẹ tốt, con dâu tốt, người vợ tốt.
Tâm sen giữa đời
Góc nhìn Phật tử
15:10 01/10/2025
Đời người như một giấc chiêm bao, sinh-lão-bệnh-tử là điều hiển nhiên không ai tránh khỏi, cuối con đường bóng xế ngả chiều ta rời bỏ nơi đây với bàn tay không. Thế sự đời lại lắm uẩn khúc khó lường trước, thọ báo luân hồi liên miên bất tận như cái ách đã quàng sẵn trên thân.
Xem thêm
