Chính vì có phân biệt nên mới có đối đãi
Đã có cái phân biệt, thì dĩ nhiên phải có cái bị phân biệt. Như khi ta gọi “đây là hoa”, ngay lập tức sinh ra một “cái tôi đang nhìn hoa”. Hai mặt ấy, người thấy và vật được thấy cùng xuất hiện trong một khoảnh khắc của nhận thức.
Không có hoa, thì chẳng có người nhìn; không có người nhìn, thì hoa cũng chỉ là một khái niệm trôi nổi trong hư không.
Nhưng từ chỗ phân ra mà có thấy, có nghe, có hiểu, có biết và tâm bắt đầu trôi vào dòng đối đãi. Thấy và bị thấy, nghe và bị nghe, hiểu và bị hiểu. Sáu căn và sáu trần - mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý đối đãi với sắc, thanh, hương, vị, xúc, pháp mà thành ra muôn hình vạn tướng của thế giới này. Cái tâm năng phân biệt tưởng như đang làm chủ, thật ra chỉ là kẻ bị dẫn dắt bởi chính đối tượng nó bám víu.

Khi nghe tiếng chuông, ta nghĩ “đây là tiếng chuông”. Ngay đó, năng nghe và sở nghe đã sinh. Nhưng tiếng chuông chưa từng có “ta”, và “ta” cũng chưa từng tách khỏi tiếng chuông. Cả hai chỉ là một làn sóng duyên khởi, nổi lên rồi tan đi trong cùng một mặt hồ tánh biết. Cái gọi là “ta nghe” chỉ là một ảo tưởng sinh ra giữa hai đầu của sự phân biệt.
Cũng như khi nhìn mây trôi qua đỉnh núi nếu trong ta còn có cái “ta” và “mây”, thì mây vẫn ở ngoài tâm. Nhưng nếu cái thấy trở nên rỗng rang, không còn người thấy, không còn vật được thấy, chỉ còn sự hiện tiền tinh khôi thì lúc ấy, mây, núi, ta, và cả bầu trời đều là một dòng sống duy nhất của tánh biết.
Chính vì có phân biệt nên mới có đối đãi; và vì có đối đãi nên mới sinh ra khổ vui, thương ghét, phải trái, hơn thua. Còn khi cái năng phân biệt trở về lại với chính nguồn tịch lặng của nó nơi nghe không ngoài tiếng, thấy không ngoài sắc thì mọi pháp đều dung thông, mọi cảnh đều như thị.
Trong giây phút ấy, ta không còn là người đang thấy mà chính là cái thấy. Không còn là kẻ đang nghe, mà chính là tiếng vọng của vô sanh. Và thế giới bỗng trở nên trong suốt, như một giọt sương rơi xuống ánh bình minh không phân biệt, không bị phân biệt, chỉ đơn giản là đang là.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Từ "chẩn đoán bằng định mệnh" đến "bước nhảy xuyên hầm lượng tử"
Phật pháp và cuộc sốngÁnh sáng Phật giáo, giải Nobel Vật lý 2025 và hành trình chuyển hóa của hiện tượng Khắc Hưng.
Mẹ tôi cũng bán bắp
Phật pháp và cuộc sốngTrên đường từ Trường Đại học Quy Nhơn về phòng trọ, chỗ gần ngã tư có một người phụ nữ lớn tuổi bán bắp luộc hay ngồi ở đấy. Tôi đi bộ đến trường, chiều nào tan học về cũng gặp cô và nghe cô mời chào.
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sốngTình yêu lớn nhất mà ta khao khát là cảm giác được hiểu, được an trú, được bình yên không đến từ ai cả. Nó đến từ khoảnh khắc ta quay về bên trong và thấy mình đủ.
Thân này thật sự là khách trọ
Phật pháp và cuộc sốngCó thân là có khổ, điều ấy ai cũng từng nghe nhưng không phải ai cũng thấy. Ta chỉ thật sự thấy khi thân bắt đầu đau, khi hơi thở trở nên nhọc, khi một căn bệnh bất ngờ kéo đến và lấy đi những gì ta tưởng thuộc về mình.
Xem thêm














