Chuyện cửa Thiền: Tuệ nhãn

Gặp gỡ trong đời một chữ 'duyên'

Hai vị cư sĩ tu thiền đã hẹn gặp gỡ nhau từ sớm tại một quán cà phê - trà ấm cúng với nhạc Trịnh liu riu nhẹ nhàng đẩy đưa những ca từ thật đậm đà thiền vị...

Sau hồi thăm hỏi xả giao, vị trung niên từ tốn hớp một hớp trà sen thơm nóng, nói:

"Sau giờ nhập thiền tối qua, đệ mới rõ biết tu thiền tinh chuyên miên mật thi cũng đến ngày mình chứng đắc được... Tuệ Nhãn!"

Vị cao niên nhướng mắt, khẩy cười:

"Vậy sao? Có được Tuệ Nhãn rồi à?"

"Dạ. Có rồi!"

"Chắc chứ?"

"Dám chắc luôn, huynh à."

"Ồ, theo tu thiền ba năm rồi mà bây giờ mới đắc được, tính ra cũng hơi bị lâu, nhưng chậm còn hơn là không đắc gì, xin chúc mừng tiểu đệ!"

Vị trung niên chưng hửng, mất hứng, cau có hỏi:

"Nói vậy có nghĩa là đại huynh đã chứng đắc được Tuệ Nhãn từ lâu rồi à?"

"Lâu rồi. Cũng phải năm năm trước rồi." Vị cao niên thản nhiên khẳng định với vẻ tự hào.

"Chà chà... Vậy cho đệ hỏi, sao huynh rõ biết được là mình có được Tuệ Nhãn?"

"Thì nếu đệ rõ biết sao, thì huynh rõ biết vậy."

"Sao huynh biết được là đệ rõ biết như thế nào để lấy đó mà so sánh cũng như huynh?"

Vị cao niên lại khẩy cười, hớp trà, đặt tách xuống bàn kêu cai cộp, buông từng tiếng chắc nụi:

"Thì đã có Tuệ Nhãn rồi thì rõ biết tuốt luốt chứ sao!"

"Vậy huynh có thể dùng Tuệ Nhãn mà đọc được ý của đệ không?"

"Được. Đệ có dùng Tuệ Nhãn đọc ra ý huynh không?"

"Được. Huynh đệ mình thử đối diện mà đọc ý của nhau xem!"

"Thử liền chứ ngại ngần chi. Nào, xin mời tiểu đệ!"

Hai vị cùng rút chân lên ngồi kiết già trên ghế mây, rồi mắt chọi mắt, nhãn chiếu nhãn, đăm đăm không chớp không động theo những làn hơi thở đều đặn vào vào, khẽ khàng ra ra...

Thời gian trôi qua thật lâu, hơn nửa giờ đồng hồ, nếu không có đứa nhân viên phục vụ bàn vô ý vô tứ lại thay bình trà làm động ồn khiến cho cả hai vị giật mình, thì chưa biết "cuộc đấu Tuệ Nhãn" sẽ còn kéo dài đến bao giờ nữa.

Vị cao niên mỉm cười thật thanh thoát, hỏi:

"Sao? Đệ đọc được gì tâm ý của huynh không?"

"Đọc được rõ luôn. Còn huynh? Tuệ Nhãn của huynh đọc được gì nơi đệ?"

"Dĩ nhiên là đọc và chộp bắt được ý của đệ ẩn trốn thấu tận những ngóc ngách!"

"Vậy.... huynh đọc được đệ đang nghĩ gì?"

Câu chuyện của dòng sông

"Đệ đang nghĩ cái đó đó!"

"Cái đó là cái gì?"

"Là cái đệ đang nghĩ mà huynh đọc thấy được!"

"Huynh không thể nói rõ ra là cái gì sao?"

"Cái đó là cái đang vẫn còn nằm trong ý nghĩ của đệ đó."

"Ồ, nếu huynh nói vậy thì đệ cũng xin nói huỵch toẹt ra là đệ cũng thấy cái đó đang nằm trong ý nghĩ của huynh đó kìa!"

"Đệ đọc thấy được cái đó nơi huynh, vậy cái đó là cái gì?"

"Là cái đó đó, nó đang nằm trong đầu huynh. Nếu huynh nói ra cái thấy được của huynh, thì đệ mới nói ra cái đọc được của đệ. Không chừng hai cái đó đó lại giống nhau, y như nhau..."

"Ô, chắc không giống nhau đâu. Cái đó đó nơi huynh không thể như cái đó đó nơi đệ được."

"Huynh không nói ra thì sao rõ biết được hai cái đó đó không giống nhau, trùng nhau?"

"Đệ không nói ra thì sao dám nói là hai cái đó giống nhu, y như nhau?"

Hai bên cứ ngồi tung qua tác lại lòng vòng luẩn quẩn không ai chịu nhường ai. Bất chợt, cái thằng nhân viên chạy bàn thày lay khi nãy thay bình trà làm ồn lại bước đến, lễ phép hỏi:

"Hai bác có gọi thêm gì uống không ạ?Hay cháu thay thêm một bình trà nóng nữa nhé?"

Vị trung niên trợn mắt, gằn giọng:

"Thôi khỏi. Biến đi!"

Vị cao niên thì lườm nguýt đôi mắt sắc lẻm, nạt:

"Cái thằng... phá đám không à. Lui ra, chỗ người lớn đang nói chuyện!"

Thằng nhân viên chạy bàn thày lay giật mình, tái mét mặt mày, vội lui nhanh vào phía quầy pha chế đứng núp, mắt trố lên ngó ra ngắm hai vị hung thần mà lòng còn... khiếp đảm.

Vị trung niên vùng vằng, móc ví rút tờ bạc đặt lên bàn, lấy bình trà chặn lên trên, rồi nói:

"Mất hứng rồi. Huynh đệ mình có ngồi đây đến chiều tối cũng không rõ biết được Tuệ Nhãn của nhau đâu huynh. Đệ đề nghị mình lên chùa gặp Thầy đi!"

"À, ý đó hay đó. Tiếc là ý đó không phải là cái đó đó mà huynh đã đọc thấy khi nãy... Đi liền nè, nhờ sư phụ phân định, chỉ giáo!"

Câu chuyện Thiền sư và tên trộm

Lên đến thiền tự, hai vị cư sĩ trình bày đầu đuôi sự việc, thỉnh ý vị thiền sư giáo thọ. Sư lắng nghe không bỏ sót từng lời từng từ, gục gặc, mỉm cười, rồi phán:

"Cả hai đều chứng đắc được Tuệ Nhãn!"

Hai vị cư sĩ cùng mừng rơn, mặt mày sáng rỡ, đồng thanh reo lên:

"Thật vậy sao, Thầy?"

"Chứ ta nói chơi làm gì?! Cả hai đều đã có, vì nhờ có mà đọc được cái đó đó của nhau!"

Vị cao niên chắp tay xá ba lần, thưa:

"Thầy uyên thâm chắc đã rõ biết cái đó đó ở nơi chúng con, phải không ạ?"

"Đương nhiên." Sư cười nửa miệng, gật đầu.

Vị trung niên xá ba lần, hỏi:

"Cho con mạo muội hỏi, vậy cái đó đó ở hai đứa con là cái gì ạ?"

Sư đưa tay mân mê râu cằm, nói gọn lỏn:

"U!"

"U là sao, bạch Thầy?" Cả hai vị cư sĩ cùng kinh ngạc.

"Cả hai đều có Tuệ Nhãn, nhưng trong Nhãn đó đều có cục U, may mà cục U đó tan biến mất tiêu rồi!"

Cả hai vị cư sĩ trố mắt, rúng động tâm can vì vui mừng, đồng thanh tương ứng:

"Trời Phật ơi... Thật vậy sao, Thầy?"

Sư đứng dây, phủi mông bước đi được ba bước thì dừng chân, ngoái lại nhìn hai thiền sinh của mình, buông rõ từng tiếng hỏi:

"TUỆ mà mất U, còn lại gì?"

Hai vị cư sĩ nhìn nhau, há hốc, cùng trả lời như giải mã cho nhau:

"Tuệ mất U, còn… Tệ Nhãn!"

Rồi cùng nhìn lại thì thấy sư phụ không còn đứng đó nữa. Biến rồi.