450
Khi chưa tu, ta dễ đồng hóa cái mình muốn thấy với cái đang là
Một hành giả chân thật không tìm cách chứng minh đúng – sai, mà chỉ lặng lẽ quan sát mọi hiện tượng như chúng đang là. Khi ấy, “đúng” và “sai” không còn là vấn đề nữa, chỉ còn tánh biết đang soi sáng không thiên lệch, không dính mắc.
Trong mỗi người đều có hai dòng chảy song hành: một của vô minh, một của trí tuệ. Khi tâm chưa được rèn luyện, chưa soi sáng bởi ánh sáng của trọn vẹn nhận biết, thì mọi điều ta thấy, nghe, nghĩ, nói đều bị phủ mờ bởi lớp sương mỏng của bản ngã. Ta tưởng mình đang thấy rõ, nhưng thật ra chỉ đang nhìn thế gian qua tấm kính nhuốm màu tham – sân – si – mạn - nghi…
Khi chưa tu, ta dễ đồng hóa cái mình muốn thấy với cái đang là. Một lời nói của ai đó, nếu hợp ý, ta gọi là “chân lý”; nếu trái tai, ta cho là “sai lầm”. Một hành động, nếu lợi cho mình, ta bảo là “đúng đắn”; nếu gây tổn thất, ta kết luận là “xấu ác”. Vậy nên, ranh giới giữa đúng và sai trong đời sống phàm tình thật mong manh chỉ cần một niệm vô minh khởi lên, toàn bộ sự thật liền bị bóp méo.
Gốc rễ của sự tu hành là biết cân bằng giữa Phước và Trí
Tu tập chính là hành trình học cách thấy lại cho đúng. Nhưng “đúng” ở đây không phải đúng theo cái tôi muốn, mà là đúng theo thực tại đang là. Khi tâm được soi sáng, ta bắt đầu thấy rằng nhiều điều từng cho là “thiện” hóa ra khởi từ tâm chấp, nhiều điều từng cho là “ác” lại là cơ hội giúp ta tỉnh thức. Cái gọi là “đúng” – “sai” chỉ còn là hai mặt của cùng một dòng nhân quả đang vận hành trong pháp giới.
Nếu không tu, ta nhìn người khác bằng phán xét; nếu tu sâu, ta nhìn họ bằng từ bi. Không tu, ta nghĩ ai chống lại ta là kẻ thù; tu rồi, ta thấy họ chỉ là tấm gương phản chiếu chính tâm mình. Không tu, ta thấy thất bại là điều xấu; tu rồi, ta nhận ra thất bại là bài học mà vũ trụ gửi đến để gọt giũa bản ngã.
Khi tâm không được rèn, cái sai trở nên hấp dẫn, vì nó chiều theo dục vọng. Còn cái đúng lại trở nên khó chịu, vì nó đòi ta phải buông. Cái sai thì dễ thương vì nó ngọt ngào nhất thời, cái đúng thì đắng chát vì nó bắt ta đối diện chính mình. Và thế là, kẻ chưa tu cứ mải miết chạy theo thứ làm mình vui, mà xa rời điều khiến mình tỉnh.
Một hành giả chân thật không tìm cách chứng minh đúng – sai, mà chỉ lặng lẽ quan sát mọi hiện tượng như chúng đang là. Khi ấy, “đúng” và “sai” không còn là vấn đề nữa, chỉ còn tánh biết đang soi sáng không thiên lệch, không dính mắc.
Càng tu sâu, ta càng thấy mọi thứ từng cố phân biệt chỉ là những làn sóng nổi trên mặt nước. Khi nước tĩnh lặng, đúng sai tự tan chỉ còn lại một sự trong suốt, tịch nhiên. Trong sự trong suốt ấy, không còn ai đúng, chẳng còn ai sai chỉ có sự vận hành của nhân duyên, như trăng soi qua mặt hồ mà không hề bị ướt.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Ta cứ tưởng thứ mình tìm nằm ở bên ngoài
Phật pháp và cuộc sống
10:00 20/11/2025
Khi trái tim chưa đủ đầy, nó sẽ yêu bằng mong muốn được lấp đầy. Khi trái tim chưa đủ tỉnh sáng, nó sẽ yêu bằng nỗi sợ và hờn ghen. Và ta không biết rằng đó chính là nguyên nhân khiến mọi thứ trở nên nặng nề: ta đang đặt vào người khác một nhiệm vụ không ai có thể làm thay ta đó là nhiệm vụ làm cho chính ta hạnh phúc.
Tuỳ bút: Thiền định
Phật pháp và cuộc sống
09:35 20/11/2025
Trong một lần trò chuyện về những chương trình trên màn ảnh truyền hình, một anh bạn thân bày tỏ với tôi, là có một chương trình anh rất thích, nhưng anh lại dị ứng với người dẫn chương trình nên không bao giờ anh xem. Anh nói với tôi anh ghét cái vẻ cao ngạo, trịch thượng của “cái thằng cha” dẫn chương trình đến nỗi anh không muốn mở cái kênh đó ra, chứ không phải đợi mở ra thấy cái mặt đáng ghét mới tắt máy, dù trong lòng anh rất thích chương trình đó. Cái ghét nó lấn át cả cái yêu, làm cho anh có chút khó chịu, không biết làm sao mà giải quyết. Và cho đến bây giờ, điều đó vẫn còn làm cho anh không được thoải mái chút nào.
Đại đức Thích Khải Tuấn tán thán Hoa hậu Hương Giang
Phật pháp và cuộc sống
16:48 19/11/2025
Chiều 19/11, phần thi Trang phục dân tộc - National Costume của Miss Universe 2025 đã thu hút sự theo dõi của hàng triệu khán giả toàn cầu.
Thiên thu vừa chợp mắt
Phật pháp và cuộc sống
16:30 19/11/2025
Mọi chấp đều rời rã/ Như sương tan ngọn đồi/ Một niệm buông trọn vẹn/ Trời hiện giữa lòng người...
Xem thêm
