Thứ năm, 16/10/2025, 17:39 PM

Làm việc với cơn giận

Thiên Di

Ai cũng từng giận. Giận người khác, giận chính mình, giận một điều không như ý. Cơn giận đến bất ngờ như một đốm lửa nhỏ, nhưng nếu không kịp nhận ra, nó có thể thiêu rụi bình an trong ta và làm tổn thương những người xung quanh.

Trong giáo lý nhà Phật, cơn giận không phải thứ để trấn áp, cũng không phải thứ để mặc kệ; nó là thứ cần được “làm việc cùng”, bằng chánh niệm và hiểu biết.

Trước hết, phải nhận diện được khi nào cơn giận khởi lên. Phật dạy: “Nếu biết rõ tâm mình đang giận, thì giận ấy đã giảm một nửa”. Chúng ta thường không giận trong hiện tại, mà giận trong ký ức và tưởng tượng. Một lời nói nhỏ của ai đó có thể khiến ta nhớ lại những tổn thương cũ, những mặc cảm chưa được chữa lành. Khi đó, đối tượng không còn là người ta đang giận, mà là toàn bộ quá khứ chưa được hóa giải. Vì vậy, điều đầu tiên cần làm không phải là phản ứng, mà là dừng lại để quan sát tâm mình.

Giận là năng lượng mạnh, và bất cứ năng lượng nào cũng có thể được chuyển hóa. Hơi thở chánh niệm là điểm tựa. Khi thấy mình nóng bừng lên, tim đập nhanh, hãy hít vào thật sâu, thở ra thật chậm, chỉ để ý đến luồng hơi ra vào nơi mũi, nơi ngực. Một hơi thở có thể cứu một cuộc đời. Khi hơi thở được giữ vững, tâm có chỗ đứng. Chúng ta bắt đầu thấy rằng người khiến ta giận cũng đang khổ, vì nếu họ hạnh phúc, họ đã không làm tổn thương ai. Hiểu được điều ấy, giận bắt đầu tan.

Phật từng ví cơn giận như nắm than hồng ta ném vào người khác - trước khi đến tay họ, chính tay ta đã bị bỏng. Khi ta hiểu rằng giận chỉ làm khổ cả hai bên, trí tuệ sẽ tự sinh. Tha thứ không phải là quên đi, mà là không để khổ đau cũ điều khiển hiện tại. Không ai bắt ta phải hiền ngay lập tức, chỉ cần mỗi lần giận, ta biết trở về với chính mình sớm hơn lần trước.

Làm việc với cơn giận không có nghĩa là cố trở thành người “không bao giờ giận”. Phật chưa bao giờ dạy ta diệt cảm xúc, mà dạy ta hiểu cảm xúc. Giận cũng là một phần của đời sống, như mưa và nắng, chỉ khác là ta có chọn để ướt mãi trong cơn mưa ấy hay không. Khi hiểu cơn giận, ta biết nó đến từ đâu: từ kỳ vọng, từ chấp ngã, từ nỗi sợ bị tổn thương. Khi nguyên nhân được thấy rõ, ngọn lửa giận không còn nhiên liệu để cháy.

Cuối cùng, điều quan trọng là giữ tâm từ. Khi nuôi dưỡng lòng từ bi, ta không còn thấy kẻ thù ở bên ngoài. Ta thấy ai cũng đang vật lộn với khổ đau riêng, kể cả chính mình. Và chỉ khi có lòng từ, ta mới đủ sức ôm lấy cơn giận, như người mẹ ôm đứa con đang khóc - không xua đuổi, không đồng lõa, chỉ ôm lấy, để nó dần lắng yên.

Cơn giận không phải kẻ thù, mà là tấm gương soi tâm. Nếu biết quan sát, nó dạy ta về chính mình - về giới hạn, về thương tổn, và về khả năng bao dung. Khi ta có thể làm việc với cơn giận bằng tỉnh thức, giận không còn là lửa đốt, mà là ánh sáng soi đường trở lại bình an.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Những pháp đoạn trừ và nuôi dưỡng năm triền cái

Kinh Bách Dụ: Người hay sân hận

Kinh Nhân quả ba đời (nội dung, giới thiệu)

Lửa địa ngục

Kinh Thủ Lăng Nghiêm (Quyển 6)

Kinh Bách Dụ: Người nghèo đốt áo vải thô

Kinh Bách Dụ: Xây lầu ba

Kinh Kim cương gươm báu cắt đứt phiền não

Nguyên nhân của thời gian

Kinh Hiền ngu

4 món ăn hằng ngày giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt

Sống an vui

04:21 23/11/2025

Không có món nào đảm bảo ngăn ngừa hoàn toàn ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, nhiều bằng chứng nghiên cứu cho thấy ăn đều đặn một số món giàu chất chống ô xy hóa, chất kháng viêm tự nhiên có thể giảm rủi ro mắc bệnh.