Thứ ba, 11/04/2023, 21:27 PM

Một nụ cười trong cả một đời

Trần Đình Hoành

Một nụ cười đẹp nở trên mặt Mokugen. “Thằng nhóc này,” thầy nói với Encho. “Con ở với thầy mười năm và vẫn chưa thấy cả người của thầy. Lấy y bát của thầy đi. Nó là của con.”

Mokugen được xem là không bao giờ cười, cho đến ngày cuối cùng trước khi chết. Khi giờ chết đã gần kề, thiền sư nói với các đệ tử: “Các con đã học với thầy hơn 10 năm. Hãy cho thầy thấy cách các con biểu hiện Thiền. Ai trình bày được điều đó rõ ràng nhất sẽ là người kế vị thầy và nhận y bát của thầy.”

Mọi người nhìn khuôn mặt nghiêm trọng của Mokugen, nhưng không ai trả lời.

Encho, một đệ tử đã theo thầy nhiều năm, bước đến bên giường. Encho đẩy chén thuốc đến trước vài phân. Đây là câu trả lời của Encho cho câu hỏi của thầy.

Khuôn mặt của thầy càng thêm nghiêm trọng. “Con chỉ hiểu vậy thôi sao?” thầy hỏi.

Encho với tay và đẩy chén thuốc ngược lại chỗ cũ.

Bình:• Truyền y bát là truyền áo và bát (khất thực) lại cho người thừa kế.

• Chỉ một cử chỉ đẩy chén thuốc giản dị. Rất khó cho người ngoài cuộc biết được ‎ý của hai người. Ta chỉ có thể đoán mà không thể chắc.

Đẩy chén thuốc đến trước, có thể có hai ý nghĩa hơi khác nhau:

1. “Đây là câu trả lời của con. Thầy uống thuốc đi.”

2. Nhưng có thể là Encho chẳng trả lời gì cả, chẳng hề quan tâm đến câu hỏi của thầy, mà chỉ đẩy thuốc cho thầy vì thầy đang bệnh: “Thầy uống thuốc đi.”

Số (1) có nghĩa là: “Câu trả lời của con là ‘sống ở đây, lúc này.’ Thầy đang bịnh thì uống thuốc.”

Số (2) có nghĩa là Encho không trả lời gì cả, không hề quan tâm đến câu hỏi một tí nào. Encho thực sự đang sống ở đây lúc này, và đang thực sự bảo thầy uống thuốc đi.

• Và thầy hỏi: “Con chỉ hiểu vậy thôi sao?”

Nếu Encho đã có ý trình bày “cái hiểu” trong trả lời Số (1), thì có lẽ là Encho đã gật đầu: “Dạ đúng rồi thầy.”

Nhưng Encho đã chẳng trả lời gì cả, đã chẳng có “ý hiểu” gì trong đầu cả. Encho chỉ đẩy thuốc cho thầy uống, và thầy không uống, cho nên Encho chỉ mang chén thuốc để lại chỗ cũ.

Tức là:

1. Encho có một tâm hoàn toàn rỗng lặng, không hề bận tâm đến chuyện đạt Thiền, hay chuyện thừa kế.

2. Encho chỉ sống “Ở đây, lúc này.” Thầy đang bệnh thì đưa thuốc cho thầy uống. Thầy không uống thì lấy lại. Vậy thôi.

Và đó là Thiền.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Dành cho bạn

Bài kinh văn Đại thừa đầu tiên: Bát nhã Bát thiên tụng

Từ Ngũ cú thuyết trong kinh Trung A-hàm đến Năm thể tài trong kinh điển Bà-la-môn

Kinh Pháp cú (Dhammapada) - những câu kệ tuyệt diệu của đạo Phật

Kinh Bách Dụ: Con chết, muốn hoàn lại trong nhà

Kinh Hoa Nghiêm: Phẩm Phổ Hiền Hạnh Thứ ba mươi sáu (tập 3)

Hướng dẫn cách tụng và tải Kinh A Di Đà

Kinh Bách Dụ: Đi thuyền làm rơi chén xuống biển

Ý nghĩa và lợi ích của việc tụng đọc và lắng nghe Kinh Hộ trì

Kinh Bách Dụ: Người nghèo muốn có tiền của bằng người giàu

Giới thiệu Kinh Bốn Mươi Hai Chương

Đi bộ buổi sáng: Muốn nhân thêm lợi ích, đừng quên tách trà quen thuộc này!

Sống an vui

05:34 26/11/2025

Đi bộ buổi sáng là cách tuyệt vời để tăng cường mức năng lượng, cải thiện sức khỏe tổng thể. Đặc biệt, khi kết hợp nó với một tách trà gừng có thể làm tăng thêm lợi ích hơn nữa.