450
Người tu và sự nóng giận
Có người bảo rằng nóng giận là cội gốc của con người. Đạo Phật thì không hoàn toàn đồng ý ở quan niệm nầy. Từ vô thỉ con người làm gì có nóng có giận, mà nói là cội gốc?
Theo đạo Phật, từ vô thỉ mọi chúng sanh chỉ là một khoảng chân như diệu hữu. Rồi vì vô minh mà ta sanh tâm tham đắm, tham mà không phỉ chí là hờn, là giận. Từ hết hờn giận nầy đến hờn giận khác, chúng kết tụ lại thành một tập khí khó buông của chúng sanh.
Đức Phật đã dạy rằng: “Nhất sân chi hỏa năng thiêu vạn khoảnh công đức chi sơn” (Một đốm lửa sân, có thể đốt cháy muôn mẫu rừng công đức).
Quản lý nóng giận bằng phát triển tâm từ
Nóng giận là một tánh xấu vô cùng tai hại. Nó chính là ngọn lửa chẳng những đốt ta, mà còn đốt người quanh ta nữa. Chính Đức Từ Phụ đã dạy:
“Một niệm giận hờn nổi lên, thì trăm nghìn nghiệp chướng đều khai mở,” hoặc giả “Một phen lửa giận phát ra, liền đốt cháy cả rừng công đức.”
Vì đâu mà có nóng giận? Mặc dù xã hội văn minh vật chất, loạn động và quay cuồng, nhưng chúng ta được quyền lựa chọn cách sống cho chúng ta chứ! Khi bị một con muỗi cắn, có người vội đập nó, nhưng có người chỉ đuổi nó đi thôi. Tương tự, khi ai đánh chưởi mình, mình có thể đánh chưởi lại, hoặc làm ngơ, hoặc bỏ đi... Nói cho rõ ra, những gì xãy ra là do tự nơi mình, tự nơi “cái ngã” của mình. Nếu mình không chấp “ngã” mà dằn tâm nóng giận xuống thì không có chuyện gì xãy ra. Người xưa đã thường nói: “Một câu nhịn, chín câu lành.” Nếu lời chưởi rủa mà ta xem như gió thoảng mây bay thì đâu còn gọi là lời chưởi rủa nữa. Ví bằng ta không dằn được cơn nóng giận thì những lời thô lỗ, độc ác sẽ phát ra ngay chính khẩu nầy, thân nầy, ý nầy, mong gì được trở lại làm người, chứ đừng nói chi đến cõi trời, hoặc giải thoát. Những người hay nóng giận thường đổ lỗi cho người, tại người kia làm mình nổi giận. Kỳ thật, chỉ có cái chấp ngã và cái giận, chứ có ai giận ai đâu mà ta phải nổi xung thiên lên cho mang thêm chướng nghiệp? Chỉ tại ta mở toang các cánh cửa mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý ra, không chịu bình tâm suy xét, nên lửa giận mới tự nhiên cháy, do đó mà bao nhiêu đau khổ và phiền não cũng ập đến.
Hãy lắng lòng nghe lời dạy của Đức Từ Phụ trong kinh Thập Thiện:
“Ai không khởi tâm sân hận thì tâm không khổ não, giận hờn, tranh giành. Ngược lại, nếu lúc nào chúng ta cũng nhu hòa, ngay thẳng, từ bi, hỉ xả thì tướng mạo của chúng ta lúc nào cũng trang nghiêm, và cuộc sống, cuộc tu thường an nhiên, tự tại và giải thoát.”
Là người con Phật, hãy lấy lòng từ bi, hỉ xả của Phật mà sống, lấy trí tuệ của Phật mà tu.
Là người con Phật, hãy lấy lòng từ bi, hỉ xả của Phật mà sống, lấy trí tuệ của Phật mà tu. Hãy tự căn dặn mình rằng nếu mắt, tai, mũi, lưỡi, thân, ý thường đóng, thì những đánh chưởi chỉ là những tiếng gió rít. Hãy lấy từ bi, hỉ xả mà tha thứ cho lỗi lầm của người vì cõi đời nầy có mấy ai hoàn toàn thiện lành đâu. Cuối cùng nóng giận không giúp ta được gì. Ngược lại, nó chỉ làm ta mờ mịt và mất cả trí khôn để làm cho sự thể trở nên tệ hại hơn. Hãy nhìn vào gương mà xem, nếu ta cười thì người trong gương cũng cười, mà nếu ta sân hận thì người trong gương cũng sân hận. Đừng đi đâu xa mà tu, hãy phản quang tự kỷ thì biết ngay. Với người quanh ta cũng vậy, không ai muốn làm điều xấu ác, hoặc tàn hại người khác. Hùm mà còn không nở ăn thịt đồng loại, huống hồ là con người, dù độc ác thế mấy, trong chiều sâu tâm hồn, họ vẫn còn có một chút thiện lành nào đó. Hãy dùng lời ái ngữ cho dù người có độc ác, hãy ăn nói ngay thẳng cho dù người có ăn nói quàng xiên, hãy nhu hòa nhẫn nhục, cho dù người có sân hận đùng đùng. Làm được như vậy, thân tâm ta sẽ nhẹ nhàng an lạc hơn. Người muốn thù ta, cũng không nỡ thù. Kẻ muốn hại ta, cũng không nỡ hại. Làm được như vậy, ta làm gì có kẻ thù vì người thiện, kẻ ác ta đều hỉ xả.
Làm được như vậy, ta đang làm gì nếu không là đang thanh tịnh hóa cõi Ta Bà? Mười phương ba đời chư Phật và chư Bồ Tát cũng đã từng thanh tịnh hóa thân, khẩu, ý để giải thoát, chúng ta há có con đường nào khác nếu nuốn sống hạnh phúc và tu giải thoát hay sao?
Nóng giận là bản năng, tĩnh lặng là bản lĩnh
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Phúc thay ai biết trở về, lắng nghe trọn vẹn cơn mê cuộc đời
Sống an vui
16:19 14/12/2025
Thì ra "quán âm" chính là "lắng nghe bằng tâm". Ngay đây, giữa những xao động của bất an mê mờ và khổ đau biết lắng nghe trọn vẹn chính mình trong yên lặng, không phê phán, không kết luận, không phản ứng tạo tác chính là đang "quán tự tại", cũng chính là đang "hành thâm". Điều đó chỉ có thể xảy ra khi "tâm trí lặng im".
Hãy nuôi dưỡng niềm tin vào bản thân
Sống an vui
08:00 14/12/2025
Đó chính là lý do tại sao một người có thể đạt được thành công mà người khác không thể. Để hiểu rõ hơn về cách để thành tựu trong bất kỳ lĩnh vực nào mà chúng ta mong ước, chúng ta cần khám phá bí mật của tư duy.
Bất ngờ với cải xoong
Sống an vui
05:45 14/12/2025
Giàu vitamin A, C, K cùng chất chống oxy hóa, cải xoong được xem là một trong những loại rau có giá trị dinh dưỡng cao nhất, đặc biệt tốt cho tim mạch. Tuy nhiên, không phải ai cũng nên ăn cải xoong thường xuyên.
Đối thoại với cơn giận
Sống an vui
16:33 13/12/2025
Cơn giận không đến từ bên ngoài. Nó khởi lên bên trong ta, khi một điều gì đó không diễn ra như mong muốn, khi cái tôi bị chạm đến, khi nỗi sợ hay tổn thương cũ bị đánh thức. Nhưng vì quen đổ lỗi, ta thường nói: “Tôi giận vì anh”, “Tôi giận vì chuyện đó”. Thật ra, người khác chỉ là cái duyên. Gốc của cơn giận nằm ở chính tâm mình.
Xem thêm
