Thứ ba, 09/12/2025, 09:39 AM

Tâm an vạn sự an

Đỗ Thị Hiền

Có những ngày ta tưởng như thế giới xung quanh đang nghiêng đổ, mọi việc đều chống lại mình: công việc không như ý, gia đình phát sinh chuyện buồn, cơ thể mệt mỏi, mối quan hệ rạn nứt.

Ta nghĩ rằng chỉ cần mọi thứ bên ngoài thay đổi thì mình sẽ bình yên. Nhưng càng chạy theo, ta càng mỏi mệt. Đến một lúc, ta mới nhận ra: không phải cuộc đời đang bất an, mà là tâm mình đang bất an. Và khi tâm đã rối loạn, thì dù trời xanh mây trắng cũng hóa thành bão giông.

Trong giáo lý nhà Phật, “tâm” được xem là gốc của mọi pháp. Đức Phật dạy: “Tâm dẫn đầu các pháp. Tâm làm chủ, tâm tạo tác.” Nghĩa là mọi buồn vui, hạnh phúc hay khổ đau trước hết đều khởi lên từ bên trong. Một biến cố giống nhau, nhưng người có tâm an sẽ bình tĩnh ứng xử, còn người tâm rối thì dễ sụp đổ. Vì vậy, hạnh phúc không nằm ở việc kiểm soát thế giới, mà ở việc thuần phục chính mình.

Ta thường nghĩ công việc quá áp lực. Nhưng có phải vì việc quá nhiều, hay vì tâm ta chưa biết buông bớt sự cầu toàn? Ta thường cảm thấy tổn thương bởi lời người khác. Nhưng đôi khi, không phải họ cố ý làm ta đau, mà là cái tôi quá lớn khiến ta nhạy cảm trước mọi góp ý. Ta nghĩ cuộc đời bất công. Nhưng biết đâu, chỉ vì ta mãi nhìn vào phần thiếu thay vì biết ơn phần đang có. Tâm càng vọng động, ta càng đánh mất bình an vốn có trong tự tánh.

Tâm an không phải là trốn tránh. Không phải bỏ việc, xa đời hay tìm nơi yên tĩnh để trú ẩn. Đó là trạng thái mà ngay giữa chợ đời náo động, ta vẫn có thể giữ được hơi thở nhẹ nhàng, bước đi tỉnh thức, lời nói nhu hòa. Giống như giữa phong ba, vẫn có người chèo được thuyền vì họ nắm được mái chèo trong tay. Cũng vậy, khi ta nắm được tâm mình, hoàn cảnh nào cũng không thể nhấn chìm ta.

Nhưng làm thế nào để tâm an? Người học Phật thường bắt đầu bằng ba điều: giới - định - tuệ. Giữ giới giúp tâm bớt loạn vì không còn hối hận hay day dứt. Định giúp tâm tập trung, không bị kéo đi bởi vọng tưởng. Và tuệ giúp ta thấy rõ bản chất vô thường của cuộc đời, từ đó bớt kỳ vọng, bớt sân si. Khi ta bớt đòi hỏi cuộc đời phải theo ý mình, bình an liền có mặt.

Một cách khác để nuôi dưỡng tâm an là biết quay về hơi thở. Hơi thở là cây cầu đưa ta trở lại hiện tại. Chỉ cần vài phút ngồi yên, thở vào biết mình đang thở vào, thở ra biết mình đang thở ra, bao nhiêu lo nghĩ cũng nhẹ bẫng. Những ai thực tập thiền hành, thiền tọa lâu ngày sẽ nhận ra mọi nghịch cảnh đều trở nên dễ chịu hơn, vì họ không còn để tâm bị cuốn đi như trước.

Tâm an cũng đến từ lòng từ bi. Khi biết thương người hơn, ta bớt chấp vào đúng - sai, hơn - thua. Khi hiểu rằng ai cũng đang gánh những nỗi khổ riêng, ta dễ tha thứ, dễ cảm thông, và chính điều đó làm tâm nhẹ. Người ôm nhiều oán hận trong lòng thì không thể ngủ ngon. Người khư khư giữ cái tôi thì không thể sống an vui. Từ bi không chỉ giúp người khác bớt khổ, mà trước hết giúp chính mình an ổn.

Cuối cùng, tâm an đến từ sự buông xả. Buông không phải là bỏ cuộc, mà là buông đi mong cầu quá mức, buông đi những dính mắc làm ta mệt. Nhiều khi thứ khiến ta đau không phải là hoàn cảnh, mà là vì ta bám chặt vào một điều đã cũ. Học cách buông là học cách giải thoát cho chính mình.

Cuộc đời luôn có sóng gió. Nhưng khi tâm an, ta sẽ thấy mỗi ngày đều là cơ hội để sống đẹp hơn, hiểu mình hơn và thương người hơn. Khi tâm an, vạn sự liền an. Và khi lòng người được an tịnh, thế giới cũng trở nên hiền hòa hơn trong mắt ta. Như câu thiền ngữ: “Tâm bình, thế giới bình.”

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Có rất nhiều cách để thực tập chánh niệm trong công việc. Một người bạn thân của tôi thỉnh thoảng liên tưởng chánh niệm như là “chọn cuộc khám phá của riêng mình”. Theo kinh nghiệm của tôi, đặc biệt là trong công việc thì tôi thấy điều đó rất đúng.

Biết ơn cho ta thấy rõ hơn sự kỳ diệu của mỗi phút giây

Sống an vui

07:45 09/12/2025

Sống thiền trọn vẹn nhận biết sẽ giúp ta sống chậm lại và nhìn sâu vào vạn vật. Khi nhìn sâu vào vạn vật ta nhận ra giá trị của mọi sự biểu hiện trong cuộc đời này. Khi nhận ra giá trị của mọi biểu hiện ta sẽ bắt đầu trân quý, trân trọng mọi điều ta tiếp xúc và từng khoảnh khắc trôi qua trong cuộc đời ta.

Tại sao cà chua nên nấu chín hơn là ăn sống?

Sống an vui

04:16 09/12/2025

Cà chua là một trong những loại quả quen thuộc nhất trong bữa ăn của người Việt. Với hương vị thanh, dễ kết hợp và giá trị dinh dưỡng dồi dào, cà chua xuất hiện trong vô số món ăn từ salad trộn, xào, hầm, nướng, nấu canh, nấu súp cho đến làm sốt, làm nước ép.

Xem thêm

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

TIN LIÊN QUAN

Dành cho bạn

Tin chọn lọc