Thứ năm, 19/06/2025, 08:24 AM

Nhân - duyên - quả

Thầy Viên Minh

Kính Bạch Thầy cho con được hỏi một việc như sau: Một hôm con vô quán ăn, bất chợt con gặp một con rắn, con hoảng hốt la lên thì người chủ quan liền dùng cây đuổi bắt con rắn. Trong lúc đó con muốn ngăn lại nhưng con sợ nếu ngăn lại thì con rắn đó sẽ cắn người, nên con đành im lặng.

Rồi người chủ quán liền đập chết con rắn. Khi con rắn chết con thấy lòng mình như có gì đó vô cùng cắn rứt và con cảm thấy rất buồn vì nghĩ rằng tại con nên con rắn mới chết.

Xin Thầy cho con biết có phải tại con không? Con thật sự rất buồn.

Nhân - duyên - quả 1 — Nam Mô A Di Đà Phật

Trả lời: Vấn đề của con là sự sợ hãi, hốt hoảng, cắn rứt, buồn phiền... chứ không phải con rắn chết hay không!

Duyên: Con rắn chết vì duyên nó bò vào nhà hàng, duyên con sợ hãi la lên, duyên ông chủ giết chết.

Nhân quả: Còn nó chết là do nghiệp của nó đến thời trổ quả.

Hai việc có vẻ như liên quan nhưng thực ra "duyên" thì có liên quan còn "nhân" thì vẫn nhân nào quả nấy không lẫn lộn.

Nhân của con là sự hốt hoảng, lo âu... chứ không phải là sát sanh, con la lên do hốt hoảng hoặc để cảnh báo chứ không có ý sát sanh nên không phạm tội sát sanh.

Nhân của ông chủ mới là sát sanh (nếu giết để cứu người thì tội nhẹ hơn).

Tuy nhiên những điều này vẫn chỉ là duyên, dù ông chủ tạo nhân sát sanh, nhưng vẫn chỉ là duyên chứ không phải là căn nhân cái chết của con rắn, cái chết của nó là do nhân mà chính nó đã tạo ra trong quá khứ.

Vậy trở lại vấn đề là con nên lắng nghe quan sát những cảm xúc của con để thấy rõ nó và không để nó lôi cuốn con vào hành động tạo nghiệp. Việc lắng nghe quan sát lại hành động, nói năng, suy nghĩ của mình chính là thiền.

Hỏi: Mong Thầy có thể chỉ dạy cho con hiểu một cách đơn giản thế nào là nhân, duyên và quả có được không ạ?

Hạt ổi là nhân; nhờ đất, phân, mưa, nắng... là duyên mà nảy mầm thành cây ổi là quả. Tâm sân là nhân, do bị mắng chửi... là duyên mà bị nhồi máu cơ tim là quả...

Duyên: Đời sống với những khổ đau phiền lụy, với những biến đổi vô thường của nó chỉ là duyên, không phải là nhân.

Nhân: là thái độ của con đối với những duyên ấy.

Khi con mong muốn những duyên ấy tốt đẹp như ý mình thì chính thái độ đó làm con phiền não. Nghĩa là khi nào đối với đời sống con còn cho là... phải là... sẽ là... thì con không thể nào tự tại được.

Nhưng nếu con thật sự biết trở về cảm nhận trọn vẹn chỉ duy nhất thực tại - sự kiện đang là trong phút giây hiện tại, dù đó là khổ hay lạc - thì ngay đó không có tư tưởng, thời gian, bản ngã và phiền não, đó chính là tự tại, mà tự tại thì vô ngại.

Con còn bị chướng ngại bởi các duyên thì làm sao có thể tự tại được!

Vậy không phải là từ bỏ tất cả những khổ đau phiền lụy, những biến đổi vô thường (duyên) thì đời sống mới tự tại được, mà chỉ cần thay đổi thái độ (nhân) với đời sống thôi.

Chính nhờ duyên đời sống là khổ đau phiền lụy, là biến đổi vô thường, là không đáng tham đắm, chấp thủ mới giúp con nhận chân được bản chất vô thường, khổ, vô ngã của nó.

Nếu cuộc đời được thường-lạc-ngã-tịnh như ý muốn của mình thì tà kiến và tham ái ngày càng tăng trưởng và hậu quả vẫn sẽ là đau khổ, chán chường...

Nguồn: trungtamhotong.org

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.

STK: 117 002 777 568

Ngân hàng Công thương Việt Nam

(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)

Thế Tôn! Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn hay thọ trì được kinh Pháp Hoa này, hoặc đọc tụng thông lẹ, hoặc biên chép quyển kinh, đặng bao nhiêu phước đức?”. Dược Vương từ chỗ ngồi đứng dậy lên tiếng thưa hỏi... Phật trả lời: “Nếu có thiện nam tử, thiện nữ nhơn ở nơi kinh này có thể thọ trì nhẫn đến một bài kệ bốn câu đọc tụng giải nghĩa, đúng như lời mà tu hành thời công đức rất nhiều”.

12 lời nguyện của Phật Dược Sư

Phật giáo thường thức

12:29 19/11/2025

Phật Dược Sư vì chúng sanh hiện đời cầu an lạc, còn Phật A Di Đà lại tiếp bước chúng sanh vãng sanh về Cực Lạc. Tuy nhiên dù là vãng sanh Tây phương hay tu tập pháp môn gì, đều phải có thân tâm mạnh khỏe mới có thể thực hành tu trì Phật pháp.