Nhọc nhằn mùa lũ

Mùa lũ quê tôi

Cơn lũ đã đi qua. Mẹ còn ngồi lại với những đổ nát, hoang tàn, thẫn thờ nhìn dòng nước mà xót xa, tiếc rẻ. Ba giấu tiếng thở dài vào lòng, bâng khuâng nhìn khói thuốc bay vòng mà lo lắng cho ngày mai. Lũ trẻ con khấp khởi mong được đến trường sau những ngày dài nghỉ học. Trên đường, ngoài ruộng, trong vườn vẫn còn đầy bùn non bám vào lá, vào hoa khiến cho hàng cây méo mó và cúi oằn xuống. Dạo quanh một vòng khắp xóm thấy nhà cửa chẳng còn thứ gì khô ráo, kể cả những đôi mắt lõm sâu cũng chứa đầy nước mắt và hằn sâu nỗi buồn…

Miền Trung quê tôi năm nào cũng thế, hết nắng nóng cháy da đến mùa bão lụt. Cứ mỗi lần nghe đài báo mưa bão là người dân đứng ngồi không yên. Đêm thì chập chờn không thể nào chợp mắt. Ngày lại tất bật lo thu hoạch lúa ngoài đồng theo phương châm: “Xanh nhà hơn già đồng!”; chuyển những vật dụng nặng và ít sử dụng lên cao. Tất cả đã sẵn sàng đợi tai họa thiên nhiên giáng xuống. Ai cũng lo lắng, đứng ngồi không yên nhưng không hề hoảng hốt, bối rối mà vẫn bình tĩnh đối phó. Có lẽ, việc sống chung với thiên nhiên khắc nghiệt đã tôi luyện cho người dân quê tôi sức chịu đựng gian khó mà các vùng miền khác khó thể sánh bằng. Những ngày lũ, nép vào đâu cũng thấy lạnh cóng, vậy mà ba tôi vẫn dầm nước lo chuyện nhà; chia sẻ cùng hàng xóm đang chật vật chống lũ. Ba chống ghe nhỏ qua từng nhà, trao cho nhau ít chai nước suối, vài gói mì ăn liền… mà ấm lòng. Mọi người dường như chỉ ăn để cầm cự qua ngày nhưng vẫn chia sẻ và trao nhau một niềm tin sẽ thắng lũ. Rồi các đoàn từ thiện vượt qua mưa gió để mang hàng cứu trợ đến phát tận tay mỗi người tránh lũ. Chúng tôi thấy lòng mình ấm áp lạ thường; ít ra đã không bị lãng quên. Ai nấy nhận quà mà lòng rưng rưng. Cái nghĩa đồng bào đã giúp mọi người vượt qua những ngày bão lũ. Trong khó khăn mới thấy sự đùm bọc của dân mình. Trong hoạn nạn, tình người càng tỏa sáng. Lúc đó, mới thấy được cái tình của đồng bào đối với người dân miền Trung mình lớn lao biết chừng nào. 

Tin lũ về làm người dân trong thôn thao thức suốt đêm. Nhìn ở đâu cũng thấy nước. Nước lên trong đêm khủng khiếp lắm. Điện đều đã cúp hết; nhà nhà chỉ leo lét ánh đèn dầu mờ ảo, khuôn mặt mọi người hiện lên đầy vẻ lo âu. Chỉ nghe tiếng chân lội bì bõm trong nước; thấy ánh đèn pin lóe ngang… thì trong bóng tối đã vọng ra giọng lo lắng: “Nước đã rút được chút nào không?”. Bầu trời đêm vẫn đen hun hút; cơn gió ùa về như tiếng thở dài của đất trời hòa cùng tiếng cầu nguyện của con người liệu có làm vơi đi những âu lo! Mẹ tôi là người bao giờ cũng tiếc rẻ những đồ đạc đã hư hỏng hoặc bị cuốn trôi theo dòng nước nên lâu lâu lại xuýt xoa, thút thít; ba thì cười và động viên: “Mình còn khỏe và đủ chân tay thì qua cơn lụt này sẽ sắm cái mới, lo gì”.

Rồi mọi người lại động viên nhau cùng vượt qua những ngày gian khó. Bọn trẻ ngơ ngác nhìn mọi thứ ngổn ngang mà nghĩ đến khoảng trời rực rỡ của riêng mình; tin tưởng nắng sẽ hửng lên trên từng mái nhà yêu dấu… Chắc hẳn những đứa con xa quê nghe tin tức trên báo, đài mà lòng thấp thỏm mong tin tức cụ thể ở quê nhà. Chỉ nghĩ đến điều ấy lại thương người dân quê tôi mùa bão lụt quá!

Cơn lũ đã đi qua, nhưng tình người vẫn đọng mãi. Tình nghĩa chòm xóm láng giềng trong những ngày này gắn bó hơn bao giờ hết. Mọi người không chỉ động viên nhau cùng vượt qua khó khăn mà còn san sẻ vật chất ít ỏi. Nhờ đó, sinh hoạt hằng ngày cũng đỡ bớt khó khăn và ấm áp. Người ở thành phố hoặc nơi không có bão lụt không thể tưởng tượng nổi những khó khăn của người trong vùng bão lũ. Ở đâu đó vẫn rất nhiều người ngồi trong quán cà phê thích thú tận hưởng những giọt mưa đông đang chảy tràn qua phố; biết đâu ở một vùng nào đó, người dân đang phải vật lộn khổ sở với gió mưa. Cũng không thể nói người dân ở vùng lũ ấy đã quen sống như đã từng sống. Bây giờ đủ đầy vật chất và có điều kiện xây dựng nhà cửa vững chắc, cao ráo tránh lũ để một lần gặp lại những mộng mơ kỳ diệu của một thời thiếu thốn. Còn tôi, biết bao lần ước mơ một chiếc áo ấm mới, một cặp sách để đến trường mà không có được. Tôi chỉ được mặc chiếc áo ấm mẹ cất giấu kỹ trong rương còn sực nức mùi long não trong ngày gió rét. Ôi! Một thời mà sau cơn lũ dù vô tư cùng cha mẹ dọn dẹp nhà cửa lấm lem mà lòng vẫn buồn rười rượi vì trường ngập, sách vở ướt hết, chẳng còn sử dụng được.

Cơn lũ đi qua để lại biết bao khó khăn cho bà con nông dân. Bà con dọn dẹp những vật dụng bị lũ cuốn trôi dạt khắp nơi, những đồ dùng hư hỏng… còn phải tất bật các hoạt động mưu sinh. Ở nông thôn, bà con chủ yếu dùng nước giếng đào để nấu nướng, tắm giặt. Lũ về, nguồn nước này ô nhiễm nặng. Nước vây quanh làng nhưng lại chẳng dùng được. Nhiều đoàn y tế, từ thiện về giúp dân vượt qua khó khăn. Mẹ tôi không nói gì nhưng đôi mắt cứ ngân ngấn nước đầy vẻ biết ơn. Cứ mỗi đợt lũ đi qua, ba tôi lại động viên mẹ: “Sau cơn lũ, nhiều nhà trắng tay. Hễ người còn thì của cải cũng sẽ gầy dựng lại được thôi”. Ba vẫn rất lạc quan: “Chớ than phận khó ai ơi! Còn da lông mọc, còn chồi nảy cây!”. Trong tận cùng gian nan, khổ cực như thế nếu không lạc quan thì làm sao trụ vững với thiên tai để tiếp tục sống, tiếp tục gây dựng để theo kịp những bước đổi mới của đất nước. Ba tôi đúng là trụ cột của gia đình.

Hình như sau khi giáng xuống những tai họa, thiên nhiên lại đẹp hơn lên. Trời nắng nhẹ. Những vạt khói mỏng tỏa từ một mái nhà trong nắng tạo nên những sợi ánh sáng đẹp mắt nối đất với trời. Tôi lại thấy cuộc đời này đáng yêu biết bao nhiêu.