Ba căn lành chẳng thể cùng tận

Đức Thế Tôn luôn răn nhắc chúng Tỳ-kheo tu tập bảy pháp bất thối chuyển. Nếu xa rời bảy pháp này thì không thể tiến tu được. Các bậc cổ đức cũng từng dạy, tu tập như thuyền đi ngược nước, không tiến ắt sẽ lùi.

“Một thời Phật ở thành La-duyệt trong vườn trúc Ca-lan-đà, cùng với chúng đại Tỳ-kheo năm trăm người.

Bấy giờ Thế Tôn bảo các Tỳ-kheo:

- Nay Ta sẽ nói bảy pháp bất thối chuyển, các thầy nên lắng nghe, khéo suy nghĩ.

Các Tỳ-kheo bạch Phật:

- Thưa vâng, bạch Thế Tôn.

Bấy giờ, các Tỳ-kheo vâng lời Phật dạy, Thế Tôn bảo:

- Thế nào là bảy pháp bất thối chuyển? Tỳ-kheo nên biết, Tỳ-kheo tụ họp chung một chỗ, hòa thuận với nhau, trên dưới kính nhường, càng lúc càng tiến lên, tu các pháp lành không thối chuyển, không để Ma được lợi thế. Đó là pháp bất thối chuyển đầu tiên.

Lại nữa, chúng Tăng hòa hợp, thuận theo lời dạy càng tiến lên, không thối chuyển, chẳng bị Ma vương phá hoại. Đó là pháp bất thối chuyển thứ hai.

Lại nữa, Tỳ-kheo không đắm công việc, không tập tành việc đời, cứ tiến tới, không để Thiên ma được tiện lợi. Đó là pháp bất thối chuyển thứ ba.

Lại nữa, Tỳ-kheo, không tụng đọc sách tạp, suốt ngày thúc liễm tình ý càng tiến lên, không để Ma vương được tiện lợi. Đó là pháp bất thối chuyển thứ tư.

Lại nữa, Tỳ-kheo chuyên cần tu pháp trừ khử thùy miên, hằng tự răn nhắc tỉnh táo, càng tiến lên trên, không để Ma được tiện lợi. Đó là pháp bất thối chuyển thứ năm.

Lại nữa, Tỳ-kheo, không học toán thuật, cũng không khiến người tập thành nó, ưa chỗ vắng vẻ, tu tập pháp này, ngày càng tiến lên, không để Ma được tiện lợi. Đó là pháp bất thối chuyển thứ sáu.

Lại nữa, Tỳ-kheo, khởi lên ý tưởng 'tất cả thế gian không có gì đáng ưa thích', tu tập thiền hạnh, kham nhẫn theo các pháp được dạy, càng tiến lên, không để Ma được tiện lợi. Đó là pháp bất thối chuyển thứ bảy.

Nếu có Tỳ-kheo thành tựu bảy pháp này, hòa thuận với nhau, thì Ma sẽ không được tiện lợi.

Phật dạy: "Thế gian có năm việc tuyệt chẳng thể được"

Khi ấy, Thế Tôn nói kệ:

Trừ bỏ các sự nghiệp

Không suy nghĩ loạn bậy

Nếu không hành điều này

Cũng chẳng được tam-muội

Người hay vui với pháp

Phân biệt nghĩa pháp này

Tỳ-kheo ưa hạnh này

Sẽ đến tam-muội định.

Thế nên, Tỳ-kheo, hãy cầu phương tiện thành tựu bảy pháp này. Như thế, này các Tỳ-kheo, hãy học điều này!

Bấy giờ các Tỳ-kheo nghe Phật dạy xong, vui vẻ vâng làm”.

(Kinh Tăng nhất A-hàm, tập III, phẩm 40.Thất nhật [1.trích], VNCPHVN ấn hành, 1998, tr.27)

Thật rõ ràng, muốn tiến tu thì hàng xuất gia cần tuân thủ bảy pháp:

1. Tụ họp chung một chỗ,

2. Hòa hợp,

3. Không đắm công việc, không tập tành việc đời,

4. Không tụng đọc sách tạp,

5. Trừ khử thùy miên,

6. Không học toán thuật (bói toán),

7. Khởi lên ý tưởng ‘tất cả thế gian không có gì đáng ưa thích’, tu tập thiền hạnh. Đức Phật xác quyết rằng: “Nếu Tỳ-kheo thành tựu bảy pháp này, hòa thuận với nhau, thì Ma sẽ không được tiện lợi”.

Bảy pháp này, kỳ thực không khó để thực hành, nhưng vì nhiều nhân duyên chi phối nên không phải người xuất gia nào cũng làm trọn. Nếu không làm trọn thì bên ngoài “Ma được tiện lợi”, bên trong “chẳng được tam-muội”, nên bị thối chuyển. Thiết nghĩ, người xuất gia cần phương tiện để hành đạo, hoằng hóa những cũng thường xuyên tự phản tỉnh để giữ vững bảy pháp bất thối này, không cho “Ma được tiện lợi”, từng bước tiến tu nhằm chứng đạt tam-muội và thành tựu giải thoát.