Thứ năm, 18/12/2025, 09:15 AM

Phúc lạc của con người sẽ trọn vẹn khi biết tu tập tâm từ

TL Tipiṭakadhara U Yaw Sayadaw

Dù một người có đầy đủ những điều đáng có của đời người như của cải, tài sản, địa vị, danh vọng đi nữa, nếu không tu tập tâm Từ (mettā) thì phúc lạc của đời người vẫn không viên mãn.

Ngược lại, thường sẽ có người muốn chống đối, có kẻ oán ghét.

Ngay cả khi đã tu tập đầy đủ ba học giới: Giới – Định – Tuệ, nếu không tu từ tâm, vẫn có thể gặp những kẻ quấy nhiễu.

Năm trăm vị Tỳ-kheo được nhắc đến trong Kinh Từ Bi chính là ví dụ: lúc đầu các Ngài chỉ hành thiền mà không tu Từ, nên bị chư thiên quấy nhiễu, không thể hành đạo, buộc phải rời khỏi khu rừng. Các Ngài quay về bạch Phật và học pháp tu Từ. Khi trở lại khu rừng và phát khởi tâm Từ, chư thiên liền ra đón tiếp, phụng sự, thậm chí còn hộ trì. Nhờ oai lực của Từ tâm, được chư thiên bảo hộ, các Ngài hành đạo thông suốt và chứng A-la-hán ngay trong mùa an cư.

Ngay cả làm việc thiện, nếu không có Từ tâm, công việc cũng không trôi chảy.

Thực ra, không có Từ tâm thì sức mạnh của con người vẫn chưa đầy đủ.

Chỉ khi tu tập Từ tâm, sức mạnh con người mới viên mãn và phát triển.

Người có Từ tâm, ngay cả kẻ thù cũng phải thương mến và kính trọng.

Cách duy nhất để chuyển hóa kẻ thù thành người thương chính là Từ tâm.

Tâm từ chân thật và trí tuệ chân thật đi đôi với nhau

Phúc lạc của con người sẽ trọn vẹn khi biết tu tập tâm từ 1 — Ảnh minh họa.

Từ tâm có bao nhiêu thì quả báo trở lại bấy nhiêu.

Thời Đức Phật, vị đại thần U Ñāṇa Htoo của vua Pasenadi xứ Kosala là một người vừa gánh vác trách nhiệm thế gian, vừa gánh vác trách nhiệm đạo pháp.

Do hằng ngày tu tập Từ tâm, nên mọi việc ông làm đều xuất phát từ thiện ý chân thật. Nhà vua hài lòng, liên tiếp thăng chức và ban thưởng.

Các đồng liêu vì ganh ghét đố kỵ, tìm cách chia rẽ ông với nhà vua. Vua tin lời, cách chức và bỏ tù ông.

Trong ngục, U Ñāṇa Htoo chuyên chú nhiều lần phát Từ tâm đến nhà vua và các đồng liêu. Định và tuệ tăng trưởng, ông chứng quả Dự Lưu (Tu-đà-hoàn).

Đó chính là trái tim con người chân thật – mát mẻ và an vui.

Nhờ oai lực của Từ tâm, nhà vua tự nhiên thay đổi ý định, lập tức phóng thích, xin lỗi, và còn trọng thưởng hơn trước rất nhiều.

Các đồng liêu cũng đến xin lỗi, thương mến ông đến mức chỉ nhắc đến Ñāṇa Htoo mà thôi.

Cũng thời Đức Phật, Thánh nữ Uttara bị Sirima oán hận, đổ bơ sôi thẳng lên đầu. Uttara chuyên chú phát Từ tâm đến Sirima.

Bơ sôi đang sôi sùng sục liền mát lạnh như nước lạnh.

Uttara còn tiếp tục giúp đỡ Sirima bằng Từ tâm chân thật cho đến khi Sirima chứng quả Dự Lưu.

Sirima thương mến Uttara đến mức chỉ nhắc đến Uttara mà thôi.

Lại nữa, do sự vu khống của Magandi, vua Udena nổi giận, ra lệnh xếp hàng Hoàng hậu Sāmāvatī – người có Từ tâm mạnh mẽ – cùng tùy tùng, rồi bắn tên tẩm độc để giết.

Sāmāvatī và các cung nữ liên tục phát Từ tâm. Không thể bắn trúng, những mũi tên đều quay ngược lại phía vua.

Vua Udena kinh hãi, buông cung, quỳ sám hối và đảnh lễ Sāmāvatī. Từ đó kính trọng và thương mến bà vô cùng.

Tuy nhiên, nơi Sāmāvatī vẫn có một lỗi lầm không thể sửa đổi. Đó là gì?

Bà từng được tôn xưng Etadagga – đệ nhất Từ tâm trong hàng nữ cư sĩ. Nhưng giống như con ngựa tốt vấp chân ngay trước đích, bà từng phạm lỗi trong một đời quá khứ: khi là cung nữ, đã cố ý thiêu sống một vị Độc Giác Phật (Paccekabuddha) đang nhập Diệt thọ tưởng định.

Vị Độc Giác Phật không chết, nhưng ác ý đó vẫn trổ quả, bà từng đọa địa ngục.

Do dư báo của ác ý ấy, Sāmāvatī cùng tùy tùng bị thiêu chết, chết trong cảnh đau thương thảm khốc.

Đó là vết đen do sự buông lơi chánh niệm.

Nhờ sức mạnh Từ tâm, bà từng rạng rỡ như ánh sáng trắng, nhưng vì thiếu chánh niệm, bóng tối che phủ khiến mọi thứ khô héo.

Dù đạt địa vị đệ nhất về Từ tâm, bà vẫn không đủ sức xóa bỏ vết đen do sự thiếu tỉnh giác.

Vì vậy, chỉ khi luôn nắm giữ cả chánh niệm và Từ tâm, không rời nhau, thì mới có thể liên tục sở hữu trái tim con người mát mẻ, an vui và rạng rỡ.

CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT

Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.