Theo trang The Guardian (Anh), đã có hơn 350 con voi chết bí ẩn tại vùng đồng bằng Okavango ở Botswana trong năm nay. Những cá thể này bao gồm mọi lứa tuổi, giới tính. Trong đó, nhiều con trước khi chết xuất hiện triệu chứng đi vòng tròn và gục xuống đất. Sự việc này được các nhà khoa học ví như một 'thảm họa bảo tồn động vật hoang dã'. Sự kiện này được truyền thông gọi là “thảm họa bảo tồn” của thế giới.

Ba tháng sau, hầu hết những con voi còn sống đã bỏ đi. Tuần trước, một chiếc máy bay đã bay qua khu vực Okavango, đã phát hiện chỉ còn 8 con voi ở đó, trong khi thông thường có tới hàng trăm con voi sinh sống tại đây.

WWF Vietnam - tổ chức bảo tồn đa dạng sinh học bạn trẻ nên tham gia

“Sự kiện này đúng là một thảm họa về bảo tồn, nhưng tôi lo ngại nó còn có khả năng trở thành một cuộc khủng hoảng sức khỏe cộng đồng. Các mẫu bệnh phẩm đã được gửi sang Zimbabwe và Nam Phi để tìm ra nguyên nhân khiến những con voi bị chết”, Giám đốc Vườn Quốc gia Rescue (Botswana) – ông Niall McCann – nói.

Hơn 70% số voi chết được phát hiện ở cạnh hồ nước. Người dân địa phương phát hiện những con voi đi vòng tròn xung quanh hồ nước trước khi gục chết – một dấu hiệu cho thấy chúng có thể bị ảnh hưởng thần kinh.

Việc những con kền kền không ăn xác voi chết càng khiến người dân lo ngại về nguyên nhân khiến những con voi đang khỏe mạnh bỗng lăn ra chết.

Nhiều con voi ở nước láng giềng Zimbabwe cũng đang chết dần với triệu chứng tương tự. Tính đến nay, ít nhất 22 con voi đã chết và số lượng dự kiến sẽ tăng. Tiến sĩ Roy Bengis, bác sĩ thú y của vườn quốc gia Kruger, cho rằng việc xét nghiệm xác voi ở Zimbabwe có thể tìm hiểu những gì đã xảy ra ở Botswana, dù không rõ liệu có mối liên hệ giữa hai vụ việc hay không.

WildAct, tổ chức bảo tồn thiên nhiên và các loài động vật bạn trẻ nên tham gia

Có rất nhiều giả thuyết khác nhau về nguyên nhân cái chết của những con voi ở Botswana. Xung đột giữa người và voi diễn ra phổ biến ở đồng bằng Okavango, một vùng nông nghiệp có đến 15.000 cá thể voi và 16.000 dân cùng sinh sống. Tuy nhiên, các nhà khoa học đã loại trừ khả năng voi bị đầu độc, nhiễm độc xyanua và nạn săn trộm.

Các nhà nghiên cứu chưa thể đến hiện trường ở Botswana và hầu hết các mẫu vật thu được đều lấy từ xác động vật bắt đầu phân hủy. Thông thường, các mẫu cần được bảo quản trong các điều kiện đặc biệt và nhanh chóng được vận chuyển đến các phòng thí nghiệm quốc tế để xét nghiệm. Tuy nhiên, điều này đã không được thực hiện, dẫn đến việc xuất hiện nhiều suy đoán về các nguyên nhân cái chết của voi. Sau nhiều tháng làm việc, các nhà khoa học đã rút ra hai giả thuyết hàng đầu có thể gây ra hiện tượng voi chết hàng loạt. Đó là những con voi có thể đã bị nhiễm chất độc thần kinh có trong một loại tảo nở hoa, hoặc nhiễm một loại virus ở loài gặm nhấm được gọi là EMC (viêm cơ tim).

Hạnh kham nhẫn của thiên nhiên thật kỳ diệu

Botswana bảo vệ đàn voi rất nghiêm ngặt. Mặc dù tổng số voi ở châu Phi đang giảm do nạn săn trộm nhưng voi ở Botswana thì đang tăng về số lượng. Botswana là nơi sinh sống của 1/3 số voi ở châu Phi. Nước này hiện có khoảng 130.000 con voi.

Số voi chết ở Botswana thực tế có thể còn lớn hơn vì Okavango là một vùng đồng bằng rộng lớn, một số voi chết ở các vị trí khó nhận biết có thể đã không được phát hiện.