Thực giải 30 bài tụng Duy thức (18)

Bài 19. Tập khí hai thủ

Phiên âm Hán Việt:

Do chư nghiệp tập khí,

 Nhị thủ tập khí câu,

Tiền Di Thục ký tận

 Phục sanh dư Dị Thục.

Việt dịch: 

Do tập khí các nghiệp,

Cùng tập khí hai thủ,

Thân Dị thục trước dứt

 Lại sanh Dị thục khác.

Thực giải:

Do tập khí của các nghiệp, cùng với tập khí của hai loại năng thủ và sở thủ nên khi thân mạng của kiếp trước đã chết đi, thì nối tiếp sinh khởi thân mạng của kiếp sau. Đoạn này trình bày các nghiệp tâp khí liên quan đến việc chết và tái sanh, là những yếu tố đã được huân tập tạo thành nhân quả trong luân hồi sanh tử liên miên bất tận.

Tập ở đây nghĩa là sự tích tụ, tích lũy dần những thói quen của thân, miệng và ý; Khí là hơi như xông ướp. Các nghiệp về thân, nghiệp về miệng, nghiệp về ý được huân tập thành thói quen như những nội kết ngày càng sâu dày trong tâm thức.

Nghiệp tập khí, có thể phân thành hai loại tập khí: Năng thủ và Sở thủ. Năng thủ và Sở thủ vốn là hai loại tập khí sâu dày và tế nhị, luôn theo chúng hữu tình, con người từ đời này sang đời khác. Năng thủ là nói chủ thể chấp thật ngã; Sở thủ là nói đối tượng chấp thật pháp. Chấp ngã, chấp pháp là nguồn gốc của khổ đau trong sanh tử luân hồi. Ai không còn vướng kẹt vào ý niệm chấp ngã, chấp pháp thì sẽ khép lại hoàn toàn những nỗi khổ niềm đau Khi Dị Thục của hai loại tập khí nói trên của kiếp trước đã chấm dứt, lại tái sanh Dị Thục của loại tập khí khác của kiếp sau, cứ liên miên bất tuyệt như vậy.

Nói một cách đơn giản, ví dụ như cách sống, hành vi, việc làm, lời nói, cảm xúc, suy nghĩ....của chúng ta trong đời này (cả những đời trước) tạo nên một thứ gọi chung là nghiệp. Sau khi ta tắt hơi hết thở (chết) Sức mạnh của tập khí nghệp này tiếp tục lôi cuốn, dẫn dắt chúng ta thọ thân tiếp theo (được sinh ra lại). Chúng ta được sinh ra tốt hay xấu chính là sự biểu hiện tương ứng của tập khí nghiệp.

Ta hiện nay, từ thân thể, tướng mạo, tư chất, thói quen, điều kiện hoàn cảnh, cuộc sống..cho đến cha mẹ con cái, dòng họ, nhà cửa....đều là kết quả tập khí nghiệp của chính bản thân ta, ta thừa tự, kế thừa, gánh chịu và tiếp nối. Tương lai, đời sau của ta thế nào thì chính do các nghiệp thân, khẩu, ý của ta đang tạo ra, đang huận tập hàng ngày ngay trong đời sống hiện tại. Nhìn rõ và thông như vậy chúng ta sẽ không trách không oán bất kỳ ai, dù là những người làm ta đau khổ, mà nỗ lực tinh tấn siêng năng bỏ ác làm thiện, nâng cao phước trí sống từ bi và tích cực hàng ngày hàng giờ.