450
Bớt muốn, tâm bớt khổ
Giữa cuộc sống hiện đại với biết bao cám dỗ và dòng xoáy của tham cầu, đôi khi chúng ta quên mất rằng: an yên không nằm ở chỗ có nhiều, mà ở chỗ muốn ít và biết đủ. Đó không chỉ là một lời khuyên đạo đức, mà là trí tuệ sốngđược Đức Phật giảng dạy cách đây hơn hai ngàn năm, vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày nay.
Là một người học Phật, tôi thường tự hỏi: Vì sao đời sống của nhiều người càng đầy đủ lại càng bất an? Vì sao có người có mọi tiện nghi, của cải, danh vọng nhưng vẫn khổ đau, lo lắng, phiền muộn? Câu trả lời nằm ở chỗ tâm không biết đủ. Khi lòng tham khởi lên, dù có bao nhiêu cũng chưa từng thấy vừa lòng. Có tiền, muốn nhiều hơn. Có danh, muốn cao hơn. Có quyền, muốn lớn hơn. Cuối cùng, cả đời chạy theo “nhiều hơn một chút”, đến khi nhắm mắt vẫn chưa thật sự sống một ngày bình yên.
Cổ nhân có câu: “Tri túc giả, tuy ngoạ địa thượng, du vi an lạc. Bất tri túc giả, tuy xử thiên đường, diệc bất xứng ý.” (Người biết đủ, dù nằm đất cũng thấy an vui. Kẻ không biết đủ, dù ở cõi trời cũng chẳng hài lòng.)
Lời dạy ấy như ngọn đèn soi sáng tâm thức tôi mỗi khi lòng trỗi dậy những mong cầu quá mức. Biết đủ không có nghĩa là thụ động, không tiến thân, mà là biết dừng lại đúng lúc, không để những ước muốn vô độ kéo mình rời xa hiện tại. Người biết đủ là người biết trân trọng những gì đang có – một mái nhà bình yên, một bữa cơm ấm áp, một cơ thể khỏe mạnh, và một tâm hồn nhẹ nhõm. Đó là những điều mà rất nhiều người có tất cả mọi thứ nhưng lại đánh mất.
“Muốn ít” không phải là từ bỏ hết tất cả mọi nhu cầu vật chất, mà là buông bớt những ham muốn không cần thiết – những thứ mà nếu không có, ta vẫn sống được, vẫn bình an, thậm chí còn thanh thản hơn. Trong giới luật của người xuất gia, Đức Phật chế định đời sống tối giản với ba y một bát, không tích trữ, không để tài sản dư thừa – chính là để người tu không bị vướng bận, tâm trí an tĩnh, dễ dàng đạt đạo.
Còn với người cư sĩ tại gia như chúng ta, “muốn ít” có thể bắt đầu bằng những điều rất giản dị: bớt chạy theo hàng hiệu, bớt sống ảo, bớt ganh đua hơn thua, bớt những so sánh với người khác… Mỗi lần ta bớt được một ham muốn, là thêm một phần tự do cho tâm hồn. Chẳng phải như thế là hạnh phúc rồi sao?
“Biết đủ” không chỉ là tri túc với vật chất, mà còn là tri túc với hoàn cảnh, với con người bên cạnh, và cả với chính mình. Một người vợ biết đủ sẽ trân trọng mái ấm mình đang có thay vì mơ mộng một tình yêu như trong tiểu thuyết. Một người chồng biết đủ sẽ không đánh đổi hạnh phúc gia đình để chạy theo bóng hình hư ảo. Một người con biết đủ sẽ cảm thấy may mắn vì còn cha mẹ để phụng dưỡng, không đợi đến khi mất mát rồi mới tiếc nuối khôn nguôi.
Trong công việc cũng vậy, biết đủ giúp ta bớt sân si, bớt tranh giành, và giữ tâm quân bình giữa thành – bại, được – mất. Còn nếu không biết đủ, lòng tham sẽ đưa ta đến những quyết định sai lầm, khiến lương tâm bị tổn thương, và cuối cùng là đánh đổi sự bình an lấy những thứ rất phù du.
Chúng ta thường lầm tưởng rằng hạnh phúc là phải “có thêm”, nhưng với người học Phật, hạnh phúc đôi khi là “bớt đi”: bớt chấp, bớt tham, bớt khổ. Đời sống đơn giản, tâm hồn nhẹ nhàng – ấy mới là an lạc đích thực.
Tôi từng nghe một câu nói: “Người giàu không phải là người có nhiều nhất, mà là người cần ít nhất.” Điều ấy rất đúng với tinh thần Phật dạy. Người biết đủ là người hạnh phúc. Người muốn ít là người tự do. Và người vừa biết đủ, vừa muốn ít – chính là người đang sống cuộc đời tỉnh thức.
Trong thế giới đầy biến động và khổ đau này, hãy quay về chăm sóc tâm mình, tập buông bớt những thứ nặng nề, học cách muốn ít – biết đủ – sống chậm – thở sâu – nhìn sâu. Ta sẽ thấy hóa ra bình an không ở đâu xa, mà đang chờ ta nơi chánh niệm và tri túc.
CÙNG NHAU XIỂN DƯƠNG ĐẠO PHẬT
Tuân theo truyền thống Phật giáo, chúng tôi cung cấp tài liệu giáo dục Phật giáo phi lợi nhuận. Khả năng duy trì và mở rộng dự án của chúng tôi hoàn toàn phụ thuộc vào sự hỗ trợ của bạn. Nếu thấy tài liệu của chúng tôi hữu ích, hãy cân nhắc quyên góp một lần hoặc hàng tháng.
STK: 117 002 777 568
Ngân hàng Công thương Việt Nam
(Nội dung: Họ tên + tài thí Xiển dương Đạo Pháp)
TIN LIÊN QUAN
Dành cho bạn
Mỗi ngày mình chết dần vì điều gì?
Sống an vui
10:36 25/11/2025
Bước tới mỗi ngày là bước lùi sinh mệnh, đừng đợi đến bước cuối cùng, mới thấy mình đã hoang phí cả trăm năm.
5 loại rau củ mùa đông tốt cho sức khoẻ
Sống an vui
05:02 25/11/2025
Nghiên cứu cho thấy, betalain và nitrat trong củ cải đường có thể giúp giảm nguy cơ mắc bệnh tim...
Hãy cứ rủ nhau "đánh bóng" để cuộc đời bớt khổ
Sống an vui
09:22 24/11/2025
Ở đời, có những người thật lạ! Thấy người khác làm việc thiện họ không những không vui mà còn buông ra những lời dèm pha, mai mỉa. Nếu là một người đời thì thái độ này còn có thể châm chước được, nhưng đây là người tu, là Phật tử mà có thái độ như thế thì thật khó mà chấp nhận.
3 loại thức ăn, đồ uống nên kiêng dùng vào buổi sáng để tránh hỏng răng
Sống an vui
05:11 24/11/2025
Các nha sỹ tiết lộ, có một số loại thực phẩm và đồ uống mọi người không nên sử dụng vào buổi sáng để tránh làm tổn thương răng miệng; đáng tiếc là chúng lại xuất hiện thường xuyên trong bữa sáng của rất nhiều người.
Xem thêm
